آیین نامه اجرایی ماده (۸) قانون هوای پاک

وزارت صنعت معدن و تجارت ـ وزارت کشور ـ وزارت راه و شهرسازی

وزارت امور اقتصادی و دارایی ـ سازمان حفاظت محیط ­زیست

سازمان ملی استاندارد ایران

هیأت وزیران در جلسه ۹/۳/۱۴۰۰ به پیشنهاد مشترک سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان ملی استاندارد ایران و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و به استناد ماده (۸) قانون هوای پاک ـ مصوب ۱۳۹۶ ـ آیین­‌نامه اجرایی ماده مذکور را به شرح زیر تصویب کرد:

آیین­ نامه اجرایی ماده (۸) قانون هوای پاک

ماده۱ـ در این آیین­‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می­روند:

۱ـ قانون: قانون هوای پاک ـ مصوب۱۳۹۶ـ

۲ـ سازمان: سازمان حفاظت محیط­ زیست.

۳ـ سن مرز فرسودگی: سنی که وسایل نقلیه موتوری به علت طول عمر و میزان کارکرد، دچار افت عملکردی و ایمنی شده و نیازمند تعمیرات و نگهداری فنی بیشتر می‌­باشند. این وسایل نقلیه موتوری مشمول افزایش دفعات سالیانه معاینه فنی می­شوند.

۴ـ وسیله نقلیه موتوری فرسوده: وسیله نقلیه موتوری که بدون توجه به حد سن مرز فرسودگی، پس از دو دوره متوالی مندرج در جدول موضوع ماده (۲) این آیین­‌نامه، نتواند گواهی معاینه فنی معتبر اخذ نماید و مشمول محدودیت­های ماده (۸) قانون می­‌شود.

ماده۲ـ جدول سن مرز فرسودگی و تعداد دفعات انجام معاینه فنی انواع وسایل نقلیه موتوری به شرح زیر تعیین می‌شود:

تبصره۱ـ تعداد دفعات معاینه فنی خودروهای شخصی ردیف (۱) جدول موضوع این ماده، پنج سال پس از گذشتن از سن مرز فرسودگی به سه مرتبه در سال (هر ۴ ماه یکبار) افزایش می­یابد.

تبصره۲ـ تردد وسایل نقلیه ردیف­های (۲ـ ۱) و (۸ ـ ۱) جدول (تاکسی و موتورسیکلت) با سامانه سوخت­رسانی کاربراتوری، در شهرهای دارای اولویت آلایندگی طبق بند (۳) ماده (۱) آیین­‌نامه فنی  در زمینه کنترل و کاهش آلودگی­ها (موضوع ماده (۲) قانون هوای پاک) از ابتدای سال ۱۴۰۱ ممنوع می­باشد و مشمول کلیه محدودیت­های خودرو فرسوده مندرج در ماده (۸) قانون می­شوند.

تبصره۳ـ تغییر پلاک انواع وسایل نقلیه عمومی به شخصی به علت کارکرد بالاتر وسایل نقلیه عمومی و افت عملکردی، ایمنی و محیط ­زیستی آنها، ممنوع می­باشد.

تبصره۴ـ در صورت بازسازی اساسی اتوبوس­های حمل و نقل عمومی درون شهری طبق دستورالعمل مشترک وزارت کشور، وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان حفاظت محیط ­زیست، پنج سال به سن مرز فرسودگی آنها اضافه می­‌شود.

تبصره۵ ـ تردد خودروهای کاربراتوری در محدوده­ نواحی کم انتشار ( LEZ )  و ممنوعه وفق ماده (۱۸) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی ـ مصوب ۱۳۸۹ ـ در شهرهای دارای اولویت آلایندگی (طبق بند (۳) ماده (۱) آیین­‌نامه فنی در زمینه کنترل و کاهش آلودگی­ها ( موضوع ماده (۲) قانون هوای پاک ) ، از ابتدای سال ۱۴۰۱ ممنوع می­باشد.

ماده۳ـ برای خودروهای سنگین و نیمه ­سنگین، سبک و موتورسیکلت با قوای محرکه ترکیبی (هیبریدی) سن مرز فرسودگی براساس قوه محرکه احتراقی بوده و نسبت به وسایل نقلیه دارای قوای محرکه صرفاً احتراقی، دو سال به  سن مرز فرسودگی آنها اضافه می­‌شود.

ماده۴ـ در موارد زیر، دو سال به سن مرز فرسودگی موضوع جدول موضوع ماده (۲) این آیین‌نامه اضافه می­‌شود:

۱ـ کلیه خودروهای دیزلی در صورت نصب پالایش­گر (فیلتر) دوده استاندارد حداقل یک­سال قبل از رسیدن به سن مرز  فرسودگی جدول موضوع ماده (۲) این آیین­‌نامه.

۲ ـ تعویض واکنش ­ساز (کاتالیست) استاندارد و سامانه (سیستم) آلایندگی اگزوز برای تاکسی ­های ردیف (۲ـ ۱) و (۲ ـ ۲) جدول موضوع ماده (۲) این آیین­‌نامه.

تبصره ـ سازوکار اجرایی این ماده توسط وزارت کشور با همکاری سازمان حفاظت محیط ­زیست و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ظرف سه ماه تدوین و ابلاغ می‌شود.

ماده۵ ـ وزارت کشور موظف به تشدید نظارت بر عملکرد مراکز معاینه فنی کلانشهرها با افزایش بازرسی سرزده و حضور نیروی ناظر مقیم از طریق شهرداری­ها می ­باشد. دستورالعمل نحوه تشدید نظارت، ظرف سه ماه پس از ابلاغ این آیین­‌نامه توسط وزارت کشور و با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست تهیه و ابلاغ می­‌شود.

ماده۶ ـ وزارت کشور و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظفند سازوکار لازم را از طریق سامانه یکپارچه معاینه فنی کشور به نحوی فراهم نمایند که پس از انجام آزمون­های برخط معاینه فنی، نتیجه فرایند آزمون وسیله نقلیه شامل غیر فرسوده، سن مرز فرسودگی، وسیله نقلیه فرسوده و تعداد دفعات متوالی مردودی وسیله نقلیه در سامانه و برگ معاینه فنی مربوط به مالک وسیله نقلیه درج شود.

ماده۷ـ به جهت حفظ سطح ایمنی و آلایندگی خودروها در محورهای مواصلاتی کشور، وزارت راه و شهرسازی و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظفند ظرف یک ماه پس از ابلاغ این آیین­‌نامه نسبت به تخصیص شماره (کد) جریمه فاقد گواهی معاینه فنی و خودروهای فرسوده به کلیه دوربین­های نظارتی در محورهای جاده­ای برون­‌شهری اقدام نمایند.

ماده۸ ـ نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظف است برابر تبصره (۱) ماده (۶) و ماده (۸) قانون، نسبت به اعمال جریمه تردد خودروهای فاقد گواهی معاینه فنی و خودروهای فرسوده مندرج در جدول جریمه­های تخلفات مربوط به حمل و نقل و عبور و مرور در کلیه نقاط کشور و مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی اقدام نماید.

ماده۹ـ آن­ دسته از خودروهای ناوگان حمل و نقل عمومی بار و مسافر که در طرح­های نوسازی اعلام­شده توسط دولت ثبت نام نموده­اند، تا زمان تحویل خودروی جدید از مقررات مربوط به خودروهای فرسوده موضوع ماده (۸) قانون مستثنی می‌­باشند.

تبصره ـ در صورتی که خودروهای جدید موضوع طرح­های مذکور در این ماده آماده تحویل باشند و مالکان خودروهای مربوط از انجام اقدامات تکمیلی و یا پرداخت مبالغ مربوط به خرید خودروی جدید در موعد مقرر استنکاف نمایند، استثنای موضوع این ماده درخصوص خودروهای مذکور از تاریخ پایان فرصت اقدام مالکان آنها لغو می­‌شود. دستورالعمل اجرایی این ماده توسط وزارتخانه­های کشور و راه و شهرسازی با همکاری سازمان حفاظت محیط ­زیست و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تهیه و ابلاغ می­‌شود.

ماده۱۰ـ خودروهای مربوط به آیین­‌نامه شناسایی و صیانت از وسیله­ های نقلیه تاریخی موضوع تصویب­نامه شماره۷۳۶۷۱/ت۵۰۲۴۳هـ مورخ ۱۷/۶/۱۳۹۵، از شمول این آیین­‌نامه مستثنی می‌­باشند.

ماده۱۱ـ از تاریخ ابلاغ این آیین­‌نامه، بند (۴) تصویب­نامه شماره ۹۲۳۰۸/ت۴۰۵۸۷ک مورخ ۷/۶/۱۳۸۷، بند (۱) تصویب­نامه ۲۱۲۳۲۶/ت۴۶۳۲۰هـ مورخ ۱۶/۱۲/۱۳۹۰، ماده (۵) تصویب­نامه شماره ۱۲۰۶۷۱ /ت۵۰۸۹۱هـ مورخ ۱۴/۱۰/۱۳۹۳ و تصویب­نامه شماره ۹۵۲۰۰/ت۵۵۰۷۴هـ مورخ ۱۸/۷/۱۳۹۷ لغو می­شوند.

معاون اول رئیس ‎جمهور ـ اسحاق جهانگیری

ماده (۸) قانون هوای پاک:

تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی مالک وسایل نقلیه موتوری اعم از سبک، نیمه‌سنگین، سنگین، موتورسیکلت مکلفند وسایل نقلیه خود را پس از رسیدن به سن فرسودگی از رده خارج کنند و مسؤولیت خود را از این جهت، نزد یکی از مؤسسات بیمه داخلی تحت نظارت بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران بیمه کنند. تعیین سن فرسودگی و بیمه انواع وسایل نقلیه موتوری موضوع این ماده براساس آیین‌نامه‌ای است که حداکثر ظرف مدت سه‌ماه پس از ابلاغ این قانون به پیشنهاد مشترک سازمان و وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان ملی استاندارد ایران و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران به‌تصویب هیأت‌وزیران می‌رسد.

حمل بار و مسافر، ‌صدورگواهی معاینه فنی،‌ تخصیص بیمه شخص ثالث، ‌خرید و فروش، نقل و انتقال و تردد وسایل نقلیه موتوری فرسوده ممنوع می‌باشد. پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران خودروهای فرسوده را  به ازای هر روز تردد با عنوان ورود و تردد وسایل نقلیه غیرمجاز در معابر، ‌محدوده‌ها و مناطقی که ممنوع اعلام شده است، جریمه می‌کند.