قانون اصلاح قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری و انتخابات شوراهای مزبور
مصوب ۱۳۶۵/۰۴/۲۹
با اصلاحات و الحاقات بعدی
فصل اول (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ اصلاح قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری ـ مصوب ۱ /۹/ ۱۳۶۱
مواد ۱ و ۲ و ۳ و ۵ و تبصره ۴ ماده ۲۱ و مواد ۲۳ و ۲۴ و ۲۵ و بند ۴ ماده ۲۶ و مواد ۲۷ و ۲۸ و ۲۹ قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری بشرح زیر اصلاح و ماده ۲۶ مکرر به آن اضافه می‌گردد:
ماده ۱ ـ برای پیشبرد سریع برنامه های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم و نظارت بر اداره امور هر روستا، دهستان، بخش، محل، شهر، شهرستان و استان شورایی بنام شورای اسلامی ده، دهستان، بخش، محل (محله ـ منطقه) شهر، شهرستان، استان و شورای عالی استانها بر اساس مقررات این قانون تشکیل می‌گردد.
ماده ۲ ـ برگزاری انتخابات شوراهای اسلامی کشوری بعهده وزارت کشور می‌باشد.
تبصره ـ مسئولان اجرائی موظفند حداقل ۱۰ روز قبل از انتخابات مراتب را به اطلاع اهالی حوزه‌‍‌های انتخابیه برسانند.
ماده ۳ ـ مدت اعتبار شوراهای اسلامی کشوری ۴ سال می‌باشد.
ماده ۵ ـ در هر یک از شوراهای اسلامی در هر سطحی معادل بیش از نصف اعضای اصلی شورا به ترتیب آراء بعنوان اعضاء علی البدل انتخاب می‌گردند.
تبصره ۱ ـ بجای آنعده از اعضای شوراها که بعللی از عضویت شورا خارج میشوند شورا از اعضای علی البدل بترتیب رأی برای عضویت دعوت می‌نماید.
تبصره ۲ ـ انتخاب اعضای شوراهای اسلامی کشوری با اکثریت نسبی آراء خواهد بود.
تبصره ۴ ماده ۲۱ ـ در صورتیکه طبق مقررات قانونی هر یک از شوراها منحل شود وزارت کشور باید ظرف مدت دو ماه انتخابات را تجدید نماید.
ماده ۲۳ ـ شرایط انتخاب کنندگان.
الف ـ حداقل سن ۱۵ سال تمام.
ب ـ سکونت در محل (حداقل یکسال) .
تبصره ۱ ـ سکونت یکساله باید به زمان اخذ رأی متصل باشد.
تبصره ۲ ـ کسانیکه محل کار آنان خارج از محدوده شورای اسلامی بوده ولی افراد تحت تکفل آنان (همسر و فرزندان) حداقل یکسال قبل از‌انتخابات سکونت دائمی در حوزه انتخابیه داشته باشند می‌توانند در همان حوزه رأی دهند.
ج ـ تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران.
ماده ۲۴ ـ شرایط انتخاب شوندگان.
الف ـ حداقل سن بیست و دو سال .
ب ـ سکونت در شهر یا روستای حوزه انتخابیه (حداقل یکسال تمام) و یا سابقه نمایندگی مجلس در آن حوزه.
تبصره ـ سکونت یکساله باید بزمان ثبت نام متصل باشد.
ج ـ اعتقاد به تعهد عملی به اسلام، ابراز وفاداری به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
تبصره ـ در مناطقی که اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی اکثریت دارند، وفاداری به قانون اساسی کافی است.
د ـ عدم گرایش به احزاب، سازمانها و گروههای غیرقانونی و یا مبتنی بر عقاید التقاطی و غیرالهی.
هـ ـ آشنائی با مسائل اجتماعی و عدم سابقه خیانت در امانت و کلاهبرداری و محکومیت به جرائمی که مستوجب حد شرعی می‌باشد.
و ـ عدم وابستگی به رژیم سابق.
ز ـ عدم اشتهار به فساد اخلاق.
ح ـ تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران.
تبصره ـ تغییر شرایط مذکور در بندهای . ب، ج، د، هـ، ز، به تشخیص دادگاههای صالحه موجب سلب عضویت خواهد شد.
ماده ۲۵ ـ در روستاهائیکه بین ۲۰ تا ۵۰ خانوار یا ۱۰۰ تا ۲۵۰ نفر جمعیت داشته باشند سه نفر و در روستاهائیکه بین ۵۰ تا ۱۵۰ خانوار یا ۲۵۰ تا۷۵۰ نفر جمعیت داشته باشند ۵ نفر و در روستاهائیکه بیش از ۱۵۰ خانوار یا بیش از ۷۵۰ نفر جمعیت داشته باشند ۷ نفر بعنوان اعضای شورا انتخاب میشوند.
تبصره ـ پس از شمارش آراء اگر بعلت تساوی آراء دو یا چند نفر از منتخبین تعیین اعضای شورا ممکن نباشد، اولویت با فرد یا افرادی است که سواد خواندن و نوشتن دارند و در شرایط مساوی با قرعه تعیین تکلیف می‌شود.
بند ۴ ماده ۲۶ ـ همکاری و هماهنگی در امور مربوط به جلوگیری از فرسایش خاک و حفظ و عمران مزارع، باغها، مراتع، جنگلها، اماکن عمومی و راههای فرعی و روستائی و ارائه طرح و پیشنهاد در این زمینه‌‍‌ها به شورای دهستان.
ماده ۲۷ ـ شورای اسلامی بخش از نمایندگان منتخب شوراهای اسلامی شهرها و دهستانهای آن بخش تشکیل می‌گردد.
تبصره ـ حداکثر ظرف ۱۵ روز پس از تشکیل شورای اسلامی شهرها و دهستانهای آن بخش، شورای اسلامی بخش به دعوت بخشدار تشکیل می‌گردد.
ماده ۲۸ ـ تعداد اعضای شورای اسلامی هر بخش به تعداد شهرها و دهستانهای آن بخش خواهد بود.
تبصره ـ تعداد اعضای شورای اسلامی بخش حداقل پنج نفر خواهند بود و در صورتی که بخش کمتر از پنج شهر و دهستان داشته باشد، بقیه اعضاء به تناسب جمعیت و بوسیله نمایندگان منتخب شورای بخش و دهستانها برای شورای بخش تعیین می‌شود.
ماده ۲۹ ـ بندهای ۲ و ۵ و ۶ ماده ۲۹ قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری بشرح زیر اصلاح و بند ۸ ماده مذکور حذف گردید:
بند ۲ – برنامه ریزی و ایجاد هماهنگی در جهت تشکیل تعاونیها و نظارت بر آنها در حوزه فعالیت خود.
بند ۵ ـ تهیه و تنظیم شناسنامه بخش از طریق جمع آوری اطلاعات و آمار لازم بر اساس مشخصات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و منابع طبیعی حوزه فعالیت.
بند ۶ ـ ایجاد شرایط لازم و کمک به شوراهای اسلامی دهستانها در جهت حفظ و عمران مزارع، مراتع و اماکن عمومی و راههای فرعی و روستائی در حوزه فعالیت خود.
(بند ۸ ماده ۲۹ حذف گردید) .
ماده ۲۶ مکرر ـ وظایف و اختیارات شورای اسلامی دهستان بشرح زیر است.
۱ ـ بررسی و اقدام لازم جهت تشکیل تعاونیها بمنظور توسعه کشاورزی و صنایع روستائی و نظارت بر آنها.
2 ـ همکاری با مسئولین اجرائی در تهیه و تنظیم شناسنامه دهستان از طریق جمع آوری اطلاعات و آمار لازم بر اساس مشخصات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و منابع طبیعی حوزه فعالیت.
3 ـ نظارت بر حفظ و نگهداری و بهره برداری از تأسیسات و تجهیزات عمومی و عمرانی، مزارع و مراتع و جنگلهای موجود در دهستان.
4 ـ ارائه طرحها و پیشنهادهای اصلاحی در جهت بهبود امور اجتماعی و عمرانی حوزه فعالیت به مسئولین اجرائی و شورای مافوق.
5 ـ کوشش برای ایجاد شرکتهای تعاونی تولید، توزیع و مصرف و نظارت بر کار آنها در روستاهای حوزه فعالیت خود.
6 ـ نظارت و پیگیری در جهت اجرای پروژه‌‍‌های عمرانی.
7 ـ تشویق و ترغیب مردم جهت انجام امور خیریه و ایجاد اماکن و مؤسسات عام المنفعه.
8 ـ دریافت طرحها و پیشنهادات شوراهای اسلامی روستاها و ارسال آن به شورای مافوق جهت پیگیری.
فصل دوم (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶)– کلیات
ماده ۱ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ انتخابات شوراهای اسلامی کشوری بر طبق مقررات این قانون انجام میگیرد.
ماده ۲ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ داوطلبان عضویت در شوراهای اسلامی که از طریق آراء مستقیم مردم تعیین میشوند نمی‌توانند همزمان در بیش از یک شورا خود را داوطلب نمایند. در غیر اینصورت نامزدی آنان باطل و از شرکت در انتخابات همان دوره محروم می‌گردند.
ماده ۳ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ هر شخص واجد شرایط فقط می‌تواند یکبار و در یک شعبه اخذ رأی با ارائه شناسنامه رأی دهد.
ماده ۴ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ انتخاب اعضای شوراهای اسلامی با رأی مخفی خواهد بود.
ماده ۵ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ در موارد ذیل با تأیید هیأت نظارت حوزه انتخابیه مربوطه، برگهای رأی باطل ولی جزو آراء مأخوذه محسوب شده و مراتب در صورتجلسه قید و آراء مذکور ضمیمه صورتجلسه خواهد شد.
۱ ـ آراء ناخوانا باشد.
تبصره ـ چنانچه برگ رأی مشتمل بر اسامی خوانا و ناخوانا باشد فقط اسامی ناخوانا باطل خواهد بود.
۲ ـ آرائی که از طریق خرید و فروش بدست آمده باشد.
۳ ـ آرائی که دارای نام رأی دهنده و یا امضاء یا اثرانگشت وی باشد.
۴ ـ آرائی که کلاً حاوی اسامی غیر از نامزدهای تأیید شده باشد.
ماده ۶ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ در موارد ذیل با تأیید هیأت نظارت مربوطه، برگهای رأی باطل و جزو آراء مأخوذه محسوب نشده و مراتب در صورتجلسه قید و آراء مذکور ضمیمه صورتجلسه خواهد شد.
۱ ـ صندوق فاقد لاک و مهر انتخاباتی باشد.
۲ ـ آراء زائد بر تعداد تعرفه باشد.
۳ ـ آراء کسانیکه به سن قانونی رأی نرسیده باشند.
۴ ـ آرائی که با شناسنامه افراد فوت شده یا غیرایرانی داده شده باشد.
۵ ـ آرائی که با تقلب و تزویر (در تعرفه‌‍‌ها، آراء، صورتجلسات، شمارش) بدست آمده باشد.
۶ ـ آرائی که با شناسنامه غیر یا جعلی اخذ شده باشد.
۷ ـ آراء تکراری.
۸ ـ آرائی که با شناسنامه کسانیکه حضور ندارند اخذ شده باشد.
۹ ـ آرائی که فاقد مهر انتخاباتی باشد.
۱۰ ـ آرائی که سفید به صندوق ریخته شده باشد.
۱۱ ـ آرائی که از طریق تهدید بدست آمده باشد.
۱۲ ـ آرائی که روی ورقه ای غیر از برگ رأی نوشته شده باشد.
تبصره ۱ ـ کل آراء مندرج در صورتجلسه ای که صندوق اخذ رأی آن فاقد اوراق رأی یا برگهای تعرفه باشد، باطل و جزو آراء مأخوذه محسوب نخواهد شد.
تبصره ۲ ـ آراء زائد مذکور در بند ۲ به قید قرعه از کل برگهای رأی کسر می‌شود.
ماده ۷ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ کلیه وزارتخانهها، سازمانها، ادارات دولتی و مؤسسات وابسته به دولت و نهادهای انقلابی و کلیه سازمانهائیکه شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است موظفند بر حسب درخواست وزارت کشور کارکنان و سایر امکانات خود را تا خاتمه انتخابات در اختیار آنان قرار دهند. بدیهی است مدت همکاری کارکنان مذکور جزء ایام مأموریت محسوب خواهد شد.
تبصره ـ وزارت کشور موظف است بنا به درخواست هیأت‌های نظارت استانها و شهرستانها وسایل و امکانات مورد نیاز را تا پایان انتخابات در اختیار آنان قرار دهد و همچنین کلیه وزارتخانهها، سازمانها، ادارات و نهادهای قانونی و مؤسساتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است موظفند حسب درخواست هیأت‌های مذکور کارکنان خود را تا پایان انتخابات در اختیار آنها قرار دهند.
ماده ۸ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ هزینه برگزاری انتخابات شوراهای اسلامی کشوری از شمول قانون محاسبات عمومی مستثنی می‌باشد.
ماده ۹ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ در مجتمع‌های مسکونی واقع در خارج از محدوده قانونی و حریم شهرها و روستاها که با حداقل ۵۰۰ قطعه زمین برای احداث واحدهای مسکونی بصورت مستقل یا آپارتمان، قابل تملک اشخاص، به اضافه ساختمانها و تأسیسات مورد نیاز عمومی و اجتماعی سکنه جهت شاغلین بخشهای مختلف اقتصادی و اجتماعی یک منطقه یا استفاده مردم بودجه آمده و یا دارای جمعیتی بیش از ده هزار نفر بوده و عرفاً یا قانوناً شهرک نیز‌خوانده می‌شود شورائی بنام شورای اسلامی شهرک تشکیل می‌گردد.
تبصره ۱ (منسوخه ۰۵ˏ۰۹ˏ۱۳۶۹) ـ اعضای شورای اسلامی شهرک از طریق اهالی بطور مستقیم انتخاب می گردند تعداد اعضاء پنج نفر خواهند بود.
تبصره ۲ (منسوخه ۰۵ˏ۰۹ˏ۱۳۶۹) ـ مقررات قانون نحوه تملک آپارتمان در خصوص نحوه اداره و وصول هزینه‌‍‌های مشترک مربوط به حفظ و نگاهداری اعیانات و تأسیسات اختصاصی و اشتراک در مورد شهرک رعایت می گردد.
ماده ۱۰ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ هرگاه عضو شورا در شش جلسه متوالی و یا ظرف یکسال در دوازده جلسه غیرمتوالی بدون عذر موجه غیبت نماید مستعفی شناخته می‌شود.
ماده ۱۱ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ در صورتیکه هر یک از شوراها بعلت فوت یا استعفاء یا اخراج بیش از ثلث مجموع اعضای اصلی و علی البدل فاقد نصاب لازم برای تشکیل جلسه گردد شورا منحل و انتخابات، تجدید خواهد شد.
فصل سوم (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ اشخاصی که از انتخاب شدن محرومند
ماده ۱۲ ـ مسئولین اجرائی و نظارتی انتخابات شوراهای اسلامی کشوری از داوطلب شدن محرومند.
ماده ۱۳ ـ اشخاص زیر از داوطلب شدن برای عضویت در شوراهای اسلامی کشوری محرومند.
۱ ـ کسانیکه در جهت تحکیم مبانی رژیم سابق نقش مؤثر و فعال داشته‌اند.
۲ ـ ملاکین بزرگ که زمینهای موات را بنام خود ثبت داده‌اند.
۳ ـ وابستگان تشکیلاتی به احزاب، سازمانها و گروههایی که غیر قانونی بودن آنها از طرف مقامات صالحه اعلام شده است.
۴ ـ کسانیکه به جرم اقدام علیه جمهوری اسلامی ایران محکوم شده‌اند.
۵ ـ محکومین به ارتداد به حکم محاکم صالحه قضائی.
۶ ـ مشهورین به فساد و متجاهرین به فسق.
۷ ـ محکومین به حدود شرعی مگر آنکه توبه آنان ثابت شده باشد.
۸ ـ معتادین به مواد مخدر.
۹ ـ محجورین و کسانیکه به حکم دادگاه مشمول اصل ۴۹ قانون اساسی باشند.
فصل چهارم (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ هیأت اجرائی و وظایف آن
ماده ۱۴ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ پس از صدور دستور شروع انتخابات از طرف وزارت کشور، در مرکز هر شهرستان و بخش هیأت اجرائی شهرستان و بخش به ریاست فرماندار ، بخشدار و به عضویت بالاترین مرجع قضائی محل، رئیس ثبت احوال، رئیس اداره آموزش و پرورش و نماینده جهاد سازندگی و شش نفر از معتمدین محل تشکیل می گردد.
تبصره ۱ (منسوخه ۰۵ˏ۰۹ˏ۱۳۶۹) ـ در محلهائی که بعلت بروز حوادث غیرمترقبه و مسائل سیاسی، امنیتی امکان انجام انتخابات میسر نباشد با پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیأت مرکزی نظارت انتخابات متوقف می گردد.
تبصره ۲ (منسوخه ۰۵ˏ۰۹ˏ۱۳۶۹) ـ در بخشها در صورت عدم وجود ادارات آموزش و پرورش و ثبت احوال و دادگستری، نمایندگان ادارات مذکور جانشین آنان خواهند بود.
ماده ۱۵ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ اعضای اداری هیأت اجرائی ۲۵ نفر از معتمدین اقشار مختلف مردم را از مرکز شهرستان و بخشهای تابعه تعیین خواهند نمود.
ماده ۱۶ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ معتمدین منتخب موضوع ماده ۱۵ به دعوت فرماندار یا بخشدار ظرف دو روز پس از انتخاب تشکیل جلسه داده، پس از حضور دو سوم مدعوین از بین خود شش نفر را بعنوان معتمدین اصلی و شش نفر را بعنوان معتمدین علی البدل هیأت اجرائی با رأی مخفی و اکثریت نسبی آراء انتخاب می نمایند.
ماده ۱۷ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ فرماندار یا بخشدار مکلف است شش نفر معتمد اصلی را برای شرکت در جلسات هیأت اجرائی انتخابات دعوت نماید.
ماده ۱۸ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ جلسات هیأت اجرائی با حضور دو سوم اعضاء رسمیت یافته و در صورت استعفاء یا غیبت غیرموجه هر یک از معتمدین هیأت اجرائی در سه جلسه که بمنزله استعفاء تلقی می گردد، فرماندار یا بخشدار از اعضای علی البدل بترتیب آراء بجای آنان دعوت خواهد نمود.
تبصره ۱ ـ غیرموجه بودن غیبت با تصویب دو سوم اعضاء هیأت اجرائی خواهد بود.
تبصره ۲ ـ تصمیمات هیأت اجرائی با اکثریت آراء اعضای حاضر معتبر خواهد بود.
تبصره ۳ ـ در صورتیکه با دعوت از اعضای علی البدل، اکثریت حاصل نگردید، اعضای اداری هیأت اجرائی بقیه معتمدین (پانزده نفر) را دعوت نموده تا کسری اعضاء را از میان خود انتخاب نمایند.
ماده ۱۹ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ عضویت هر فرد در بیش از یک هیأت اجرائی ممنوع است.
ماده ۲۰ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ اعضاء اداری هیأت اجرائی تا زمانی که از سمت اداری خود مستعفی یا برکنار نشده اند، شخصاً مکلف به شرکت در جلسات هیأت اجرائی می باشند و غیبت غیرموجه آنان در جلسات هیأت اجرائی تمرد از وظایف قانونی محسوب می گردد و فرماندار یا بخشدار موظف است بلافاصله پس از غیبت اعضای اداری هیأت اجرائی مراتب را با ذکر علت غیبت به مقام مافوق وی اعلام دارد.
ماده ۲۱ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ هیأت‌های اجرائی در اسرع وقت تشکیل جلسه داده و پس از تعیین محل استقرار شعب ثبت نام و اخذ رأی، تعداد و محل شعب ثبت نام و اخذ رأی را صورتجلسه نموده و یک هفته قبل از روز اخذ رأی مبادرت به انتشار آگهی انتخابات حاوی تاریخ برگزاری انتخابات و اوقات اخذ رأی و شرایط انتخاب کنندگان و مقررات جزائی و محل شعب ثبت نام و اخذ رأی در حوزه انتخابیه مینمایند.
ماده ۲۲ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ هیأت اجرائی مرکز شهرستان موظف است انتخابات شوراهای اسلامی محلات و شهرهای واقع در محدوده شهرستان و بخش را به انجام رساند.
ماده ۲۳ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ هیأت اجرائی بخش موظف است انتخابات شوراهای اسلامی روستاها را به انجام رساند.
ماده ۲۴ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ هیأت‌های اجرائی برای هر شعبه ثبت نام و اخذ رأی ۵ نفر از معتمدین محل را که دارای سواد خواندن و نوشتن باشند، انتخاب و جهت صدور حکم به فرماندار یا بخشدار محل معرفی مینمایند.
تبصره ۱ ـ در صورتیکه در محل استقرار شعبه ثبت نام و اخذ رأی به تعداد کافی معتمد باسواد نباشد هیأت اجرائی می‌تواند افرادی را از خارج (حتی الامکان از محدوده همان دهستان و بخش) برای آن شعبه انتخاب و بحکم فرماندار یا بخشدار اعزام نماید.
تبصره ۲ ـ اعضای شعب ثبت نام و اخذ رأی از بین خود یک رئیس و یک نائب رئیس و سه نفر منشی انتخاب مینمایند.
ماده ۲۵ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ نیروهای انتظامی در حدود قانون موظف به ایجاد نظم و جلوگیری از هر گونه بی نظمی در جریان انتخابات و حفاظت صندوقها می‌باشند و حق دخالت در امور انتخابات را ندارند.
ماده ۲۶ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ هیأت‌های اجرائی انتخابات شوراهای اسلامی مسئول صحت برگزاری انتخابات حوزه انتخابیه خود می‌باشند.
ماده ۲۷ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ هیأت‌های اجرائی می‌توانند برای بعضی از مناطق که لازم باشد شعب سیار ثبت نام و اخذ رأی با ذکر مسیر حرکت و محل توقف تعیین نمایند.
ماده ۲۸ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ هیأت‌های اجرائی باید ترتیبی اتخاذ نمایند که یکروز قبل از اخذ رأی، محل ثبت نام و اخذ رأی آماده باشد.
فصل پنجم (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ اعلام داوطلبی
ماده ۲۹ ـ فرماندار یا بخشدار هر حوزه انتخابیه مکلف است پس از وصول دستور وزارت کشور مبنی بر شروع انتخابات و همزمان با تشکیل هیأت اجرائی تاریخ مراجعه داوطلبان عضویت در شوراهای اسلامی را ضمن انتشار آگهی به اطلاع کلیه اهالی حوزه انتخابیه برساند.
تبصره ۱ (منسوخه ۰۵ˏ۰۹ˏ۱۳۶۹) ـ مهلت مراجعه داوطلبان به فرمانداری یا بخشداری جهت اعلام داوطلبی ده روز از تاریخ مقرر در آگهی ثبت نام می باشد.
تبصره ۲ ـ شرایط انتخاب شوندگان و تاریخ شروع و خاتمه قبول برگ اعلام داوطلبی از طرف فرماندار یا بخشدار در آگهی اعلام داوطلبی قید خواهد شد.
تبصره ۳ (منسوخه ۰۵ˏ۰۹ˏ۱۳۶۹) ـ هیأت اجرائی بخش در هر بخش موظف است پس از انتشار آگهی مزبور برای یک یا چند روستا هیأتی مرکب از سه نفر جهت ثبت نام از داوطلبان روستاها تعیین و اعزام نماید تا ظرف مدت ده روز از داوطلبان ثبت نام نماید.
ماده ۳۰ (منسوخه ۰۵ˏ۰۹ˏ۱۳۶۹) ـ در مورد بررسی سوابق داوطلبان عضویت در شوراهای اسلامی روستاها هیأت اجرائی بخش، اطلاعات لازم را از اداره اطلاعات و منابع محلی کسب می نمایند. اداره اطلاعات موظف است ظرف مدت ده روز نظر خود را در مورد سوابق داوطلبان به هیأت اجرائی بخش کتباً اعلام نماید.
تبصره ـ بررسی سوابق داوطلبان باید محرمانه انجام گیرد بطوریکه موجب هتک حیثیت و آبروی افراد نشود و بررسیها از محدوده موارد مذکور در ماده ۱۳ فصل سوم این قانون خارج نگردد، و افشاء هر گونه اطلاعات دریافت شده توسط اعضاء هیأت‌های اجرائی و یا هر شخص دیگر ممنوع است.
ماده ۳۱ (منسوخه ۰۵ˏ۰۹ˏ۱۳۶۹) ـ بررسی صلاحیت داوطلبان شهری در رابطه با صلاحیت‌‍‌های مذکور در این قانون در هیأت اجرائی شهرستان و پس از استعلام سوابق آنان از اداره ثبت احوال شهرستان، وزارت اطلاعات، وزارت دادگستری، اداره تشخیص هویت و پلیس بین الملل انجام خواهد شد.
ماده ۳۲ (منسوخه ۰۵ˏ۰۹ˏ۱۳۶۹) ـ مراجع مذکور در ماده ۳۱ موظفند ظرف مدت ۱۵ روز از تاریخ دریافت اسامی و مشخصات داوطلبان، نتیجه بررسی سوابق آنان را کتباً اعلام نمایند.
ماده ۳۳ (منسوخه ۰۵ˏ۰۹ˏ۱۳۶۹) ـ هیأت اجرائی شهرستان پس از دریافت نتیجه رسیدگی به سوابق داوطلبان موظف است ظرف مدت پنج روز به صلاحیت داوطلبان رسیدگی نموده و نتیجه را اعلام نماید.
تبصره (منسوخه ۰۵ˏ۰۹ˏ۱۳۶۹) ـ مراجع ذیصلاح مذکور در مواد ۳۲ و ۳۳ عبارتند از وزارت اطلاعات و دادگستری، سازمان ثبت احوال کشور، اداره تشخیص هویت و پلیس بین الملل.
ماده ۳۴ ـ نظر هیأت اجرائی مبنی بر صلاحیت یا عدم صلاحیت داوطلبان با تأیید هیأت نظارت شهرستان معتبر است و چنانچه ظرف مهلت قانونی (پنج روز) هیأت اجرائی یا نظارت درباره داوطلب یا داوطلبان نظر خود را اعلام نکنند آنان واجد شرایط شناخته میشوند.
تبصره ۱ ـ هیأت‌های اجرائی مکلفند در انجام وظایف خود بیطرفی کامل را رعایت نمایند و در صورت تخلف، فرماندار یا بخشدار با رأی اکثریت اعضای هیأت اجرائی نسبت به تعویض هر یک از معتمدین اجرائی و در مواردی که انحلال و تشکیل مجدد هیأت اجرائی ضروری باشد با تأیید وزارت کشور اقدام نمایند. تصمیمات متخذه هیأت اجرائی منحله عنداللزوم وسیله هیأت اجرائی جدید قبل از انقضای مهلت قانونی رسیدگی به صلاحیت داوطلبان قابل تجدیدنظر خواهد بود. کسانی که صلاحیت آنان رد شده باشد می‌توانند به دادگاه صالح شکایت نمایند، و دادگاه موظف است خارج از نوبت رسیدگی و رأی خود را صادر کند.
تبصره ۲ ـ اعضای هیأت‌های نظارت شهرستان و استان باید در انجام وظایف خود بیطرفی کامل را رعایت و در صورت تخلف، فرد متخلف توسط هیأت نظارت مافوق برکنار و چنانچه اکثر اعضای هیأت نظارت بیطرفی کامل را رعایت نکنند هیأت متخلف توسط هیأت مرکزی نظارت منحل خواهد شد.
ماده ۳۵ ـ فرماندار یا بخشدار حوزه انتخابیه مکلف است فهرست اسامی نامزدهای تأیید شده هیأت اجرائی انتخابات را ظرف دو روز از طریق انتشار آگهی به اطلاع اهالی حوزه انتخابیه برساند.
فصل ششم ـ شکایات و نحوه رسیدگی
ماده ۳۶ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ هیأت‌های اجرائی و نظارت شهرستان موظفند از تاریخ اعلام نهائی صلاحیت داوطلبان تا دو روز پس از اعلام نتیجه انتخابات، شکایات را بپذیرند و از تاریخ دریافت شکایات تا ۵ روز در جلسه مشترک هیأت اجرائی و نظارت به آنها رسیدگی نمایند.
تبصره (منسوخه ۰۵ˏ۰۹ˏ۱۳۶۹) ـ هیأت‌های اجرائی بخش پس از دریافت شکایات موظفند شکایات واصله را ظرف پنج روز بررسی نموده و فوراً نظریه خود را جهت اخذ تصمیم در جلسه مشترک به هیأت اجرائی شهرستان تسلیم نمایند.
ماده ۳۷ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ در صورت عدم وصول شکایت در مهلت قانونی و یا تشخیص بی اساس بودن شکایات واصله از طرف مرجع مذکور در ماده ۳۷ و تأیید صحت انتخابات بوسیله هیأت نظارت مربوطه، نتیجه قطعی انتخابات بوسیله وزارت کشور به اطلاع اهالی خواهد رسید.
ماده ۳۸ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ در صورتیکه رأی هیأت نظارت دائر بر بطلان انتخابات باشد پس از تأیید هیأت مرکزی نظارت در اولین فرصت تجدید انتخابات خواهد شد.
ماده ۳۹ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ در صورت انحلال شورا توسط مرجع قانونی، وزارت کشور موظف است حداکثر ظرف دو ماه اقدام به برگزاری انتخابات شورای جدید بنماید. جز در مواردیکه کمتر از ۶ ماه به پایان دوره شورا باقیمانده باشد.
ماده ۴۰ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ هیچیک از اعضای هیأت‌های اجرائی و نظارت و اعضای شعب ثبت نام و اخذ رأی نباید با کاندیداها خویشاوندی نسبی (پدر ـ مادر ـ فرزند ـ بردار [برادر] ـ خواهر) یا سببی درجه یک داشته باشند باستثناء روستاها که وجود ارتباط خویشاوندی سببی درجه یک بلامانع خواهد بود.
ماده ۴۱ (منسوخه ۱۹ˏ۱۲ˏ۱۴۰۳) ـ هیأت‌های اجرائی می‌توانند در صورت ضرورت نسبت به تعویض تمام یا عده ای از اعضای یک یا چند شعبه ثبت نام و اخذ رأی اقدام نمایند.
تبصره (منسوخه ۱۹ˏ۱۲ˏ۱۴۰۳) ـ محل شعبه ثبت نام و اخذ رأی مندرج در آگهی انتخابات غیرقابل تغییر است مگر اینکه دائر نمودن شعبه و یا ادامه کار آن در محل اعلام شده قبل بعلت حوادث غیرمترقبه و یا هر علت موجه دیگری به تشخیص هیأت اجرائی مقدور نباشد که در اینصورت شعبه ثبت نام و اخذ رأی جدید در کوتاه ترین فاصله نسبت به شعبه قدیم به نحوی دائر خواهد شد که خللی در مراجعه رأی دهندگان و تشخیص محل شعبه ایجاد نشود.
ماده ۴۲ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ وزارت کشور بمنظور حسن انجام انتخابات می‌تواند مأمورینی جهت بازرسی و کنترل جریان انتخابات بطور ثابت یا سیار به حوزه‌‍‌های انتخابیه اعزام نماید.
تبصره (منسوخه ۰۵ˏ۰۹ˏ۱۳۶۹) ـ گزارش واصله از بازرسین موضوع این ماده در هیأت‌های ماده ۳۶ بررسی و اتخاذ تصمیم خواهد شد.
ماده ۴۳ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ وزارت کشور موظف است در اولین فرصت مناسب انتخابات مجدد را در حوزه هائی که انتخابات آنها متوف و یا باطل شده است، بر اساس این قانون و آئیننامه اجرائی آن برگزار نماید.
فصل هفتم ـ مقررات جزائی
ماده ۴۴ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ ارتکاب امور ذیل جرم محسوب می‌شود.
۱ ـ خرید و فروش رأی.
۲ ـ تقلب و تزویر در اوراق تعرفه یا برگ رأی یا صورتجلسات.
۳ ـ تهدید یا تطمیع در امر انتخابات.
۴ ـ رأی دادن با شناسنامه جعلی.
۵ ـ رأی دادن با شناسنامه دیگری.
۶ ـ رأی دادن بیش از یکبار.
۷ ـ اخلال در امر انتخابات.
۸ ـ کم و زیاد کردن آراء و یا تعرفه ها.
۹ ـ تقلب در رأی گیری یا شمارش آراء.
۱۰ ـ رأی گرفتن با شناسنامه کسی که حضور ندارد.
۱۱ ـ توصیه به نوشتن اسم کاندیدای معین در ورقه از طرف اعضای شعبه اخذ رأی یا هر فرد دیگری در محل صندوق رأی.
۱۲ ـ تغییر و تبدیل یا جعل و یا ربودن و یا معدوم نمودن اوراق و اسناد انتخاباتی از قبیل تعرفه و برگ رأی و صورتجلسات و تلکس و تلفنگرامها و تلگرافها.
۱۳ ـ باز کردن و یا شکستن قفل محل نگاهداری و لاک و مهر صندوقهای رأی بدون مجوز قانونی.
۱۴ ـ جابجائی، دخل و تصرف و یا معدوم نمودن اسناد انتخاباتی بدون مجوز قانونی.
۱۵ ـ دخالت در امر انتخابات با سند مجعول.
۱۶ ـ ایجاد رعب و وحشت برای رأی دهندگان یا اعضای شعب ثبت نام و اخذ رأی با اسلحه یا بدون اسلحه در امر انتخابات.
۱۷ ـ دخالت در امر انتخابات با سمت مجعول و یا بهر نحو غیرقانونی.
تبصره ـ چنانچه وقوع جرائم مندرج در ماده فوق موجب گردد تا جریان انتخابات در یک یا چند شعبه ثبت نام و اخذ رأی از مسیر قانونی خود خارج شود و در نتیجه کلی انتخابات مؤثر باشد مراتب جهت اخذ تصمیم به هیأت عالی نظارت اعلام می‌گردد.
ماده ۴۵ (منسوخه ۱۹ˏ۱۲ˏ۱۴۰۳) ـ مجازات تخلفات و جرائم مذکور در این قانون حسب مورد همان مجازاتهای مندرج در فصل نهم قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۹/ ۱۲/ ۱۳۶۲ خواهد بود.
تبصره ۱ (منسوخه ۰۵ˏ۰۹ˏ۱۳۶۹) ـ اعضاء اداری هیأت‌های اجرائی در صورت تخلف از وظایف مندرج در این قانون برابر ماده ۷۵ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی توسط محاکم قضائی مجازات خواهند شد، و در مورد بقیه اعضاء محرومیت در دو نوبت انتخابات از عضویت هیأت‌های اجرائی و نظارت و شعب اخذ رأی می‌باشد.
تبصره ۲ (منسوخه ۱۹ˏ۱۲ˏ۱۴۰۳) ـ هیأت‌های نظارت شهرستان و استان و نمایندگان آنان موظفند در اجرای وظایف قانونی خود عدالت و بیطرفی کامل را مراعات نمایند و جانبداری آنان از هر یک از کاندیداها جرم محسوب می‌شود و مجازات این جرم انفصال موقت از ۶ ماه تا یکسال از خدمات دولتی و ۶ ماه تا یکسال زندان خواهد بود.
ماده ۴۶ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ تخلفاتی که در رابطه با انتخابات مورد رسیدگی دادگاههای صالحه قرار میگیرد مانع از اعلام نتایج نهائی انتخابات نخواهد بود.
فصل هشتم ـ انتخابات شوراهای اسلامی کشوری
انتخابات شورای اسلامی روستا و عشایر (ده)
ماده ۴۷ ـ در روستاهائیکه حداقل ۲۰ خانوار یا ۱۰۰ نفر جمعیت داشته باشد شورای اسلامی روستا تشکیل می‌گردد، در غیر اینصورت چنانچه چند آبادی نزدیک بهم وجود داشته باشد که مجموعاً حداقل ۲۰ خانوار یا ۱۰۰ نفر داشته باشد مشترکاً یک شورا والا دو نفر از اهالی آبادی بعنوان نماینده آبادی جهت پیگیری مسائل و نیازهای محل با رأی مردم انتخاب میشوند.
تبصره ۱ ـ کارت عضویت شورا به امضاء بخشدار صادر و به اعضای شورا تسلیم خواهد شد.
تبصره ۲ ـ تعیین آبادی مرکز شورای مذکور در ماده فوق با رعایت اولویتهای جمعیت و مرکزیت به پیشنهاد بخشدار و تأیید فرماندار خواهد بود.
ماده ۴۸ ـ در عشایر کوچ رو شورا در کوچکترین واحد عشایری که حداقل بیست خانوار یا ۱۰۰ نفر جمعیت داشته باشد تشکیل می‌گردد.
انتخابات شورای اسلامی دهستان (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶)
ماده ۴۹ ـ شورای اسلامی دهستان از بین نمایندگان منتخب شوراهای اسلامی روستائی که در حوزه دهستان قرار دارند تشکیل می‌گردد.
ماده ۵۰ ـ شورای اسلامی دهستان حداکثر ظرف ۱۵ روز پس از انجام انتخابات در سه چهارم روستاهای تابعه تشکیل می‌گردد.
تبصره ـ تعداد اعضاء شورای اسلامی دهستان به تعداد روستاهای تابعه و حداکثر ۱۵ نفر خواهد بود.
ماده ۵۱ ـ شورای اسلامی هر روستا در اولین جلسه که حداکثر ظرف یک هفته پس از قطعیت انتخابات تشکیل خواهد شد یکنفر را از بین خود با رأی مخفی و اکثریت نسبی بعنوان نماینده شورای اسلامی روستا برای شرکت در جلسه انتخابات اعضای شورای اسلامی دهستان تعیین و کتباً به بخشداری معرفی می‌نماید.
ماده ۵۲ ـ بخشداری پس از وصول معرفی نامه نمایندگان منتخب شوراهای اسلامی روستاهای تابعه هر دهستان از آنان بمنظور تشکیل جلسه انتخاب اعضای شورای اسلامی دهستان دعوت بعمل میآورد.
ماده ۵۳ ـ بخشداری بلافاصله پس از تعیین اعضای شورای اسلامی دهستان مراتب را بمنظور اطلاع اهالی در سطح دهستان آگهی می‌نماید.
تبصره ـ برای اعضای منتخب شورای اسلامی دهستان پس از تأیید بخشدار، کارت عضویت به امضاء فرماندار صادر می‌گردد.
انتخابات شورای اسلامی بخش
ماده ۵۴ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ هر یک از شوراهای اسلامی شهرها و دهستانهای تابعه بخش پس از قطعیت انتخابات ظرف یک هفته تشکیل جلسه داده و هر کدام یکنفر را از بین خود با رأی مخفی و اکثریت نسبی بعنوان نماینده برای عضویت در شورای اسلامی بخش انتخاب و به بخشداری معرفی مینمایند.
ماده ۵۵ (منسوخه ۱۹ˏ۱۲ˏ۱۴۰۳) ـ بخشدار بلافاصله پس از تعیین اعضای شورای اسلامی بخش مراتب را بمنظور اطلاع اهالی در سراسر حوزه انتخابیه آگهی می‌نماید.
تبصره (منسوخه ۱۹ˏ۱۲ˏ۱۴۰۳) ـ برای اعضاء منتخب شورای اسلامی بخش کارت عضویت به معرفی بخشدار و با امضاء فرماندار صادر می‌گردد.
انتخابات شورای اسلامی محله (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶)
ماده ۵۶ (منسوخه ۰۵ˏ۰۹ˏ۱۳۶۹) ـ در انتخابات شورای اسلامی محله هفت نفر بعنوان اعضاء اصلی و پنج نفر بعنوان اعضاء علی‌البدل با رأی مستقیم مردم طبق مقررات‌این قانون انتخاب خواهند شد.
تبصره ـ برای اعضاء منتخب شورای اسلامی محله کارت عضویت به امضاء فرماندار صادر می‌گردد.
انتخابات شورای اسلامی منطقه (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶)
ماده ۵۷ ـ شوراهای اسلامی محله در اولین جلسه حداکثر ظرف یک هفته پس از قطعیت انتخابات تشکیل خواهد شد یکنفر را از بین خود با رأی مخفی و اکثریت نسبی به عنوان نماینده شورای اسلامی محله برای شرکت در جلسه انتخاب اعضای شورای اسلامی منطقه تعیین و کتباً به فرمانداری معرفی مینمایند.
ماده ۵۸ ـ فرماندار پس از وصول معرفی نامه‌‍‌های نمایندگان منتخب شوراهای اسلامی محلات بمنظور تشکیل جلسه انتخاب اعضای شورای اسلامی منطقه از نمایندگان معرفی شده دعوت بعمل میآورد.
ماده ۵۹ (منسوخه ۰۵ˏ۰۹ˏ۱۳۶۹) ـ پس از حضور حداقل دو سوم دعوت شدگان موضوع ماده فوق رسمیت جلسه وسیله فرماندار یا نماینده وی اعلام سپس حاضرین در جلسه از بین خود با رأی مخفی و اکثریت نسبی هفت نفر را بعنوان اعضای شورای اسلامی منطقه انتخاب و مراتب را در صورت جلسه ای که به امضای حاضرین و اعضای هیأت نظارت رسیده باشد، منعکس می نماید.
ماده ۶۰ ـ فرماندار بلافاصله پس از تعیین اعضای شورای اسلامی منطقه، مراتب را بمنظور اطلاع اهالی حوزه انتخابیه آگهی می‌نماید.
تبصره ـ برای اعضای منتخب شورای اسلامی منطقه کارت عضویت به امضاء فرماندار صادر خواهد شد.
انتخابات شورای اسلامی شهر (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶)
ماده ۶۱ ـ در انتخابات شورای اسلامی شهر ۷ نفر بعنوان اعضاء اصلی و ۴ نفر به عنوان اعضای علی البدل با انتخابات رسمی و رأی مستقیم مردم طبق مقررات این قانون انتخاب خواهند شد.
ماده ۶۲ ـ بمنظور نظارت در امر انتخابات اعضای اصلی و علی البدل شورای اسلامی شهر، سه نفر از طرف هیأت نظارت شهرستان بعنوان هیأت نظارت فرعی تعیین و کتباً به فرمانداری معرفی خواهند شد.
ماده ۶۳ ـ فرماندار با دعوت از هیأت نظارت فرعی موجبات نظارت آنان را در امر انتخاب اعضای شورای اسلامی شهر فراهم خواهد نمود.
ماده ۶۴ ـ فرماندار بلافاصله پس از انتخاب و تعیین اعضای شورای اسلامی شهر مراتب را به منظور اطلاع اهالی حوزه انتخابیه آگهی می‌نماید.
انتخاب شورای اسلامی شهرستان (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶)
ماده ۶۵ ـ هر یک از شوراهای اسلامی شهر، مرکز شهرستان و بخشهای تابعه آن شهرستان حداکثر ظرف یک هفته تشکیل جلسه داده و یکنفر را از بین خود با رأی مخفی و اکثریت نسبی به عنوان نماینده برای عضویت در شورای اسلامی شهرستان به فرماندار معرفی می نماید.
ماده ۶۶ ـ فرماندار پس از وصول معرفی نامه های کلیه نمایندگان منتخب شوراهای اسلامی شهر، مرکز شهرستان و بخش موظف است حداکثر ظرف یک هفته بمنظور تشکیل اولین جلسه شورای اسلامی شهرستان از نمایندگان معرفی شده دعوت بعمل آورد.
تبصره ـ برای اعضای شورای اسلامی شهرستان با معرفی فرماندار کارت عضویت به امضاء استاندار صادر خواهد شد.
انتخابات شورای اسلامی استان (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶)
ماده ۶۷ ـ شورای اسلامی هر شهرستان در اولین جلسه یکنفر را از بین خود با رأی مخفی و اکثریت نسبی بعنوان نماینده برای عضویت در شورای اسلامی استان انتخاب و کتباً به استاندار معرفی مینمایند.
ماده ۶۸ ـ استاندار پس از وصول معرفی نامه های کلیه نمایندگان شورای اسلامی شهرستانها بمنظور اطلاع اهالی حوزه انتخابیه نسبت به انتشار اسامی اعضاء شورای اسلامی استان اقدام خواهد نمود.
تبصره ـ برای اعضای شورای اسلامی استان کارت عضویت به معرفی استاندار و به امضاء وزیر کشور صادر خواهد شد.
انتخاب شورای عالی اسلامی استانها (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶)
ماده ۶۹ ـ شورای اسلامی هر استان در اولین جلسه که حداکثر ظرف یک هفته پس از قطعیت انتخابات بنا به دعوت استاندار تشکیل خواهد شد یکنفر را از بین خود با رأی مخفی و اکثریت نسبی برای عضویت در شورایعالی اسلامی استانها انتخاب و کتباً به وزیر کشور معرفی می‌نماید.
ماده ۷۰ ـ وزیر کشور پس از وصول معرفی نامه کلیه نمایندگان منتخب شوراهای اسلامی استانها اسامی اعضای شورایعالی اسلامی استانها را بمنظور اطلاع عموم از طریق رسانه‌‍‌های گروهی (رادیو ـ تلویزیون) اعلام خواهد نمود.
ماده ۷۱ ـ وزارت کشور محل مناسبی را برای شورایعالی اسلامی استانها تعیین خواهد کرد.
تبصره ـ برای اعضای شورایعالی اسلامی استانها کارت عضویت به معرفی وزیر کشور و امضاء رئیس مجلس شورای اسلامی صادر خواهد شد.
ماده ۷۲ ـ آئیننامه اجرایی این قانون ظرف سه ماه پس از ابلاغ آن وسیله وزارت کشور تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران بمورد اجراء گذارده خواهد شد.
فصل نهم ـ هیأت‌های نظارت
ماده ۷۳ ـ بمنظور نظارت بر امر انتخابات شوراها هیأت مرکزی نظارت بر امر انتخابات شوراهای اسلامی کشوری متشکل از سه نفر از اعضاء کمیسیون شوراها و امور داخلی و دو نفر از اعضاء کمیسیون اصل ۹۰، به انتخاب مجلس شورای اسلامی تشکیل می‌گردد.
تبصره ـ در صورتیکه به تعداد لازم کمیسیونهای مذکور داوطلب نباشد مجلس از میان سایر نمایندگان داوطلب ۵ نفر را انتخاب می‌نماید.
ماده ۷۴ ـ بمنظور نظارت بر امر انتخابات شوراهای اسلامی کشوری در هر استان هیأت عالی نظارت استان مرکب از سه نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی آن استان به تعیین هیأت مرکزی نظارت تشکیل می‌گردد.
تبصره ـ در هر استانی که تعداد نمایندگان آن از سه نفر کمتر باشد و یا بحد نصاب از آن استان داوطلب نباشد تعیین بقیه اعضاء از بین نمایندگان استانهای مجاور با هیأت مرکزی نظارت می‌باشد.
ماده ۷۵ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ هیأت عالی نظارت استان در هر شهرستان هیأت نظارت شهرستان بر انتخابات شوراهای اسلامی کشوری را مرکب از ۵ نفر از معتمدین محل آن شهرستان تشکیل میدهد.
ماده ۷۶ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ هیأت نظارت شهرستان برای حوزه های انتخابیه آن شهرستان هیأت‌های نظارت فرعی مرکب از سه نفر ناظر ثابت یا سیار تعیین مینمایند که در تمام مراحل انتخابات بر صحت جریان انتخابات نظارت بنمایند اما حق دخالت در امور اجرائی انتخابات را ندارند.
تبصره ۱ ـ تصمیم در مورد گزارشات هیأت‌های نظارت فرعی و بازرسان با هیأت نظارت شهرستان می‌باشد و هیأت اجرائی مکلف به رعایت نظرات آن هیأت در چهارچوب این قانون می‌باشد.
تبصره ۲ ـ نتیجه اخذ رأی و صحت انتخابات به پیشنهاد هیأت نظارت شهرستان و تأیید هیأت عالی نظارت استان می‌باشد و هیأت عالی نظارت استان موظف است حداکثر ظرف دو هفته پس از اعلام نتیجه آراء نظر خویش را کتباً به اطلاع فرماندار محل برساند و در صورت عدم اعلام نظر صحت انتخابات تأیید شده تلقی می‌گردد.
ماده ۷۷ (منسوخه ۲۰ˏ۰۴ˏ۱۳۹۶) ـ توقف و یا ابطال انتخابات در مواردی انجام می‌شود که به تشخیص هیأت مرکزی نظارت تخلف از این قانون در سرنوشت انتخابات مؤثر باشد.
قانون فوق مشتمل بر دوازده ماده اصلاحی و ماده ۲۶ مکرر از قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری و هفتاد و هفت ماده و سی و پنج تبصره مربوط به انتخابات شوراهای مزبور در جلسه روز یکشنبه بیست و نهم تیرماه یکهزار و سیصد و شصت و پنج مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱/ ۵/ ۱۳۶۵ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ اکبر‍‌هاشمی
ماده واحده(اصلاحی ۲۷ˏ۱۲ˏ۱۳۷۰) ـ استفاده از هرگونه پلاکارد (جز در محل ستاد انتخاباتی)، دیوارنویسی و کاروانهای تبلیغاتی و استفاده از بلندگوهای سیار در خارج از محیط سخنرانی و امثال اینها به استثناء عکس حداکثر در دو فرم و جزوه و تراکت با عکس و سخنرانی و پرسش و پاسخ از طرف نامزدهای انتخاباتی مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری و شوراهای اسلامی و طرفداران آنان ممنوع می باشد. متخلفین از این قانون از سه تا سی روز زندان محکوم می گردند.
تبصره (اصلاحی ۲۷ˏ۱۲ˏ۱۳۷۰) ـ اعلام نظر شخصیتها در تأیید کاندیداها بشرطی مجاز است که بدون ذکر عنوان و مسوولیت آنها باشد و مدرک کتبی مربوط به امضاء آنان تسلیم هیأت اجرائی انتخابات شده باشد.
