نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه: مأموران راهنمایی و رانندگی بدون مشاهده تخلف اجازه متوقف ساختن وسایط نقلیه و مطالبه مدارک رانندگان را ندارند

 این نظریه به دنبال سؤالات و اختلاف نظرهای بوجود آمده در اجرای ماده ۹ قانون رسیدگی به تخلفات راهنمایی و رانندگی صادر شده است.

ماده فوق مقرر داشته که مأموران در صورتی مدارک رانندگان را مطالبه می‏ کنند که شاهد تخلف از سوی راننده بوده یا تحت تعقیب قضایی یا انتظامی باشد. از ظاهر این ماده چنین استنباط می‏ شود که در صورت عدم مشاهده تخلف، مأموران اجازه متوقف ساختن وسایل نقلیه را ندارند، درحالی‌که احراز برخی از تخلفات از قبیل داشتن گواهینامه مجاز، کنترل بیمه نامه و… مستلزم توقف وسیله نقلیه است؛ همین امر اختلافاتی را در اجرای قانون بوجود آورده است.

 نظریه اداره حقوقی قوه قضائیه در این خصوص چنین است:«ماده ۹ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب ۱۳۸۹/۱۲/۲۴ به صراحت بیان داشته است که: مأموران در صورتی مدارک رانندگان را مطالبه می‏ کنند که شاهد وقوع تخلف از سوی راننده بوده و یا تحت تعقیب قضایی و یا انتظامی باشند. بنابراین، چون مطالبه مدارک رانندگان از سوی مأموران منوط به صراحت قانون یا وقوع تخلف گردیده است، مأموران بدون مشاهده تخلف اجازه متوقف ساختن وسایط نقلیه و مطالبه مدارک مربوطه را ندارند، زیرا تحدید آزادی شهروندان محتاج به تصریح مقنن و نصوص قانونی است و با توجه به تفسیر مضیق در امور جزایی، صرفاً باید به نص اکتفا کرد و از تفسیر موسع قانون جداً اجتناب نمود.»