رای هیئت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی در خصوص ممنوعیت استفاده از سهمیه در آزمون دانشگاه آزاد برای کسانی که قبلا با سهمیه در همان مقطع دانشگاه سراسری پذیرفته شده اند.
کلاسه پرونده:۹۹۰۳۲۸۶
موضوع: ابطال بند (۵) قسمت «یادآوری‌های مهم» مندرج در صفحه (۲۶) دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ۱۴۰۰
تاریخ رای: دوشنبه ۴ مرداد ۱۴۰۰
شماره دادنامه: ۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۲۱۸
هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
شاکی: خانم سمیه اسکندریان
طرف شکایت: سازمان سنجش آموزش کشور
* شاکیه دادخواستی به طرفیت سازمان سنجش آموزش کشور به خواسته ابطال بند (۵) قسمت «یادآوری‌های مهم» مندرج در صفحه (۲۶) دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ۱۴۰۰ به دیوان عدالت اداری تقدیم نموده که به هیئت عمومی ارجاع شده است.
متن مقرره مورد شکایت به شرح ذیل می‌باشد:
۵- براساس تبصره ۲ ماده ۱۰ آیین‌نامه اجرایی قانون ایجاد تسهیلات برای ورود رزمندگان و جهادگران داوطلب بسیجی به دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی مصوب ۳۰/۱۱/۱۳۶۷ هیئت محترم وزیران، آن دسته از متقاضیانی که با استفاده از سهمیه شاهد و ایثارگر، یک بار در رشته‌های تحصیلی دوره روزانه با آزمون یا بدون آزمون (برای پذیرفته شدگان رزمنده از سال ۱۳۶۸ به بعد و برای پذیرفته شدگان سهمیه شاهد از سال ۱۳۷۶ به بعد) پذیرفته شده‌اند، اعم از اینکه از رشته قبولی انصراف داده و یا در رشته قبولی ثبت نام کرده و یا نکرده باشند، حق استفاده مجدد از سهمیه مذکور در آزمون سراسری در هیچ دوره‌ای اعم از روزانه، نوبت دوم (شبانه)، غیرانتفاعی، پیام نور، شهریه پرداز، پردیس خودگردان، مجازی، دانشگاه آزاد اسلامی و … را نخواهند داشت. به عبارت دیگر داوطلبان مشمول این ماده تحت هیچ عنوان حق استفاده مجدد از این سهمیه در تمامی دوره‌ها و دانشگاه آزاد اسلامی را ندارند.
* دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
به استحضار می‌رساند طبق تبصره ۲ ماده ۱۰ آیین‌نامه اجرایی قانون تسهیلات برای ورود رزمندگان و جهادگران داوطلب بسیجی به دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی مصوب ۱۳۶۸ هیئت وزیران، واجدین شرایط فقط یک بار حق استفاده از سهمیه در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری را دارند که این شرط برای آزمون سراسری بوده و هیچ منعی جهت استفاده مجدد از این سهمیه در گزینش دانشگاه آزاد وجود ندارد. تبصره ۲ ماده واحده قانون اصلاح قانون ایجاد تسهیلات برای ورود رزمندگان و جهادگران داوطلب بسیجی به دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور مصوب سال ۱۳۷۱ نیز دانشگاه آزاد اسلامی را موظف به اعمال سهمیه ۴۰ درصدی برای ایثارگران می‌داند که نشانگر عدم تجمیع سهمیه آزمون سراسری و دانشگاه آزاد اسلامی است. از سال ۱۳۹۸ انتخاب رشته و اعمال سهمیه در کد رشته محل‌های دانشگاه آزاد به سازمان سنجش واگذار گردید و به همین دلیل این سازمان، سهمیه ایثارگران را برای کسانی که سابقاً در آزمون سراسری از این سهمیه استفاده کرده‌اند و اکنون قصد استفاده مجدد از آن در گزینش دانشگاه آزاد را دارند، اعمال نمی‌کند که مغایر با قانون بوده و ابطال آن را خواهانم.
* خلاصه مدافعات طرف شکایت:
طبق تبصره ۲ ماده ۱۰ آیین‌نامه اجرایی قانون ایجاد تسهیلات برای رزمندگان و جهادگران به دانشگاه‌ها چنانچه ایثارگری با استفاده از سهمیه در دوره روزانه پذیرفته شود دیگر حق استفاده از سهمیه در آن آزمون را نخواهد داشت و لیکن در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری مجدداً می‌تواند از سهمیه استفاده کند. شاکی محترم سابقاً از سهمیه ایثارگران استفاده کرده و در دوره روزانه پذیرفته شده است بنابراین دیگر حق استفاده از سهمیه در آزمون سراسری را ندارد. اینکه دانشگاه آزاد اسلامی در سال‌های گذشته به کرّات اجازه استفاده از سهمیه را داده و تبصره ۲ ماده ۱۰ را رعایت نکرده ارتباطی به این سازمان ندارد.
رای هیئت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
نظر به اینکه
اولاً: به موجب تبصره (۲) ماده (۱۰) آیین‌نامه اجرایی قانون تسهیلات برای ورود رزمندگان و جهادگران داوطلب بسیجی به دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی مصوب سال ۱۳۶۸ هیئت وزیران: «پذیرفته‌شدگان هریک از مقاطع کاردانی، کارشناس، کارشناسی ارشد پیوسته و دکترای حرفه‌ای در صورت انصراف، حق استفاده مجدد از امتیازات‌داده شده در این آیین‌نامه را ندارند».
ثانیاً: وفق رای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۱۷۰۹ مورخ ۱۴/۱۱/۱۳۹۹: «امکان استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران توسط پذیرفته‌شدگان در دوره‌های غیرروزانه دانشگاه‌ها که انصراف از تحصیل داده‌اند مغایر اطلاق مندرج در تبصره (۲) ماده (۱۰) آیین‌نامه اجرایی قانون ایجاد تسهیلات برای رزمندگان مصوب سال ۱۳۶۸ می‌باشد که منع استفاده مجدد از سهمیه در صورت انصراف از تحصیل مندرج در آن شامل تمامی مصادیق و حالات پذیرفته‌شدگان اعم از روزانه، نوبت دوم، خودگران، مجازی و … می‌شود …» و با توجه به اینکه اعطای سهمیه به برخی از افراد یک امر استثنایی بوده و استثنا را نیز باید به قدر متیقن آن تفسیر نموده و مستفاد از تبصره (۲) ماده (۱۰) آیین‌نامه اجرایی یادشده و رای هیئت عمومی که بهره‌مندی از سهمیه علی‌الاطلاق برای یک مرتبه مجاز شمرده است و مصوبه مورد شکایت تکرار مفاد تبصره اخیرالذکر با رعایت رای صادره از هیئت عمومی دیوان عدالت اداری می‌باشد و واجد حکمی فراتر از آن نسیت از این رو مصوبه معترض عنه در حدود اختیارات مرجع تصویب کننده بوده و خلاف قوانین و مقررات مذکور نبوده و قابل ابطال تشخیص نشد.
این رای به استناد بند (ب) ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رئیس محترم دیوان عدالت اداری یا ۱۰ نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
غلامرضا مولابیگی
رئیس هیئت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
دیوان عدالت اداری