عنوان: احراز عسر و حرج زوجه به دلیل کراهت
پیام رای:
عسر و حرج عبارت است از هر نوع سختی و مشقت که باعث شود زوجه نتواند به زندگی خود با زوج ادامه دهد و کراهت می تواند از مصادیق بارز عسر و حرج زوجه باشد.
مشخصات دادنامه:
تاریخ دادنامه قطعی: 1400/۱۰/۱۴
شماره دادنامه قطعی: ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۸۰۰۴۲۲
رأی خلاصه جریان پرونده
در این پرونده ع. م. ط. در ۹۹/۱۰/۲۱ با تقدیم دادخواست به خواسته طلاق به طرفیت س. ط. طرح دعوی نموده و اعلام کرده در ۹۶/۸/۲۱ با خوانده ازدواج نموده لیکن خوانده نفقه نمی‌دهد و باعث عسر وحرج گردیده و سوی رفتار دارد و ضرب و شتم و فحاشی می‌کند لذا با بذل کل مهریه تقاضای طلاق دارم.
وکیل زوجه اعلام کرده خوانده علیه ایشان شکایت زنای محصنه و رابطه نامشروع نموده که زوجه از اتهام زنا تبریه و بابت رابطه نامشروع به شلاق محکوم شده و باتوجه به رفتارهای زوج و ضرب و شتم مکرر و تهدید متارکه انجام شده و طلاق عاطفی واقع شده است و از طرفی زوج طبق رسوم خود نزد م. زوجه را طلاق داده و از منزل بیرون کرده است.
زوج لایحه داده و استشهادیه ارائه نموده که زوجه را طلاق نداده است. شعبه *در ۹۹/۱۱/۲۵ تشکیل جلسه داده است. وکیل خواهان به خواسته تاکید نموده خوانده گفته طلاق نمی دهم. وکیل زوجه گفته موکل مهریه و حقوق خود را بذل می‌کند. دادگاه قرار ارجاع به داوری و استماع شهادت شهود را صادر نموده است. داور زوجه نظر به عدم سازش داده است. جلسه بعدی در ۱۴۰۰/۳/۱۹ تشکیل گردیده است. شهود حاضر نشده اند. وکیل زوجه به عسر و حرج موکل اشاره نموده است. داور زوج اعلام نموده ایشان حاضر به طلاق نیست دادگاه به موجب دادنامه شماره *۱۴۰۰/۳/۲۹ باتوجه به اینکه دلیلی از ناحیه خواهان ارائه نشده و بانظر قاضی مشاور حکم بر بطلان دعوی صادر نموده است. وکیل زوجه نسبت به دادنامه اعتراض نموده است. و باتوجه به شکایت کیفری زوج علیه زوجه و محکومیت به اتهام رابطه نامشروع و مشقت ایجاد شده و بذل مهریه و حقوق مالی تقاضای نقض دادنامه را نموده است. شعبه *به موجب دادنامه شماره *۱۴۰۰/۶/۲۰ دادنامه بدوی را تایید نموده است. اقای ا. ع. به وکالت از زوجه فرجامخواهی نموده که متن لایحه ایشان در زمان شور قرائت می گردد.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش اقای س. ت. عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده در خصوص دادنامه شماره *۱۴۰۰/۶/۲۰ فرجامخواسته مشاوره نموده چنین رای می‌دهد.
رأی شعبه دیوان عالی کشور
فرجامخواهی اقای ا. ع. به وکالت از ع. م. ط. نسبت به دادنامه شماره *مورخه ۱۴۰۰/۶/۲۰ صادره از شعبه *که به موجب ان با تایید دادنامه بدوی صادره از شعبه *حکم بر بطلان دعوی فرجام‌خواه از جهت درخواست صدور حکم طلاق به لحاظ عسر و حرج صادر گردیده وارد و موجه می‌باشد. زیرا اولا زوجه به دلیل عسر و حرج و مشقت انجام گرفته در زندگی مشترک مهریه و سایر حقوق مالی خود را بذل نموده و اعلام کراهت شدید از زوج نموده است. لیکن به این قسمت از خواسته وی رسیدگی صورت نگرفته است. زیرا مطابق مفاد ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی و تبصره ذیل ان عسر و حرج عبارت است. از هر نوع سختی و مشقت که باعث شود، زوجه نتواند به زندگی خود با زوج ادامه دهد و کراهت خود می تواند از مصادیق بارز سختی و مشقت زوجه برای ادامه زندگی و عسر و حرج باشد. مضافا به اینکه کراهت امری درونی است و صرف بیان ان از ناحیه زوجه کافی است و بذل مهریه و حقوق مالی هم در جهت احراز ان با رعایت ماده مرقوم ۱۱۴۶ قانون مدنی نیز می‌باشد. ثانیا اینکه زوج نیز با اعلام شکایت علیه زوجه دائر بر رابطه نامشروع و زنا که در بخشی منجربه محکومیت زوجه و در بخش دیگر منجربه برائت گردیده خود می تواند از مصادیق کراهت ذکر شده باشد. ثالثا اینکه متارکه و طلاق عاطفی و جدایی جسمانی بین زوجین ناشی از کراهت ذکر شده و شکایت کیفری علیه زوجه بوجود امده است و داوران نیز نتوانسته‌اند بین زوجین سازش ایجاد نمایند. لذا با استناد به بند ۵ ماده ۳۷۱ و بند الف ماده ۴۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه فرجامخواسته را نقض و پرونده را جهت رسیدگی مجدد به دادگاه صادرکننده رای منقوض ارجاع می‌نماید.
شعبه *
رییس شعبه : ج. ق. مستشار: س. م. ت.
