به قلم فرشید فرحناکیان
۵۵. کدام مورد، صحیح نیست؟
۱) شرکت‌های سهامی خاص، تنها مجاز به انتشار اوراق مشارکت عادی و شرکت‌های سهامی عام، مجاز به انتشار اوراق مشارکت عادی و قابل‌تبدیل و تعویض با سهام هستند.
۲) شرکت‌های سهامی خاص، سهامی عام و تعاونی تولید، مجاز به انتشار اوراق مشارکت عادی هستند.
۳) کلیه شرکت‌های سهامی خاص و سهامی عام و تعاونی تولید، مجاز به انتشار هر نوع اوراق مشارکت هستند.
۴) اوراق مشارکت قابل‌تبدیل به سهام با سهام شرکت ناشر و اوراق مشارکت قابل تعویض تنها با سهام شرکت‌های سهامی عام غیربورسی قابل تعویض هستند.
در این سؤال، هر دو گزینه ۳ و ۴ صحیح است.
گزینه ۳ صحیح است (حاوی گزاره نادرست است)؛ زیرا به‌موجب ماده ۱ قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت مصوب ۳۰. ۶. ۱۳۷۶ با اصلاحات بعدی به شرکت‌های سهامی عام و خاص و شرکت‌های تعاونی تولیدی اجازه انتشار اوراق مشارکت داده‌شده است.
به‌موجب ماده ۶ این قانون «شرکت‌های سهامی عام می‌توانند طبق این قانون اوراق مشارکت قابل‌تبدیل یا تعویض با سهام منتشر کنند. شرایط و نحوه تبدیل و تعویض این قبیل اوراق طبق آیین‌نامه اجرایی این قانون خواهد بود.»
به‌موجب ماده ۱ آیین‌نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت مصوب ۱۸. ۵. ۱۳۷۷ «اوراق مشارکت قابل‌تبدیل به سهام اوراقی است که توسط شرکت‌های سهامی عام منتشر و در سررسید نهایی یا زمان تحقق افزایش سرمایه به سهام شرکت‌های موضوع طرح اوراق مشارکت، تبدیل می‌گردد.»
گزینه ۴ صحیح است (قسمت دومِ گزینه حاوی گزاره نادرست است)؛ زیرا در ماده ۲۸ آیین‌نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت مصوب ۱۸. ۵. ۱۳۷۷ آمده بود: «شرکت‌های سهامی عام پذیرفته‌شده در سازمان بورس اوراق بهادار با تأیید قبلی سازمان مذکور و رعایت ضوابط مربوط می‌توانند اوراق مشارکت قابل‌تبدیل و تعویض با سهام منتشر نمایند.» در اصلاحیه مورخ ۱۹. ۷. ۱۳۷۹ این ماده مقرر گردید عبارت «پذیرفته‌شده در سازمان بورس اوراق بهادار با تأیید قبلی سازمان مذکور» از ماده (۲۸) حذف شود؛ بنابراین به‌موجب ماده ۲۸ این آیین‌نامه اجرایی اصلاحی ۱۹. ۷. ۱۳۷۹ «شرکت‌های سهامی عام با رعایت ضوابط مربوط می‌توانند اوراق مشارکت قابل‌تبدیل و تعویض با سهام منتشر نمایند.»
به‌موجب ماده ۱ آیین‌نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت مصوب ۱۸. ۵. ۱۳۷۷ «اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام اوراقی است که توسط شرکت‌های سهامی عام منتشر و در سررسید نهایی با سهام سایر شرکت‌های پذیرفته‌شده در سازمان بورس اوراق بهادار تعویض می‌شود.»
به‌موجب ماده ۲۹ این آیین‌نامه اجرایی هم «اوراق مشارکت ممکن است قابل تعویض با سهام سایر شرکت‌های پذیرفته‌شده در سازمان بورس اوراق بهادار باشد.»
نتیجه آن‌که: اوراق مشارکت قابل تعویض نه‌تنها ممکن است با اصلاحیه ۱۹. ۷. ۱۳۷۹ با سهام شرکت‌های سهامی عام غیربورسی قابل تعویض باشند؛ بلکه بنا به‌تصریح مواد ۱ و ۲۹ آیین‌نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت مصوب ۱۸. ۵. ۱۳۷۷ درهرصورت اوراق مشارکت قابل تعویض، با سهام شرکت‌های سهامی عام بورسی قابل تعویض هستند.