دستورالعمل کادرسازی، جانشین‌پروری و شایسته‌گزینی مدیریتی در قوه قضائیه

دستورالعمل کادرسازی، جانشین پروری و شایسته گزینی مدیریتی در قوه قضائیه

مقدمه

در راستای تحقق سیاست‌ها و راهبردهای سند تحول و تعالی قوه قضائیه مبنی بر جانشین پروری، کادرسازی و شایسته گزینی و به منظور تقویت نظام مدیریت قوه قضائیه و انتخاب و انتصاب مدیران از طریق شناسایی و ارزیابی افراد با استفاده از معیارهای شایستگی و همچنین با هدف ثبات مدیریت دستگاه قضایی، افزایش انگیزه کارکنان و شفاف سازی فرایند اداره و بهبود بهره وری سازمانی، «دستورالعمل کادرسازی، جانشین پروری و شایسته گزینی مدیریتی در قوه قضائیه» به شرح زیر است:

ماده ۱- تعاریف و اختصارات مذکور در این دستورالعمل در معانی زیر به کار می‌رود:

الف- معاونت: معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضائیه ؛

ب- مشاغل مدیریتی: سمت‌های قضایی و اداری که مدیریت بخشی از قوه قضائیه را بر عهده دارند؛

پ- مدیران: مدیران قضایی و اداری در سطوح پایه، میانی، ارشد و عالی؛

ت- کمیته مرکزی: کمیته مرکزی انتصابات، موضوع ماده (۶) این دستورالعمل؛

ث- کمیته استانی: کمیته استانی انتصابات، موضوع ماده (۸) این دستورالعمل؛

ج- کارگروه‌های تخصصی: کارگروه‌های تخصصی موضوع ماده (۱۴) این دستورالعمل؛

چ- کانون‌های ارزیابی: کانون‌های ارزیابی موضوع ماده (۱۶) این دستورالعمل؛

ح- اداره کل: اداره کل کادرسازی قوه قضائیه، مستقر در معاونت؛

خ- الگوی شایستگی: مجموعه ای از شاخص‌های مورد نیاز برای تصدی مشاغل مدیریتی و ویژگی‌های شخصیتی مرتبط با شغل است به نحوی که مأموریت‌ها و وظایف شغلی در حد استانداردهای مورد انتظار انجام پذیرد.

د- کادرسازی: فرآیندی است مشتمل بر شناسایی، ارزیابی، جذب، آموزش، هدایت، حمایت و به کارگیری افراد صالح، مستعد و شایسته برای احراز مشاغل مدیریتی و جانشین پروری با رعایت الگوی شایستگی.

ذ- ارزیابی: فرآیند بررسی و تعیین میزان توانمندی افراد بر اساس الگوی شایستگی؛

ر- شناسایی: ایجاد ساز و کار و تعیین معیارهایی از قبیل دانش و تجربه، روحیه جهادی و انقلابی، رعایت اخلاق اسلامی و کرامت انسانی، استقلال و نفوذناپذیری، انگیزه، و اصالت خانوادگی برای کشف افراد مستعد مشاغل مدیریتی بر اساس الگوی شایستگی؛

ز- پایش: نظارت مستمر بر عملکرد مدیران و توانایی مدیریتی آنان و بررسی روند آن؛

ژ- دانش افزایی: افزایش توان علمی، تخصصی و مدیریتی با اجرای برنامه‌ها و دوره‌های آموزشی بدو و ضمن خدمت برای آمادگی تصدی مشاغل مدیریتی و بهبود عملکرد مدیران.

تبصره – تعیین پست‌های سازمانی و سطوح مدیریتی مدیران به موجب ضوابطی است که ظرف مدت سه ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل توسط معاونت با همکاری معاونت راهبردی تدوین و پس از تأیید رئیس قوه قضائیه قابل اجرا است.

ماده ۲- اهداف این دستورالعمل به شرح زیر است:

الف- جانشین پروری و توانمندسازی مدیران به منظور شناسایی استعدادهای منابع انسانی شایسته به ویژه جوانان برای انتصاب در مشاغل مدیریتی.

ب- افزایش انگیزه کارکنان و مدیران توانمند از طریق ایجاد فضای رقابتی سالم و عادلانه کردن فرآیند انتخاب و انتصاب در مشاغل مذکور؛

ماده ۳- کادرسازی مدیریتی در قوه قضائیه، با رویکرد انتخاب مدیران اصلح در چهار سطح مدیریتی شامل مدیران پایه، میانی، ارشد و عالی است.

ماده ۴- فرآیند کادرسازی، جانشین پروری و شایسته گزینی در مشاغل مدیریتی به شرح زیر است:

الف- جمع آوری اطلاعات و بررسی اولیه در مورد افراد واجد شرایط و اخذ پیشنهاد از اشخاص حقیقی و حقوقی بر اساس شرایط و ضوابط مقرر؛

ب- تعیین حد نصاب امتیازات مشاغل مدیریتی و انتخاب استعدادهای برتر و ارزیابی بر اساس الگوی شایستگی به منظور تعیین سطح شایستگی به پیشنهاد معاونت و تصویب کمیته مرکزی؛

پ- معرفی افراد نیازمند توانمندسازی به امور آموزش قوه قضائیه برای طی دوره‌های آموزشی در چارچوب ضوابط مربوط؛

ت- درج اسامی و مشخصات واجدین شرایط در بانک اطلاعاتی؛

ث- بهره گیری از بانک اطلاعاتی در انتصابات، جابجایی‌ها و ارتقاء افراد در مشاغل مدیریتی.

ماده ۵– به منظور نیل به اهداف کادرسازی، کمیته مرکزی در معاونت اول قوه قضائیه، کارگروه‌های تخصصی، کانون‌های ارزیابی و اداره کل در معاونت و کمیته‌های استانی در دادگستری استان‌ها تشکیل می شود.

ماده ۶– اعضای کمیته مرکزی عبارتند از:

الف- معاون اول قوه قضائیه (رئیس)؛

ب- دادستان کل کشور؛

پ- معاون منابع انسانی و امور فرهنگی (دبیر)؛

ت- معاون راهبردی قوه قضائیه ؛

ث- دادستان انتظامی قضات؛

ج- رئیس مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه.

چ- یکی از قضات پایه ۱۱ به انتخاب رئیس قوه قضائیه؛

ماده ۷- وظایف کمیته مرکزی به شرح زیر است:

الف- سیاست گذاری، و تعیین خط مشی و ایجاد سازوکار لازم برای انتصاب کلیه مدیران؛

ب- تعیین ضوابط و شرایط و همچنین معیارها و شاخص‌های عمومی و اختصاصی تصدی پست‌های مدیریتی مشمول این دستورالعمل، بر اساس پیشنهاد دبیرخانه؛

پ- توسعه شیوه‌های سنجش شاخص‌های شایستگی با استفاده از فناوری‌های نوین از قبیل هوش مصنوعی شامل آزمون‌های روان شناسی، شخصیت شناسی و شبیه سازی موقعیت‌های مدیریتی؛

ت- بررسی پیشنهادهای معاونت و سایر بخش‌های ذی ربط از قبیل دادستانی کل کشور یا دادسرای انتظامی قضات و پیشنهاد جابه جایی مدیران ارشد و عالی به رئیس قوه قضائیه جهت اتخاذ تصمیم؛

تبصره ۱- کمیته مرکزی در راستای شناسایی و ارزیابی مدیران ارشد و عالی حسب مورد از بانک اطلاعاتی معاونت و سایر سوابق موجود در معاونت راهبردی و مراجع نظارتی استفاده می کند و در صورت لزوم نظر مشورتی این مراجع را اخذ و نسبت به انجام مصاحبه با فرد پیشنهادی به طریق مقتضی اقدام می کند.

تبصره ۲- در صورتی که دستور جلسه مربوط به مدیران سازمان‌ها و مراکز تابعه قوه قضائیه باشد، رئیس مرجع ذی ربط نیز بدون حق رأی به جلسه دعوت می شود. دبیر جلسه چنانچه حضور اشخاص دیگر را ضروری بداند، می تواند از آنان برای شرکت در جلسه دعوت کند.

تبصره ۳- در خصوص دادستان‌ها و مقامات قضایی دادسرا ماده (۲۸۹) قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی رعایت خواهد شد.

ماده ۸- به منظور شناسایی افراد برای تصدی مشاغل مدیریتی پایه و میانی قضایی و اداری، در دادگستری‌های استان‌ها، کمیته استانی در دادگستری کل استان با ترکیب زیر تشکیل می شود:

الف- رئیس کل دادگستری استان (رئیس)؛

ب- معاون منابع انسانی و امور فرهنگی (دبیر)؛

پ- دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان؛

ت- مسؤول واحد نظارت و ارزشیابی قضات استان؛

ث- مدیر حفاظت و اطلاعات دادگستری استان؛

تبصره ۱- کمیته استانی نسبت به شناسایی افراد مستعد برای تصدی مشاغل مدیریتی دادگستری استان اقدام و به معاونت اعلام می نماید. معاونت می تواند جهت بررسی پیشنهادها مراتب را به اداره کل ارجاع دهد.

تبصره ۲- دبیر جلسه چنانچه حضور اشخاص دیگر را ضروری بداند، می تواند از آنان برای شرکت در جلسه دعوت کند.

ماده ۹- جلسات کمیته مرکزی و استانی به ترتیب با حضور حداقل ۵ و ۳ نفر از اعضا رسمیت می یابد و ملاک تصمیم گیری رأی اکثریت حاضران است.

ماده ۱۰- اداره کل دارای وظایف زیر است:

الف- جمع آوری و دسته بندی اطلاعات واصله از واحدهای مختلف قوه قضائیه و اطلاعات و تجربیات مدیران دستگاه قضایی و انتقال آن به اداره کل آموزش و فراهم نمودن زمینه ارتقا و آماده سازی آنان در راستای جانشین پروری؛

ب- بررسی پیشنهاد دادگستری استان‌ها و سایر بخش‌های قوه قضائیه در خصوص انتصاب مدیران و انجام اقدامات مقدماتی از قبیل تشکیل پرونده و استعلام سوابق از مراجع ذیربط از قبیل مراجع نظارتی و اداره کل آموزش قوه قضائیه و طرح در کانون ارزیابی و اعلام نتیجه به کارگروه تخصصی مربوط؛

پ- تبادل اطلاعات با واحدهای مختلف با هدف شناسایی افراد مستعد، شایسته و توانمند به منظور کادرسازی و استفاده آن‌ها در مشاغل مدیریتی قضایی و اداری؛

ت- تشکیل بانک اطلاعات مدیران و تهیه جداول جایگزینی، جانشینی و پیشنهاد نصب مدیران قضایی و اداری با همکاری مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه؛

ث- انجام امور اداری مربوط به کارگروه تخصصی و کانون‌های ارزیابی از قبیل دعوت از اعضا، تشکیل جلسات، انجام مکاتبات و ابلاغ مصوبات؛

ج- جمع بندی نتایج کارگروه تخصصی و اعلام آن به معاونت،

چ- اجرای سایر برنامه‌های ابلاغی از سوی معاونت.

ماده ۱۱- معاونت دارای وظایف زیر است:

الف- بررسی گزارش و پیشنهاد کارگروه تخصصی مربوط در خصوص انتصاب مدیران و اعلام مراتب حسب مورد به کمیته مرکزی یا کمیسیون نقل و انتقال قضات یا اداره کل سازمان طبقه بندی مشاغل؛

ب- ارزیابی توانایی‌های مدیریتی داوطلب در زمان جذب اولیه (بدو استخدام) و تجمیع سوابق آن در اداره کل بر اساس سیاست‌های ابلاغی قوه قضائیه جهت استفاده بهینه از آن؛

پ- بازبینی کاربرگ‌های ارزیابی کارکنان اداری (پایه و میانی) با هدف تشخیص و شناسایی کارکنان مستعد تصدی مشاغل مدیریتی؛

ت- برنامه ریزی در خصوص دانش افزایی مدیران با طراحی، تعریف و اجرای دوره‌های آموزش بدو و ضمن خدمت با همکاری معاونت راهبردی؛

ث- تدوین و جمع آوری اطلاعات و تجربیات مدیران دستگاه قضایی و انتقال آن به افراد واجد شرایط و فراهم کردن زمینه ارتقاء و آماده سازی آنان به عنوان جانشین.

ج- تشکیل کارنامه مدیریتی برای هر یک از مدیران و ارزشیابی عملکرد مدیریتی آنان به صورت سالانه و درج نتایج ارزیابی در کارنامه و ارسال نسخه ای از کارنامه مدیریتی جهت درج در سوابق مدیران قضایی به دادسرای انتظامی قضات و حفاظت و اطلاعات به منظور استفاده در ارتقا یا جابه جایی مدیران؛

چ- نظارت بر عملکرد مدیریتی مدیران در طول انجام مأموریت از حیث رعایت ضوابط قانونی و سیاست‌های قوه قضائیه.

ح- تشکیل کانون‌های ارزیابی؛

خ- تشکیل کارگروه‌های تخصصی ارزیابی مدیران قضایی و اداری (اعم از پایه و میانی)؛

تبصره– ضوابط و نحوه تشکیل کارنامه مدیریتی حسب مورد با همکاری معاونت و دستگاه‌های نظارتی، از قبیل دادسرای انتظامی قضات و مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه تهیه و ابلاغ می شود.

ماده ۱۲- مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه با همکاری معاونت مکلف است ظرف ۶ ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل، سامانه «بانک اطلاعات مدیران قوه قضائیه» را جهت شناسایی و ارزیابی و سایر مراحل کادرسازی، جانشین پروری و شایسته گزینی مدیریتی را طراحی و در اختیار اداره کل قرار دهد. تعیین دسترسی‌ها با تصویب کمیته مرکزی خواهد بود.

تبصره– سامانه مذکور باید به نحوی طراحی شود که دارای قابلیت‌های مورد نیاز در اجرای این دستورالعمل باشد.

ماده ۱۳- معاونت راهبردی دارای وظایف زیر است:

الف- ارزیابی عملکرد واحدهای قضایی و اداری قوه قضائیه از جمله دادسراها و دادگستری‌ها از حیث رعایت شاخص‌ها و ضوابط مربوط به عملکرد سازمانی و اعلام آن به معاونت به همراه پیشنهاد ؛

ب- طراحی کاربرگ‌های متحدالشکل نشان گذاری و شناسایی افراد مستعد تصدی مناصب مدیریتی در قوه قض قضائیه ییه حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل، با همکاری معاونت، دادستانی کل کشور، دادسرای انتظامی قضات و مرکز آمار و فناوری اطلاعات به نحوی که در اختیار کلیه بخش‌های مرتبط قرار می گیرد.

پ- ارائه پیشنهاد در خصوص بهبود روش‌ها و ارتقای فرآیندهای مربوط به استعدادیابی و جانشین پروری در قوه قضائیه با همکاری معاونت و ارائه به کمیته مرکزی جهت اتخاذ تصمیم؛

ت- تهیه و تصویب تشکیلات اداری متناسب با وظایف مذکور در این دستورالعمل.

ماده ۱۴- کارگروه‌های تخصصی ارزیابی مدیران قضایی و اداری (اعم از پایه و میانی)  وظیفه بررسی نتیجه ارزیابی کانون‌ها و انجام سایر امور محوله از سوی کمیته مرکزی یا معاونت را برعهده دارند. این کارگروه پس از بررسی پرونده و سوابق و در صورت لزوم انجام مصاحبه چنانچه فرد معرفی شده توانمند باشد، در بانک اطلاعاتی درج و در غیر این صورت به اداره کل آموزش معرفی می کند.

ماده ۱۵- کارگروه‌های تخصصی مرکب از اعضای زیر است:

۱. اعضای کارگروه تخصصی ارزیابی مدیران قضایی:

الف- معاونِ معاون اول قوه قضائیه؛

ب- قائم مقام معاونت؛

پ- قائم مقام معاونت راهبردی.

ت- معاون رئیس حوزه ریاست؛

ث- معاون حفاظت مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه؛

ج- معاون نظارت و ارزشیابی دادسرای انتظامی قضات؛

چ- معاون نظارت بر دادسراهای دادستانی کل کشور؛

۲. اعضای کارگروه تخصصی ارزیابی مدیران اداری (پایه و میانی):

الف- رئیس امور کارگزینی اداری و استخدامی؛

ب- مدیرکل تعیین صلاحیت و اسناد مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه؛

پ- مدیرکل سازمان و طبقه بندی مشاغل؛

ت- دو نفر متخصص و خبره در امور اداری و مدیریتی به تشخیص معاون منابع انسانی و امور فرهنگی.

ماده ۱۶- هر یک از کانون‌های ارزیابی مرکب از تعداد ۳ نفر از قضات مجرب و کارشناسان خبره در زمینه‌های قضایی- مدیریتی و روان شناختی است که به بررسی ویژگی‌های شخصیتی، علمی و مدیریتی مدیران قضایی پایه و میانی می پردازند.

ماده ۱۷- جلسات کارگروه تخصصی و کانون‌های ارزیابی در اداره کل تشکیل می شود. جلسات کارگروه تخصصی با حضور اکثریت رسمیت می یابد و ملاک تصمیم گیری در کارگروه تخصصی و کانون‌های ارزیابی، رأی اکثریت حاضران است.

تبصره- مدیر کل کادرسازی بدون داشتن حق رای دبیرکارگروههای تخصصی می باشد.

ماده ۱۸- مدیران، از قبیل مقامات عالی قضایی، معاونان، رؤسای سازمان‌ها و مراکز وابسته به قوه قضائیه، می توانند نسبت به معرفی و پیشنهاد افراد شایسته جهت تصدی مشاغل مدیریتی حسب مورد به کمیته مرکزی یا معاونت اقدام نمایند.

ماده ۱۹- دادسرای انتظامی قضات و دادستانی کل کشور حسب مورد مکلفند کاربرگ ارزشیابی مدیران قضایی را با همکاری مرکز آمار فناوری و فناوری اطلاعات به نحوی بازطراحی نماید که ارزیابی مدیریتی آن‌ها به عنوان یکی از شاخص‌ها تلقی شود. مراجع مذکور در صورت مطالبه کمیته مرکزی یا معاونت گزارشی از عملکرد مدیران واحدهای قضایی را از حیث وظایف مدیریتی ارسال می نماید.

ماده ۲۰- از تاریخ اجرای این دستورالعمل هرگونه انتصاب، جابجایی و ارتقاء افراد در مشاغل مدیریتی، بر اساس ضوابط مذکور در این دستورالعمل صورت می پذیرد. مقررات این دستورالعمل مانع اختیارات رییس قوه قضائیه در انتصاب مدیران نیست.

ماده ۲۱- شناسایی، پایش و ارزیابی و انتصاب مدیران پایه و میانی سازمان‌ها و مراکز وابسته به قوه قضائیه حسب مورد تابع ضوابط مربوط به سازمان‌ها و مراکز مربوط است که مشمول این دستورالعمل نمی شوند.

ماده ۲۲- نظارت بر اجرای این دستورالعمل بر عهده معاون اول قوه قضائیه است. معاونت به صورت سالانه گزارش اجرای این دستورالعمل را به  معاون اول قوه قضائیه ارائه می کند.

این دستورالعمل جایگزین دستورالعمل کادرسازی مدیریتی در قوه قضائیه مصوب ۱۳۹۸ است و در ۲۲ ماده و ۹ تبصره در تاریخ ۱۴۰۴/۷/۲ به تصویب رئیس قوه قضائیه رسید. تمامی دستورالعمل‌ها و مقررات مغایر ملغی است.

رئیس قوه قضائیه – غلامحسین محسنی اژیه