شرایط و صلاحیت های پذیرفته شدگان آزمون وکالت برای اخذ پروانه کارآموزی
پایگاه خبری اختبار- پذیرفته شدگان آزمون وکالت علاوه بر کسب نمره و احراز رتبه لازم برای شروع به کارآموزی باید دارای شرایط قانونی لازم نیز باشند، به این منظور کانون های وکلا پس از اعلام نتایج آزمون بدوا انطباق شرایط پذیرفته شدگان با موارد قانونی را بررسی و احراز می کنند.
استعلامات سه گانه
در بدو پذیرش در مورد همه پذیرفته شدگان آزمون وکالت سه استعلام از نهادهای ذی ربط انجام می شود:
۱- استعلام مدرک تحصیلی
طبق صدر مادۀ ۲ قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت، اشخاص برای اخذ پروانه کارآموزی وکالت باید دارای « دانشنامه لیسانس یا بالاتر حقوق یا فقه و مبانی حقوق اسلامی یا معادل آن از دروس حوزوی و دانشگاهی» باشند، برای احراز این موضوع مراتب از مرجع صادرکننده مدرک تحصیلی ارائه شده توسط داوطلب استعلام می شود.
۲- استعلام عدم سوء پیشینه کیفری
طبق بند ج مادۀ ۲ قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت، متقاضی پروانه کارآموزی وکالت نباد سوء پیشینه کیفری موثر داشته باشد، برای احراز این موضوع مراتب از اداره تشخیص هویت ناجا استعلام می شود.
طبق تبصره ذیل ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ صرفا محکومیت های مصرح در مادۀ ۲۵ مذکور و در مدت ذکر شده به عنوان سوء پیشنه کیفری موثر تلقی و در گواهی صادره ذکر خواهد شد، چنانچه اشخاص محکومیت های دیگری غیر از موارد مذکور داشته باشند و یا مدت های مذکور منقضی شده باشد، برای اشخاص گواهی عدم سوء پیشینه صادر می شود و از این حیث مانعی وجود نخواهد داشت.
بر اساس مادۀ ۲۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، صرفا جرایم ذیل و در مدت های ذکر شده در گواهی صادره ذکر خواهد شد و مانع از پذیرش اشخاص به عنوان کارآموز وکالت خواهد بود:
الف- در مورد مجازات‌های سالب حیات و حبس ابد از تاریخ توقف اجرای حکم اصلی به مدت هفت سال
ب- در محکومیت به قطع عضو، قصاص عضو (در صورتی که دیه جنایت وارد شده بیش از نصف دیه مجنیٌ‌علیه باشد)، نفی بلد و حبس تا درجه چهار، تا سه سال پس از اجرای حکم یا شمول مرور زمان
پ- در محکومیت به شلاق حدی، قصاص عضو (در صورتی که دیه جنایت وارد شده نصف دیه مجنیٌ علیه یا کمتر از آن باشد) و حبس درجه پنج، تا دو سال پس از اجرای حکم یا شمول مرور زمان
در این مورد توجه به برخی نکات ضروری است:
- مجازات شلاق غیر حدی (تعزیری) و حبس درجه ۶ تا ۸ (حبس های دو سال و کمتر) اصلا دارای سوء اثر نیستند
- محکومیت به پرداخت دیه حتی در جنایات عمدی فاقد سوء اثر هستند
- محکومیت های انتظامی و اداری فاقد سوء اثر هستند
- زندانی شدن به جهت جرائم غیر عمدی یا محکومیت مالی اصولا فاقد جنبه کیفری هستند و تبعا فاقد سوء اثر می باشند
- در موارد مذکور درجۀ مجازات تعیین شده در حکم ملاک است نه درجه جرم ارتکاب یافته
۳- استعلام عدم اعتیاد به مواد مخدر
طبق بند ز ماده ۲ قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت، داوطلبان نباید به مصرف مواد مخدر یا مشروبات الکلی اعتیاد داشته باشند، جهت بررسی این موضوع مراتب از پزشکی قانونی استعلام می شود، پزشکی قانونی نمونه ادرار داوطلبان را تهیه و از لحاظ وجود آثار مصرف مواد مخدر مورد بررسی دقیق قرار می دهد.
بررسی صلاحیت امنیتی داوطلبان
طبق بند های الف، ب، د، هـ و و مادۀ ۲ قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت، داوطلبان نباید واجد موارد مصرح در این بند ها باشند:
الف – اعتقاد و التزام عملی به احکام و مبانی دین مقدس اسلام
ب – اعتقاد و تعهد به نظام جمهوری اسلامی ایران ، ولایت فقیه، قانون اساسی
د – نداشتن سابقه عضویت و فعالیت در گروههای الحادی و فرق ضاله و معاند با اسلام و گروههایی که مرامنامه آنها مبتنی بر نفی ادیان الهی می باشد
هـ – عدم وابستگی به رژیم منحوس پهلوی و تحکیم پایه های رژیم طاغوت
و – عدم عضویت و هواداری از گروهکهای غیر قانونی و معاند با جمهوری اسلامی ایران
بررسی این موارد از طریق استعلام کانون وکلا از اداره اطلاعات محل زندگی داوطلبان صورت می گیرد و این اداره مکلف است ظرف مهلت قانونی ۲ ماهه با بررسی سوابق موجود وضعیت داوطلب را به کانون وکلا اعلام کند.
طبق تبصرۀ ۴ ذیل همین ماده، متدینین به ادیان رسمی غیر از اسلام از شرط مندرج در بند الف معاف هستند.
افراد ممنوع از وکالت دادگستری
عده ای از افراد به طور کلی از وکالت دادگستری ممنوع هستند:
۱- اتباع خارجی
۲- قضات و کارمندان دولت به استثنای اساتید دانشکده حقوق
چنانچه داوطلبان دارای رابطه شغلی با دولت باشند، برای اخذ پروانه کارآموزی باید رابطه شغلی خود را به طور کامل قطع کنند.
۳- محجورین
۴- افراد دارای سن کمتر از ۲۵ سال
۵- محکومین به انفصال دائم از خدمات دولتی
۶- افرادی که به حکم دادگاه از وکالت دادگستری ممنوع شده اند
۷- افراد دارای سن بیشتر از ۴۰ سال در استان تهران و افراد دارای سن بیشتر از ۵۰ سال به طور کلی
طبق تبصرۀ ذیل مادۀ ۱۵ قانون تشکیل صندوق حمایت وکلا و کارگشایان دادگستری، در مورد پذیرفته شدگان آزمون وکالت پروانه کارآموزی برای اشخاص دارای سن بیش از ۴۰ سال در استان تهران صادر نمی شود و اشخاص داری سن بیشتر از ۵۰ سال به طور کل نمی توانند مشغول کارآموزی وکالت بشوند.
کانون وکلای دادگستری مرکز ملاک را سن داوطلب در زمان ثبت نام در آزمون قرار می دهد.
نویسنده: سیاوش هوشیار