آیین‌نامه اجرایی جزء (۱) بند (ت) ماده (۵۷) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران
(موضوع واگذاری مدیریت بهرهبرداری فرودگاههای کشور)
وزارت راه و شهرسازی
وزارت امور اقتصادی و دارایی
هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۴/۷/۱۳ به پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد جزء (۱) بند (ت) ماده (۵۷) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳، آیین‌نامه اجرایی جزء مذکور را به شرح زیر تصویب کرد:
آیین‌نامه اجرایی جزء (۱) بند (ت) ماده (۵۷) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران
(موضوع واگذاری مدیریت بهرهبرداری فرودگاههای کشور)
ماده ۱- در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
۱- سازمان: سازمان هواپیمایی کشوری.
۲- فرودگاه: منطقهای مشخص بر روی زمین یا آب شامل ساختمان‌ها، تأسیسات و تجهیزات نصب شده که از کل یا بخشی از آن حسب مورد جهت نشست ، برخاست و حرکت زمینی انواع وسایل پرنده و حمل و نقل هوایی بار، مسافر و محموله‌های پستی استفاده می‌شود و انواع آن به شرح زیر است:
الف- فرودگاه بین‌المللی: فرودگاهی که دارای الزامات، تجهیزات و تسهیلاتی از جمله گمرک، گذرنامه، بهداشت عمومی و قرنطینه گیاهی و حیوانی برای پروازهای بین‌المللی است.
ب- فرودگاه داخلی: فرودگاهی که صرفاً برای انجام پروازهای داخلی تعیین شده است.
پ- فرودگاه مرز هوایی: فرودگاهی داخلی که حسب مورد برای پروازهای غیربرنامه ای با تأمین الزامات، تجهیزات و تسهیلاتی از جمله گمرک، گذرنامه، بهداشت عمومی و قرنطینه گیاهی و حیوانی، برای پروازهای بین‌المللی استفاده می‌شود.
ت- فرودگاه مشترک: فرودگاهی که هواپیماهای نظامی و غیر نظامی بر اساس مقررات این آیین‌نامه، مجاز به عملیات در آن می‌باشند.
ث- فرودگاه نظامی با بهرهبرداری غیرنظامی: فرودگاه نظامی که بر اساس مصوبه (۴۶۶) شورای عالی امنیت ملی، وسایل پرنده غیر نظامی بر اساس ضوابط و مقررات سازمان مجاز به عملیات در آن می‌باشند.
ج- فرودگاه هوانوردی عمومی (جنرال اویشن): فرودگاهی که صرفاً برای کاربردهای خاص از جمله آموزشی، تفریحی، ورزشی، آزمایش پروازهای وسایل پرنده و خدمات هوایی کشاورزی استفاده می‌شود و مجاز به انجام جابه جایی بار و مسافر نمی‌باشد.
چ- فرودگاه اختصاصی: فرودگاهی که با هدف ارائه خدمات به اشخاص حقیقی و یا حقوقی برای جابه جایی مسافر و بار اختصاصی همان اشخاص استفاده می‌شود.
ح- بالگردگاه (هلی پورت): یک فرودگاه یا یک منطقه مشخص روی سازه که کل یا بخشی از آن برای نشست و برخاست و حرکت روی سطح بالگردها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خ- پایگاه پروازی (ایرفیلد): منطقهای مشخص بر روی زمین یا آب به غیر از فرودگاه که از کل یا بخشی از آن حسب مورد جهت نشست، برخاست و حرکت زمینی انواع وسایل پرنده استفاده می‌شود و الزاماً دارای پایانه، تأسیسات و یا باند روکش شده نمی‌باشد.
د- پایگاه ورزش‌های هوایی: پایگاه (سایت) پروازی که مورد استفاده ورزش‌های هوایی قرار می‌گیرد.
۳- مالک: اشخاص حقوقی که براساس قوانین و مقررات مربوط، مالکیت یک فرودگاه را به عهده دارند.
۴- گواهینامه بهره‌بردار فرودگاهی: مجوزی که مطابق قوانین و مقررات مربوط توسط سازمان به منظور مدیریت بهرهبرداری فرودگاه‌ها اعطا می‌گردد.
۵- بهره‌بردار: شخص حقیقی و حقوقی غیردولتی اعم از داخلی و خارجی که مدیریت بهرهبرداری، عملیات فرودگاهی و نگهداری فرودگاه را مطابق قوانین، ضوابط و دستورالعمل‌های مربوط برعهده دارد و دارای گواهینامه بهره‌بردار فرودگاهی می‌باشد.
۶- قرارداد: قرارداد واگذاری مدیریت بهرهبرداری از فرودگاه با حفظ مالکیت دولت که بین بهره‌بردار و مالک منعقد می‌گردد.
۷- کارگروه واگذاری: کارگروهی متشکل از وزیر راه و شهرسازی یا نماینده تام الاختیار ایشان(رئیس)، رئیس سازمان(دبیر)، وزیر امور اقتصادی و دارایی یا نماینده تام الاختیار ایشان و مالک.
۸- طرح جامع فرودگاهی: سندی که در برگیرنده نیازها و الزامات موجود و پیش بینی نیازهای آتی ساخت و بهرهبرداری از فرودگاه براساس مطالعات اجتماعی، سیاسی، جغرافیایی و اقتصادی مستند می‌باشد.
ماده ۲- فرآیند واگذاری مدیریت بهرهبرداری فرودگاه به شرح زیر است:
۱- ارائه درخواست مالک به کارگروه واگذاری مبنی بر واگذاری مدیریت بهرهبرداری فرودگاه.
۲- اخذ موافقت کارگروه واگذاری.
۳- انجام فراخوان عمومی واگذاری مدیریت بهرهبرداری فرودگاه با رعایت قوانین و مقررات مربوط توسط مالک.
۴- انتخاب متقاضی دارای گواهینامه بهره‌بردار فرودگاهی توسط مالک با اخذ موافقت کارگروه واگذاری براساس قوانین و مقررات مربوط و با اولویت شرکت‌های هواپیمایی.
۵- انعقاد قرارداد واگذاری مدیریت بهرهبرداری فرودگاه.
تبصره ۱- دوره زمانی واگذاری مدیریت بهرهبرداری فرودگاه با توافق مالک و بهره‌بردار در قرارداد واگذاری تعیین می‌شود.
تبصره ۲- فرودگاههای موضوع جزء‌های (ت) و (ث) بند (۲) ماده (۱) این آیین‌نامه قابل واگذاری نمی‌باشند.
تبصره ۳- مالک مجاز است طرح واگذاری فرودگاه‌ها را به صورت بسته‌ای مشتمل بر چند فرودگاه ارائه نماید.
ماده ۳- هرگونه تعرفه گذاری جدید در ارتباط با هزینه خدمات ارائه شده به ذی نفعان درخصوص تعرفه‌های هزینه‌های خدمات فرودگاهی و خدمات ناوبری هوایی به پیشنهاد بهره‌بردار و با تأیید مالک می‌باشد که پس از تصویب هیئت وزیران قابل اعمال است.
ماده ۴- کلیه استفاده کنندگان دولتی و غیردولتی خدمات فرودگاه تحت مدیریت بهرهبرداری بخش‌های خصوصی و عمومی در بخش‌های مختلف مکلفند هزینه‌های مربوط را به بهره‌بردار پرداخت نمایند و معافیت‌های موضوع ماده (۶۳) قانون وصول برخی درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب ۱۳۷۳ و آیین‌نامه اجرایی آن از شمول احکام این آیین‌نامه خارج نمی‌باشد.
ماده ۵- بهره‌بردار مکلف به رعایت حقوق قانونی کارکنان شاغل قبل از واگذاری مدیریت بهرهبرداری فرودگاه بوده و کارکنان یادشده با رعایت قوانین و مقررات مربوط تعیین تکلیف می شوند.
ماده ۶- مالک تعهدی نسبت به کارکنانی که بهره‌بردار در طول مدت قرارداد بهرهبرداری به کارگیری می نماید بعد از مدت قرارداد بهرهبرداری ندارد.
ماده ۷- بهره‌بردار با هماهنگی مالک می تواند در طول مدت بهرهبرداری نسبت به بازنگری طرح جامع فرودگاهی اقدام و طرح پیشنهادی خود را به مالک فرودگاه اعلام نماید. هرگونه اقدام توسعه ای مستلزم هزینه سرمایه ای مطابق طرح جامع فرودگاهی بوده و در صورت تمایل بهره‌بردار در قالب قراردادهای جداگانه یا متمم بین بهره‌بردار و مالک قابل انجام است.
تبصره- در صورت عدم تمایل بهره‌بردار، سرمایه‌گذاری‌های لازم و ضروری توسط مالک به طرق مقتضی مستقیم یا غیرمستقیم صورت می‌گیرد و متمم قرار داد مدیریت بهرهبرداری برای امکانات و سرمایه گذاری‌های جدید با بهره‌بردار منعقد می‌گردد.
ماده ۸- بهره‌بردار مکلف است فرودگاه را با رعایت کلیه مقررات ایمنی، امنیتی و تسهیلاتی در صنعت هوانوردی کشور اداره نموده و ارائه خدمات استاندارد، ایمن و با کیفیت به مسافران و خطوط هوایی را بی وقفه انجام دهد.
ماده ۹- اعمال هرگونه محدودیت در ارائه خدمات توسط بهره‌بردار که موجب تعطیلی موقت یا کاهش ظرفیت پذیرش بار و مسافر فرودگاه گردد، مستلزم هماهنگی با مالک می‌باشد.
ماده ۱۰- بهره‌بردار موظف است نسبت به ارائه دسترسی به کلیه آمار عملکردی در طول بهرهبرداری و ارائه گزارش عملکرد منظم با قالب مورد نظر مالک و سازمان اقدام نماید.
ماده ۱۱- تکالیف مدیریت فرودگاه‌ها در محدوده واگذاری به بهره‌بردار منتقل می‌شود و مسئولیت پاسخگویی به عهده بهره‌بردار می‌باشد.
معاون اول رئیس جمهور – محمدرضا عارف
جزء (۱) بند (ت) ماده (۵۷) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران
ماده۵۷- به‌منظور نظمبخشی و ایجاد انسجام در مدیریت گذر (ترانزیت) و آماد و پشتیبانی (لجستیک) بینالملل و با هدف ایجاد پیونددهی متقابل و مستحکم اقتصادی بین کشورها از طریق ایران و حضور فعال و افزایش سهم بری از زنجیرههای ارزش منطقهای و فرامنطقه‌ای بر اساس مزیت های نسبی مناطق مختلف کشور و مزیتهای اقتصادی جدید ایران موضوع ماده (۴۸) این قانون، اقدامات زیر در طول اجرای برنامه انجام می‌گیرد:
ت- وزارت راه و شهرسازی با رعایت سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی مجاز است:
۱- به‌منظور افزایش کارایی و بهبود خدمت‌رسانی و ارتقای بهره‌وری و کاهش هزینه‌های دولت و منطقی‌سازی و چابکسازی، نسبت به واگذاری مدیریت بهرهبرداری فرودگاههای کشور (از جمله فرودگاههای وابسته به دستگاه های اجرائی به‌استثنای فرودگاههای متعلق به نیروهای مسلح) به بخش خصوصی و عمومی و یا مشارکت‌های داخلی و خارجی در قالب واگذاری مدیریت مذکور با اولویت شرکت های هواپیمایی داخلی با حفظ مالکیت دولت و استمرار ارائه خدمات ناوبری هوایی توسط دولت و رعایت حقوق قانونی کارکنان اقدام کند.
آیین نامه اجرائی این جزء توسط وزارت راه و شهرسازی و همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
