طرح نقل و انتقال سوابق بیمه یا بازنشستگی
بین صندوق‌های بازنشستگی و تجمیع سوابق بیمه ای اشخاص
(متن تصویب شده در جلسه علنی ۱۴۰۱/۷/۱۷ مجلس شورای اسلامی)
ماده ۱- اصطلاحات بکار رفته در این قانون در معانی مشروح ذیل است:
الف – صندوق بازنشستگی: به کلیه سازمان ها و صندوق‌های بیمه گر فعال در حوزه بیمه های اجتماعی دولتی و غیردولتی (اعم از عمومی، غیر دولتی، خصوصی و غیره) اطلاق می شود.
ب – بیمه شده: شخصی است که در چهارچوب قوانین و مقررات مورد عمل هر یک از صندوق‌های بازنشستگی، « مشترک » صندوق محسوب می شود و با پرداخت حق بیمه، امکان بهره مندی از حقوق و مزایای قانونی را دارد.
پ- کارفرما: دستگاههای اجرائی یا اشخاص حقوقی غیردولتی که بیمه شده نزد آن اشتغال داشته یا دارد.
ت- سوابق بیمه ای: مدت زمانی که بیمه شده، مشترک هر یک از صندوق‌های بازنشستگی بوده و طبق مقررات صندوق مربوط حق بیمه پرداخت نموده است.
ث – مستمری استحقاقی: وجوهی است که برابر ضوابط مورد عمل هر صندوق بازنشستگی، در صورت احراز شرایط بازنشستگی یا ازکار افتادگی به بیمه شده و در صورت فوت وی به بازماندگان واجد شرایط، متناسب با سنوات بیمه پردازی پرداخت می گردد.
ج – مستمری جمع: وجوهی است که مطابق ضوابط این قانون به بیمه شده یا بازماندگان واجد شرایط وی بر اساس تجمیع سوابق بیمه ای جهت برقراری مستمری به نسبت مدت زمان بیمه پردازی (سنوات پرداخت حق بیمه) در هریک از صندوق‌های بازنشستگی پرداخت می گردد.
چ – صندوق مبدأ: صندوق بازنشستگی است که بیمه شده سابقاً به موجب قوانین و مقررات مربوط، مشترک آن صندوق بوده است.
ح- صندوق مقصد: صندوق بازنشستگی است که بیمه شده در زمان ارائه درخواست، مشترک فعال آن محسوب شده و قصد دارد سوابق بیمهای خود را از صندوق مبدأ به این صندوق منتقل نماید.
ماده ۲- از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون، نقل و انتقال سوابق بیمه یا کسور بازنشستگی در مورد اشخاصی که به علت انتقال، استعفاء، بازخرید خدمت، اخراج، انفصال دائم و همچنین تغییرات ساختاری ناشی از ادغام، انحلال و واگذاری ها، رابطه استخدامی آنان با کارفرمای متبوع، قطع و به تبع آن از عضویت و شمول صندوق بازنشستگی مربوط، خارج شده یا می شوند یا به سبب اشتغال و یا تبدیل وضع استخدامی، مشترک صندوق بازنشستگی جدید شده یا بشوند، امکان پذیر می‌باشد.
تبصره ۱- نقل و انتقال سوابق حق بیمه یا کسور بازنشستگی پس از برقراری حقوق بازنشستگی، ازکار افتادگی و یا مستمری بازماندگان از صندوق پرداخت کننده مستمری به سایر صندوق‌ها ممنوع است.
تبصره ۲- کلیه اشخاصی که کسور بازنشستگی یا حق بیمه خود را به هر علت، از صندوق بازنشستگی ذی ربط دریافت نموده یا بنمایند، انتقال کسور بازنشستگی یا حق بیمه آنان، ممنوع می باشد.
ماده ۳- حق بیمه یا کسور بازنشستگی که به هر یک از صندوق‌های بیمه بازنشستگی پرداخت شده است، براساس تقاضای کتبی بیمه شده یا بازماندگان واجد شرایط وی پس از بروزرسانی از صندوق مبدأ به صندوق مقصد منتقل می شود.
بیمه شده ذینفع یا سایر بازماندگان قانونی واجد شرایط وی تقاضای انتقال سابقه پرداخت حق بیمه یا کسور بازنشستگی را به صورت کتبی به صندوق مقصد ارائه نموده و صندوق مزبور پس از بررسی و انطباق تقاضا با ضوابط مقررات ذی ربط، انتقال وجوه حق بیمه یا کسور بازنشستگی را از صندوق مبدأ ظرف یک ماه تقاضا می نماید. صندوق مبدأ مکلف است حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ تقاضای صندوق مقصد، وجوه قابل انتقال را به آن صندوق منتقل کند.
تبصره – در صورتی که صندوق‌های مشمول این ماده طبق مقررات، علاوه بر پرداخت حقوق بازنشستگی، از کار افتادگی اعم از کلی وجزئی و فوت، مشترکان خود را در برابر بیماریها، کمک هزینه ازدواج، بارداری، حقوق ایام بیماری و غرامت نقص عضو، بیمه نموده باشند، هنگام انتقال حق بیمه یا کسور بازنشستگی به صندوق مقصد، سهم درمان به علاوه یک درصد (۱ ٪) بابت مزایای یادشده از جمع وجه قابل انتقال، کسر می شود.
ماده ۴- صندوق مبدأ مکلف است وجوه حق بیمه یا کسور بازنشستگی سال های قابل انتقال به صندوق مقصد را براساس آخرین نرخ سود اوراق مشارکت یکساله اعلامی از سوی بانک مرکزی در زمان درخواست، محاسبه و بروزرسانی و به صندوق و مقصد، پرداخت کند. مابه التفاوت مربوط به وجوه حق بیمه یا کسور بازنشستگی بر اساس آخرین حقوق و مزایای مبنای برداشت کسور بازنشستگی یا حق بیمه در صندوق مبدأ یا حقوق و مزایای مشمول کسر حق بیمه در زمان تقاضا نزد صندوق مقصد (هر کدام که بیشتر است) ضرب در تعداد ماههای سنوات قابل قبول در صندوق مقصد و بر اساس نرخ مورد عمل صندوق های بازنشستگی (قبل از تصویب این قانون) توسط صندوق مقصد محاسبه می گردد که پس از کسر وجوه منتقله از سوی صندوق مبدأ از بیمه شده می شود.
تبصره – اعتبارات لازم برای اجرای این قانون از محل منابع داخلی و سود سرمایه گذاری صندوق‌ها و سازمان های بازنشستگی و افراد ذی نفع تأمین می شود و ایثارگران تابع قوانین و مقررات خاص خود می باشند.
ماده ۵- نقل و انتقال حق بیمه یا کسور بازنشستگی از صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر به سایر سازمان ها و صندوق‌های بازنشستگی و یا بالعکس، در چهارچوب ضوابط قانونی حاکم بر صندوق مقصد، امکان پذیر بوده و مابه التفاوت وجوه حق بیمه یا کسور بازنشستگی این افراد مطابق ماده (۴) این قانون محاسبه و از متقاضی وصول می گردد.
ماده ۶- آن دسته از مشمولان ماده (۲) این قانون که تمایل به نقل و انتقال سوابق بیمه مطابق مواد (۳) و (۴) این قانون ندارند و یا به صورت اختیاری یا اجباری و یا به هر دلیلی از شمول قوانین و مقررات صندوق مربوط خارج شده و مشترک صندوق دیگری محسوب می شوند، در چهارچوب شرایط مذکور در بندهای ذیل می توانند درخواست برقراری « مستمری جمع » نمایند.
سوابق بیمه ای این افراد طبق قانون، تا زمان احراز شرایط برقراری مستمری (بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت)، کماکان در صندوق مبدأ محفوظ می ماند:
الف – نحوه احراز شرایط برقراری مستمری با احتساب مجموع سوابق پرداخت حق بیمه نزد صندوق مبدأ، صرفاً تابع قوانین و مقررات صندوق مقصد می‌باشد.
ب- شناسایی بازماندگان واجد شرایط (افراد تبعی یا تحت پوشش بیمه شده اصلی)، میزان سهم و افزایش مستمری سالانه آنان، مطابق مقررات هریک از صندوق های بازنشستگی ذیربط می‌باشد.
پ- چگونگی احراز شرایط بازنشستگی بیمه شدگان، میزان افزایش مستمری سالانه ایشان، نحوه تشخیص ازکارافتادگی، شیوه برخورد با اشتغال بکار مجدد بازنشستگان و سایر موارد؛ تابع قوانین هر یک از صندوق‌های ذی ربط خواهدبود.
ت- میزان مستمری ماهانه قابل پرداخت در هر یک از صندوق های بازنشستگی به نسبت سنوات پرداخت حق بیمه و طبق ضوابط این قانون به روش زیر محاسبه می گردد:
«مستمری قابل پرداخت برابر است با معدل نسبت میانگین حقوق یا دستمزد مشمول کسور هر سال به حداقل دستمزد همان سال طی دو سال آخر بیمه پردازی ضرب در حداقل دستمزد زمان بازنشستگی تقسیم بر سی، ضرب در سنوات بیمه پردازی».
ث- در برقراری مستمری جمع، صندوق مقصد مکلف است در صورت احراز شرایط مقرر، با احتساب مجموع ایام بیمه پردازی نزد هر یک از صندوق‌ها، نسبت به برقراری مستمری استحقاقی متناسب با سنوات بیمه پردازی در آن صندوق اقدام نماید.
سهم هر یک از صندوق‌های بازنشستگی به تناسب سوابق بیمه ای به طور مجزا و مطابق بند « ت » این ماده با صدور احکام مربوط، محاسبه و توسط صندوق ذی ربط پرداخت می شود.
ج – شرط برقراری مستمری جمع، دارا بودن سن و سابقه لازم برای بازنشستگی براساس قوانین و مقررات مربوط و همچنین ارائه درخواست از سوی بیمه شده و حسب مورد کارفرمای ذیربط آخرین صندوق بیمهای فرد می‌باشد.
چ – صندوق‌های بازنشستگی ذی ربط مکلفند به بیمه شدگان از کارافتاده کلی و یا بازماندگان واجد شرایط بیمه شده متوفی که شرایط برقراری مستمری قانونی در آخرین صندوق بازنشستگی را احراز نمی نمایند، متناسب با سنوات پرداخت حق بیمه، مستمری پرداخت کنند.
ح – بیمه شده یا بازماندگان واجد شرایط وی در استفاده از سایر خدمات، مزایا و انجام تعهدات مربوط که در این قانون تعیین تکلیف نشده است، تابع قوانین و مقررات آخرین صندوق بازنشستگی بیمه شده می‌باشند.
خ – صندوق‌های بازنشستگی مکلفند میزان کلیه مستمری های بازنشستگی، از کارافتادگی و مجموع مستمری بازماندگان موضوع این ماده را مطابق سایر مستمری‌بگیران آن صندوق با تصویب هیأت وزیران افزایش دهند.
تبصره ۱- صندوق های بازنشستگی و دستگاههای اجرائی ذی ربط با رعایت مفاد این ماده مکلف به پذیرش تقاضای مستمری جمع از سوی بیمه شده و انجام اقدامات. لازم در این رابطه می‌باشند.
تبصره ۲- سوابق بیمه ای افرادی که قبل از لازم الاجراء شدن این قانون و به موجب قوانین مربوط از یک صندوق بازنشستگی به صندوق بازنشستگی دیگری منتقل شده است و همچنین افرادی که در گذشته به دلیل استعفاء، اخراج، ترک خدمت، انفصال یا محرومیت دائم از خدمات دولتی و یا عمومی، بازخرید خدمت و یا سایر موارد از خدمت خارج شده و کسورات بیمه ای متعلقه را از صندوق بازنشستگی ذی ربط دریافت و تسویه کامل نموده اند، مشمول مقررات این ماده نمی باشند.
تبصره ۳- مشترکان سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و صندوق بازنشستگی وزارت اطلاعات از شمول مقررات این ماده مستثنی هستند.
تبصره ۴- چنانچه سابقه حق بیمه یا کسور بازنشستگی کمتر از ده سال باشد، بیمه شده یا ذی نفع از بیمه می تواند با پرداخت بروز و یکجای حق بیمه سنوات کسری تا ده سال، از مزایای این قانون استفاده نماید.
ماده ۷- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است به منظور پرداخت کامل مستمری بیمه شدگان موضوع ماده (۶) این قانون، زیرساختهای اجرائی لازم را از طریق « پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان » فراهم نماید به نحوی که هر یک از صندوق‌های بیمه گر به تناسب مدت پرداخت حق بیمه، سهم مستمری خود را در وجه متقاضیان مشمول، پرداخت نماید.
تبصره – کلیه صندوق های بازنشستگی به استثنای سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و صندوق بازنشستگی وزارت اطلاعات، مکلفند اطلاعات مربوط به سوابق بیمه پردازی بیمه شدگان و مشمولین این قانون را در اختیار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی قرار دهند. وزارت مزبور مکلف است زیرساخت لازم را برای اطلاع فرد ذینفع از سوابق خود، فراهم نماید.
ماده ۸– آیین نامه اجرایی این قانون توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تهیه می شود و ظرف سه ماه به تصویب هیأت وزیران می رسد.
ماده ۹- قانون نقل و انتقال حق بیمه یا بازنشستگی مصوب ۱۳۶۵/۳/۲۷ و ماده (۱) قانون نحوه تعدیل نیروی انسانی دستگاه های دولتی مصوب ۱۳۶۶/۱۰/۲۷ نسخ می گردد.
قانون فوق مشتمل بر نه ماده و نه تبصره که گزارش آن توسط کمیسیون اجتماعی به صحن علنی تقدیم شـده بود، در جلسه روز یکشنبه مورخ هفدهم مهرماه یکهزار و چهارصد و یک مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید.
محمدباقر قالیباف
بیشتر بخوانید:
متن اولیه طرح نقل و انتقال سوابق بیمه یا بازنشستگی بین صندوق های بازنشستگی