آیین نامه اجرایی تبصره (۳) ماده (۱۰) قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول (ساماندهی اسناد غیر رسمی به صورت پوششی)

وزارت دادگستری – وزارت راه و شهرسازی – وزارت جهاد کشاورزی
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات – سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی

هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۴/۴/۱۸ به پیشنهاد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با همکاری وزارتخانه های راه و شهرسازی و جهاد کشاورزی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و به استناد تبصره (۱۱) ماده (۱۰) قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول مصوب ۱۴۰۱ آیین نامه اجرایی تبصره (۳) ماده یاد شده را به شرح زیر تصویب کرد.

دانلود فایل ابلاغی آیین نامه اجرایی تبصره (۳) ماده (۱۰) قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول

آیین نامه اجرایی تبصره (۳) ماده (۱۰) قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول

موضوع ساماندهی اسناد غیر رسمی به صورت پوششی

فصل اول – تعاریف اختصارات و کلیات

ماده ۱- در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:

۱- قانون: قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول مصوب ۱۱۴۰۱

۲- سازمان: سازمان ثبت اسناد و املاک کشور

۳- جهاد کشاورزی: مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان

۴- بنیاد: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی

۵- سامانه: سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی موضوع ماده (۱۰) قانون

۶- سامانه پنجره: واحد سامانه پنجره واحد مدیریت زمین موضوع ضوابط اجرایی سامانه پنجره واحد مدیریت زمین مصوب ۱۱۴۰۱/۳/۲۴

۷- املاک مشمول: اراضی و مستحدثات داخل در محدوده طرح هادی روستاها یا اراضی کشاورزی خارج از محدوده قانونی شهرها موضوع تبصره (۳) ماده (۱۰) قانون

۸- اراضی کشاورزی: تمامی اراضی که در آنها محصولات زراعی باغی دامی طیور، شیلاتی تولید یا پرورش داده میشود یا سابقه تولید محصولات مذکور را داشته باشد اعم از باغ زراعت نهالستان اراضی زیر کشت آبی دیم ،آیش دامداری پرورش طیور و آبزیان پرورش قارچ، گلخانه ها و صنایع وابسته به کشاورزی.

۹- بهره برداری کشاورزی اقداماتی که در اراضی کشاورزی توسط شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور تولید محصولات کشاورزی صورت پذیرفته یا می پذیرد؛

۱۰- کاربری کشاورزی وضعیت حقوقی هر نوع اراضی اعم از دایر و بایر که در حال حاضر یا سابقاً عملیات عمرانی توسط شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی برای امور زراعت باغبانی و سایر فعالیتهای کشاورزی جهت تولید محصولات کشاورزی صورت میگیرد یا گرفته است؛

تبصره- مرجع تشخیص اراضی کشاورزی و بهره برداری و کاربری کشاورزی اراضی جهاد کشاورزی است.

۱۱- متصرف شخصی که در مقام اعمال حق مالکیت بر عین املاک مشمول (عرصه و اعیان) به نحوی از انحاء بر آن املاک تصرف مادی یا حقوقی (مانند موجر) دارد.

۱۲- متصرف قانونی متصرفی که محدوده تصرفی وی در فرآیند اجرای این آیین نامه و طبق ضوابط مقرر در مواد (۶) (۲۳) (۲۶) و (۲۷) حسب نتیجه استعلام از مراجع مذکور در تبصره (۳) ماده (۱۰) قانون با اراضی عمومی ملی و دولتی تداخل نداشته و با اسناد مالکیت سابق الصدور نیز تعارض نداشته باشد و شرایط مقرر در تبصره (۹) ماده (۱۰) قانون نیز در موارد مربوط احراز شود.

۱۳- بهره بردار شخصی که املاک مشمول را در اختیار داشته و ادعای مالکیتی در عین عرصه و اعیان آن ندارد مانند مستاجر

ماده ۲- متصرفان املاک مشمول که فاقد سند رسمی هستند. مطابق ماده (۱۰) قانون مکلفند پس از راه اندازی سامانه ادعای خود را در سامانه ثبت و اقدام لازم جهت اخذ سند مالکیت را به عمل آورند. تکالیف جهاد کشاورزی و بنیاد دایر بر شناسایی متصرفان به شرح مندرج در این آیین نامه رافع تکالیف مدعی مبنی بر ثبت ادعا نسبت به املاک مذکور در سامانه و اقدام قانونی بعدی جهت اخذ سند مالکیت نیست.

فصل دوم – فرآیند شناسایی متصرف

ماده ۳- جهاد کشاورزی و بنیاد مکلفند حداکثر ظرف یک ماه پس از اعلام کارگروه موضوع ماده (۳۹) این آیین نامه حسب مورد در خصوص املاک مشمول نسبت به انتشار آگهی زمان مراجعه و اعلام عمومی شروع فرایند شناسایی متصرف و نقشه برداری اقدام کنند.

تبصره ۱- آگهی موضوع این ماده در سامانه درج و در معابر و اماکن عمومی محل وقوع پلاکهای ثبتی شهر یا روستای مربوط الصاق میشود. همچنین مراتب به شورای اسلامی شهر و روستا، شهردار بخشدار و دهیار اطلاع رسانی میشود.

تبصره ۲- آگهی مزبور حاوی اهداف اجرای طرح فهرست مدارک و مستندات متصرف زمان شروع و پایان عملیات شناسایی و نقشه برداری تاریخ جمع آوری مدارک و مستندات و محل یا محل های استقرار نمایندگان جهاد کشاورزی یا بنیاد و همچنین تصریح به مفاد ماده (۲۱) این آیین نامه میباشد.

ماده ۴- نمایندگان جهاد کشاورزی و بنیاد حسب مورد مکلفند در تاریخ مندرج در آگهی در محل یا محل های استقرار تعیین شده حاضر شوند و ضمن تهیه و تعیین موارد زیر نسبت به مستندسازی تصرفات اقدام و نقشه قطعه مورد تصرف به همراه جدول اطلاعات توصیفی را طبق ضوابط فصل سوم این آیین نامه و با ذکر شناسه یکتا محل وقوع ملک پلاک ثبتی تابعه تهیه کنند.

۱- اطلاعات هویتی محل سکونت و شماره تماس متصرف و شخص بهره بردار با قید رابطه حقوقی او با مالک به همراه تصویر مدارک هویتی معتبر:

۲- نوع بهره برداری فعلی قطعه و کاربری آن مانند مسکونی ،آموزشی ،فرهنگی، کشاورزی در محدوده روستاها و همچنین کاربری و نوع بهره برداری کشاورزی اعم از دایر و آیش رها شده (بایر) در خصوص اراضی خارج از محدوده طرح هادی روستا یا شهر:

۳- تعیین میزان مالکیت متصرف یا سهم هر یک از متصرفان در صورت تعدد؛

۴- تصویر مستندات ادله و امارات مالکیت متصرف مانند اسناد مالکیت مالکین و یا اسناد زارعین اجرای مقررات اصلاحات ارضی کشت موقت خالصجات و یا تصاویر اسناد مثبته انتقال اشخاص و قائم مقام قانونی آنها تقسیم نامه گواهی حصر وراثت احکام مراجع ذی صلاح قضایی و مبایعه نامه یا صلح نامه عادی؛

۵- مصادیق تغییر کاربری موضوع قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها مصوب ۱۳۷۴ با اصلاحات بعدی صرف نظر از مجاز یا غیر مجاز بودن تغییر کاربری و همچنین تخلفات اراضی و مستحدثات واقع در طرح هادی روستاها؛

تبصره ۱- تعیین نوع بهره برداری کشاورزی نظیر باغ نهالستان گلخانه و مزرعه با درج محصول و تعیین آبی یا دیم بودن آن خواهد بود.

تبصره ۲- تغییر کاربری با مختصات جغرافیایی و جزئیات آن به همراه عکس محدوده تغییر کاربری یافته، قید خواهد شد.

تبصره ۳- قالب تمپلیت) اطلاعات و مستندات مربوط طبق شیوه نامه ای خواهد بود که حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه در کار گروه موضوع ماده (۴۱) این آیین نامه تهیه و تصویب می شود.

ماده ۵- نمایندگان جهاد کشاورزی و بنیاد حسب مورد موارد مذکور در ماده (۴) این آیین نامه را صورت جلسه نموده و تصویر مستندات مربوط را اخذ میکنند.

تبصره ۱- صورت جلسه مذکور به امضای متصرف یا نماینده قانونی وی و همچنین شخص بهره بردار می رسد. در صورت عدم حضور یا استنکاف متصرف با نماینده قانونی وی و همچنین شخص بهره بردار از امضای صورتجلسه مراتب طی صورت جلسه مذکور حسب مورد به تأیید دهیار یا رئیس شورای اسلامی شهر یا روستا یا بخشدار در مواردی که قائم مقام شورای اسلامی است خواهد رسید.

تبصره ۲- عدم همکاری با حضور متصرف مانع انجام تکالیف قانونی نمایندگان جهاد کشاورزی و بنیاد در خصوص شناسایی متصرف و نقشه برداری محل تصرفات وی نیست.

تبصره ۳- در صورت عدم شناسایی متصرف علاوه بر الزامات تبصره های قبل تأیید مجاورین شناسایی شده در نقشه موضوع تبصره (۳) ماده (۱۰) قانون مبنی بر عدم شناسایی متصرف در صورت جلسه درج خواهد شد.

ماده ۶- احراز تصرفات توسط نمایندگان جهاد کشاورزی و بنیاد مستند به یک یا چند روش زیر است.

۱- هرگونه سند مکتوب رسمی یا عادی که دلالت بر مالکیت عین اعم از عرصه و اعیان داشته باشد.

۲- شهادت مکتوب حداقل سه نفر نزد نمایندگان موضوع این ماده حتی در مواردی که متصرف یا

۳- نماینده قانونی وی حضور نداشته باشد.

۴- شهادت مکتوب متصرفان قطعات مجاور که هیچ گونه اعتراضی نسبت به حدود نداشته باشند.

۵- وجود تصرفات عینی مشهود از قبیل اعیانی اشجار و زراعت با خود اظهاری متصرف و تأیید دو نفر از متصرفان شناسایی شده

ماده ۷- چنانچه در زمان احراز تصرفات توسط نمایندگان جهاد کشاورزی و بنیاد اشخاصی بدون اینکه تصرفی در عرصه داشته باشند مدعی مالکیت یا حقی نسبت به متصرفات متصرف باشند این امر مانع از اجرای تکالیف نمایندگان مذکور نیست؛ لکن مراتب ادعا باید در صورت جلسه ثبت شده و معترض می تواند نسبت به ثبت ادعا در سامانه اقدام کند ثبت ادعا در صورت جلسه مانع از درج آگهی توسط سازمان و رعایت ترتیبات این آیین نامه برای صدور سند مالکیت نیست.

ماده ۸- نمایندگان جهاد کشاورزی و بنیاد موظفند در فرایند شناسایی و تهیه نقشه اظهارات متصرف اراضی در خصوص حقوق ارتفاقی مانند حق عبور حق مجرا و شبکه آب که علیه قطعه متصرفی آنها است را فارغ از مشهود بودن یا نبودن آن به صورت اطلاعات توصیفی درج کنند.

در حال تکمیل…

تبصره (۳) ماده (۱۰) قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول

ماده ۱۰-

تبصره ۳- بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و وزارت جهاد کشاورزی سازمان امور اراضی کشور مکلفند حسب مورد در خصوص اراضی و مستحدثات داخل در محدوده طرح هادی روستاها و اراضی زراعی و باغهای خارج از محدوده قانونی شهرها ضمن شناسایی متصرفان املاک مذکور نسبت به تهیه نقشه دارای مختصات جغرافیایی (یو.تی. ام) اقدام نموده و پس از استعلام از سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور و سازمان ملی زمین و مسکن مبنی بر عدم تداخل محدوده مورد تصرف با اراضی عمومی از جمله اراضی ملی منابع طبیعی اراضی مستحدث و موات مراتب را جهت صدور سند مالکیت به سازمان اعلام کنند. سازمان موظف است نقشه های مذکور را در هر پلاک اصلی منضم به اسامی متصرفین قانونی قطعات شناسایی شده جهت اطلاع مردم در سامانه موضوع این ماده درج و نیز در محل الصاق نماید. در صورتی که اشخاص ذی نفع به نقشه مذکور یا متصرفان اعلام شده اعتراض داشته باشند باید ظرف شش ماه از تاریخ بارگذاری اعتراض خود را در سامانه ثبت نمایند. معترض مکلف است ظرف یک ماه از تاریخ ثبت اعتراض دادخواست خود را به دادگاه صالح تقدیم و گواهی تقدیم دادخواست را در سامانه درج نماید در این صورت صدور سند مالکیت موکول به حکم قطعی دادگاه خواهد بود. در صورتی که اعتراض در مهلت قانونی واصل نگردد یا معترض، گواهی تقدیم دادخواست را ارائه نکند اداره ثبت محل مکلف به صدور سند مالکیت برای متصرف قانونی است.