قانون موافقتنامه معاضدت حقوقی متقابل در امور مدنی میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری بولیواری ونزوئلا

قانون موافقتنامه معاضدت حقوقی متقابل در امور مدنی میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری بولیواری ونزوئلا

ماده واحده- موافقتنامه معاضدت حقوقی متقابل در امور مدنی میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری بولیواری ونزوئلا مشتمل بر یک مقدمه و بیست و چهار ماده به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می شود.

تبصره- رعایت اصول هفتاد و هفتم (۷۷)، یکصد و بیست و پنجم (۱۲۵) و یکصد و سی و نهم (۱۳۹) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در اجرای این قانون یا اصلاح آن الزامی است.

بسم الله الرحمن الرحیم

موافقتنامه معاضدت حقوقی متقابل در امور مدنی میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری بولیواری ونزوئلا

جمهوری اسلامی ایران و جمهوری بولیواری ونزوئلا که از این پس «طرف‌ها» نامیده می‌شوند؛

با تمایل به تقویت روابط موجود میان دو کشور؛

با عزم به ایجاد چهارچوبی واحد و کارآمد در زمینه معاضدت حقوقی متقابل در امور مدنی، بر پایه اصول حاکمیت ملی، عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر و حمایت از منافع متقابل؛

به شرح زیر توافق کرده‌اند:

ماده ۱- هدف

طرف‌ها توافق می کنند گسترده ترین سطح همکاری را در زمینه معاضدت حقوقی متقابل در امور مدنی و نیز احکام کیفری که در رابطه با جبران خسارت در دادگاه‌های مدنی طرح می شود طبق مفاد قوانین داخلی خود و مفاد این موافقتنامه، به یکدیگر ارائه نمایند.

ماده ۲- دامنه شمول معاضدت حقوقی متقابل

۱- طرف‌ها طبق مفاد این موافقتنامه تلاش خواهند کرد تا اقداماتی را برای اجرای درخواست‌های معاضدت حقوقی متقابل از جمله در موارد زیر ترغیب نمایند:

الف) ابلاغ اوراق و احضاریه‌ها؛

ب) اخذ ادله از جمله شهادت کارشناسان؛

پ) اتخاذ و اجرای اقدامات موقت مانند ممنوعیت و توقیف؛ فقط در مورد اموال اشخاصی که اقدامات موقت علیه آنها انجام شده است؛

ت) اتخاذ و اجرای اقدامات اجرائی نظیر توقیف کالاها، دارایی‌ها و حقوق، حق رهن در دارایی‌ها و درآمد و پرداخت تعهدات نفقه؛

ث) تسهیم و بازگرداندن اموال؛

ج) حمایت از خواندگان و شهود؛

چ) برگزاری جلسات استماع؛

ح) تحصیل اطلاعات راجع به قوانین، مقررات و قرارهای دادگاه؛

خ) تجدید نظر در میزان تعهدات نفقه که در حکم قبلی تعیین شده باشند؛

د) اجرای هرگونه معاضدت حقوقی متقابل دیگر که به موجب قوانین طرف‌ها منع نشده باشد.

۲- در مورد معاضدت درخواست شده مربوط به جریان رسیدگی‌ها که در آن تعهد حمایت درخواست شده است از جمله زمانی که درخواست‌ها شامل اطلاع اقدامات مربوط به دادرسی و احضاریه‌ها به خوانده باشد:

الف) نیازی به حضور فیزیکی کودک، نوجوان یا قیم کودک نمی باشد؛

ب) این موافقتنامه در مواردی که تصمیم قضائی در حوزه صلاحیت طرف درخواست شونده وجود دارد که تصدیق می کند کودک یا نوجوانی که تعهد نفقه آنها درخواست شده است به اشتباه به خارج از کشور برده شده‌اند، اعمال نخواهد شد.

ماده ۳- محتوای درخواست معاضدت حقوقی متقابل

۱- درخواست معاضدت حقوقی متقابل در بردارنده موارد زیر خواهد بود:

الف) عنوان مرجع درخواست کننده؛

ب) شرح دقیقی از اقدام درخواست شده؛

پ) هدف از اقدام درخواست شده؛

ت) نام، نشانی و در صورت امکان اطلاعات مشخص، به خصوص نام پدر، تاریخ و مکان تولد، چنانچه اقدام مورد نظر برای ابلاغ اوراق قضائی یا مربوط به یک شخص باشد؛

ث) چنانچه هدف از معاضدت درخواستی بازجویی از شخص مدنظر باشد، فهرست سؤالاتی که قرار است در طرف درخواست شونده مطرح گردد به علاوه موارد مندرج در بند «ت» بالا؛

ج) هرگونه اطلاعات ضروری دیگر برای اجرای تصمیم طبق ماهیت اقدام.

۲- درخواست شناسایی و اجرای تصمیم در بردارنده نسخه ای از موارد زیر نیز خواهد بود:

الف) متن کامل رأی؛

ب) تأییدیه قابلیت اجرای رأی؛

پ) در موارد صدور رأی غیابی و در صورت سکوت رأی در این خصوص، مدرک مناسب برای اثبات این که مراتب به نحو مقتضی به شخص بازداشت شده ابلاغ شده است؛

ت) در صورت اقتضا، سند مقتضی برای اثبات اینکه کودک به نماینده قانونی مناسب دسترسی داشته است، مگر اینکه به صورت واضح به نحو دیگری در محتوای تصمیم مقرر شده باشد؛

ث) دو نسخه از اصل اوراق نیابت قضائی و اسناد پیوست آن، به همراه دو نسخه از ترجمه آنها؛

ج) اسناد دیگر که با توجه به ماهیت اقدام، طرف درخواست کننده آنها را ضروری می داند.

ماده ۴- درخواست معاضدت حقوقی متقابل

درخواست‌های معاضدت حقوقی متقابل ارائه شده توسط طرف درخواست کننده در طرف درخواست شونده از طرق زیر اجرا خواهد شد:

الف) شناسایی و اجرای تصمیم صادرشده در طرف درخواست کننده

ب) اجرای تصمیم صادرشده در طرف درخواست شونده

پ) اخذ تصمیم در طرف درخواست شونده

ماده ۵- رد درخواست معاضدت حقوقی متقابل

معاضدت حقوقی متقابل درخواست شده طبق این موافقتنامه در مواردی که همکاری مزبور به طور آشکار مغایر با حاکمیت، امنیت ملی یا نظم عمومی طرف درخواست شونده است، اعمال نخواهد شد.

ماده ۶- مراجع مرکزی و اشکال ارتباط

۱- در اجرای این موافقتنامه، طرف‌ها نسبت به تعیین مراجع مرکزی خود اقدام خواهند نمود:

– برای جمهوری اسلامی ایران، معاونت امور بین الملل قوه قضائیه

– برای جمهوری بولیواری ونزوئلا، وزارت قدرت مردمی برای روابط داخلی، صلح و دادگستری

۲- هرگونه تغییر در نام یا اختیارات مراجع مرکزی طرف‌ها به زبان رسمی طرف‌ها از طریق مجاری سیاسی (دیپلماتیک) اعلام خواهد شد.

۳- در موارد اضطراری، درخواست‌ها را می توان به طور مستقیم بین مراجع مرکزی طرف‌ها منتقل کرد، به شرطی که پس از آن بلافاصله از طریق مجاری سیاسی (دیپلماتیک) و به صورت کتبی تأیید شود.

ماده ۷- اختیارات مراجع مرکزی

مراجع مرکزی:

الف) با یکدیگر همکاری خواهند کرد و همکاری میان مراجع مرکزی دولت‌های مربوط خود را به منظور دستیابی به اهداف این موافقتنامه ارتقا خواهند بخشید؛

ب) تمامی مکاتبات، درخواست‌ها و اسناد را طبق این موافقتنامه، انتقال داده و دریافت خواهند کرد؛

پ) جریان رسیدگی‌ها به موجب این موافقتنامه را برقرار یا انجام آن را تسهیل خواهند نمود؛

ت) به کشف محل افراد و دارایی‌ها در قلمرو خود کمک خواهند کرد؛

ث) اطلاعات مرتبط با وجود دارایی‌ها در مؤسسات مالی خود را در محدوده قوانین طرف درخواست شونده فراهم خواهند نمود؛

ج) انسداد و انتقال وجوه جمع آوری شده بر اساس دستور صادره دادگاه در طرف درخواست شونده یا در اجرای تصمیم صادرشده در طرف درخواست کننده، از جمله وجوه مربوط به پرداخت تعهدات نفقه را تسهیل خواهند نمود.

ماده ۸- معافیت از تصدیق

تمامی اسناد ارسالی توسط مراجع مرکزی یا نهادهای عمومی که برای اجرای هر یک از مفاد این موافقتنامه تعیین شده‌اند، از تصدیق و تأیید معاف خواهند بود.

ماده ۹- اعتبار اسناد عمومی

 اسناد عمومی صادرشده از سوی یکی از طرف‌ها، به عنوان اسناد معتبر در نظر گرفته خواهد شد و در طرف دیگر از اعتبار یکسان برخوردار خواهد بود.

ماده ۱۰- هزینه‌ها

۱- تمام تشریفات در طرف درخواست شونده، از جمله خدمات مراجع مرکزی و همکاری‌های اجرائی و حقوقی لازم توسط طرف درخواست شونده و بدون تحمیل هیچ‌گونه هزینه‌ای به طرف درخواست کننده یا شخص صورت خواهد پذیرفت.

۲- بند پیشین در موارد زیر اعمال نخواهد شد:

الف) مدارک درخواستی که مشمول هزینه‌های غیرمتعارف هستند؛

ب) کارشناسانی که برای مشارکت در جریان رسیدگی‌ها تعیین شده‌اند؛

پ) هزینه‌های ناشی از رعایت جریان رسیدگی‌های معین و ویژه که از سوی طرف درخواست کننده درخواست شده است.

۳- در موارد موضوع بند (۲) این ماده ، درخواست شامل نام کامل و نشانی شخص مسؤول پرداخت هزینه‌ها و اجرت‌ها در قلمرو طرف درخواست شونده خواهد بود.

۴- همه هزینه‌های ناشی از اجرای این موافقتنامه با بودجه هر یک از طرف‌ها تأمین خواهد شد.

ماده ۱۱- حق مراجعه به محاکم قضائی

۱- اتباع هر یک از طرف‌ها برای دفاع از حقوق و منافع خود در طرف دیگر و در موقعیت مشابه با اتباع آن طرف، حق مراجعه آزادانه به محاکم قضائی را خواهند داشت و از حقوق و تعهدات برابر در جریان رسیدگی‌ها برخوردار خواهند بود.

۲- بند فوق در رابطه با اشخاص حقوقی که طبق قوانین هر یک از طرف‌ها ایجاد شده‌اند، نیز اعمال خواهد شد.

ماده ۱۲- معافیت از ارائه ضمانت نامه یا وثیقه

صرف وضعیت متقاضی به عنوان تبعه هر یک از طرف‌ها موجب الزام به ارائه ضمانت نامه یا وثیقه یا هر عنوان دیگری که ممکن است داشته باشد، نخواهد شد.

ماده ۱۳- معاضدت حقوقی رایگان

۱- به استثنای موارد مذکور در مفاد بند (۳) این ماده ، اتباع یک طرف در قلمرو طرف دیگر، استحقاق برخورداری از معاضدت حقوقی رایگان را به همان میزانی خواهند داشت که اتباع آن طرف از آن برخوردار هستند.

۲- چنانچه شخصی در قلمرو یکی از طرف‌ها، در جریان رسیدگی منجر به تصمیم، از مزیت معاضدت حقوقی برخوردار شده باشد، شخص مذکور بدون بررسی مجدد، استحقاق برخورداری از همان مزیت معاضدت حقوقی برای شناسایی و اجرای آن تصمیم، در قلمرو طرف دیگر را خواهد داشت.

۳- طرف درخواست شونده معاضدت حقوقی رایگان را در مواردی که درخواست معاضدت حقوقی متقابل مربوط به جریان رسیدگی‌های تعهد نفقه است، فراهم خواهد نمود حتی اگر معاضدت مورد درخواست، تنها ابلاغ اوراق یا اخطاریه به خوانده باشد.

 ماده ۱۴- جلسه استماع با دورسخنی (ویدئوکنفرانس)

۱- طرف درخواست کننده می‌تواند درخواست نماید که جلسه استماع به وسیله دورسخنی (ویدئوکنفرانس) انجام شود، مشروط به این که نظام حقوقی داخلی طرف‌ها چنین اجازه ای بدهد.

۲- طرف درخواست شونده می‌تواند جلسه استماع با دورسخنی (ویدئوکنفرانس) را بپذیرد یا رد نماید.

۳- درخواست جلسه استماع با دورسخنی (ویدئوکنفرانس) علاوه بر اطلاعات مندرج در ماده ۳ (شکل و محتوای درخواست‌ها) دربردارنده نام مراجع و دیگر اشخاص شرکت کننده در جلسه استماع نیز خواهد بود.

۴- طرف درخواست شونده طبق قوانین داخلی خود، شخص موضوع استماع را در جلسه استماع احضار خواهد نمود.

۵- قواعد زیر ناظر بر جلسه استماع با دورسخنی (ویدئوکنفرانس) خواهد بود:

الف) جلسه استماع باید در حضور مرجع مرکزی طرف درخواست شونده و در صورت لزوم با مساعدت مترجم همزمان، انجام پذیرد. مرجع مذکور همچنین وظیفه تعیین هویت شخص موضوع استماع و نیز تضمین رعایت تمام تشریفات قانونی را بر عهده دارد. چنانچه مرجع مرکزی طرف درخواست شونده تشخیص بدهد که  فرآیند قانونی در طول جلسه استماع رعایت نشده است، بی درنگ اقدامات لازم را به منظور اطمینان از تداوم مناسب جلسه استماع به عمل خواهد آورد.

ب) جلسه استماع توسط مرجع مرکزی طرف درخواست کننده یا تحت امر آن، طبق قوانین داخلی آن، انجام خواهد شد.

پ) طرف درخواست شونده، بنا به درخواست طرف درخواست کننده یا شخص موضوع استماع، ترتیبی اتخاذ خواهد کرد که شخص مذکور از کمک مترجم همزمان برخوردار شود.

ت) در صورت به رسمیت شناخته شدن حق عدم اقرار علیه خود در نظام حقوقی داخلی طرف‌ها، شخص موضوع استماع حق مزبور را مطالبه خواهد نمود.

۶- مرجع مرکزی طرف درخواست شونده پس از استماع، گزارشی شامل موارد زیر را تهیه خواهد نمود:

الف) تاریخ و مکان استماع که به امضای اشخاص حاضر در جلسه استماع رسیده باشد؛

ب) هویت فرد فراخوانده شده برای استماع؛

پ) هویت و مشخصات سایر اشخاصی که در طرف درخواست شونده در جلسه استماع شرکت کرده‌اند؛

ت) تعهد یا سوگند ادا شده؛

ث) شرایط فنی که جلسه استماع تحت آن برگزار شده است.

۷- اسناد موضوع بند پیشین، توسط مرجع مرکزی طرف درخواست شونده به مرجع مرکزی طرف درخواست کننده ارسال خواهد شد.

۸- هنگامی که شاهد یا کارشناسی که طبق این ماده قرار است در قلمرو طرف درخواست شونده مورد استماع قرار گیرد و

الف) به دلیل تحمیل شهادت بر وی، از ادای شهادت امتناع نماید یا

ب) اظهارات خلاف واقع ارائه دهد،

 طرف یاد شده اقدامات مقتضی را به منظور اجرای حقوق داخلی خود که به همان ترتیبی اعمال می شود که در جریان رسیدگی داخلی آن مقرر شده است، اتخاذ خواهد نمود.

ماده ۱۵- شناسایی و اجرای تصمیم‌ها

 طرف درخواست شونده تصمیم‌های صادرشده در طرف درخواست کننده را شناسایی و اجرا خواهد کرد، مشروط بر این که:

الف) از سوی یک نهاد قضائی مرکزی صادر شده باشند؛

ب) طرف‌های دخیل در جریان رسیدگی‌های قضائی طبق قوانین طرفی که تصمیم در آنجا صادر شده است، نزد دادگاه حاضر یا حداقل برای ایشان بدین منظور احضاریه صادر شده باشد؛

پ) چنین تصمیم‌هایی طبق قوانین طرف‌ها لازم الاجرا باشند؛

ت) نهاد قضائی طرف درخواست شونده، برای همان طرف‌های دخیل در جریان رسیدگی‌ها، با درخواست مشابه و دلیل مشابه برای درخواست، تصمیم نهایی صادر نکرده باشد؛

ث) پیش از ارائه درخواست شناسایی در طرف درخواست شونده، پرونده همان اشخاص دخیل در جریان رسیدگی نزد نهاد قضائی طرف درخواست شونده با درخواست مشابه و دلیل مشابه برای آن، آغاز نشده باشد.

ماده ۱۶- شناسایی جزئی

 چنانچه کل یک حکم قابل اجرا نباشد، طرف درخواست شونده می‌تواند شناسایی بخشی از آن را بپذیرد.

ماده ۱۷- ممنوعیت تجدیدنظر در ماهیت رأی

طرف درخواست شونده درخواست تجدیدنظر در ماهیت تصمیمی را نخواهد کرد که شناسایی و اجرای آن درخواست شده است.

ماده ۱۸- اقدامات موقت

اقدامات موقت چنانچه در طرف درخواست کننده قابل شناسایی و اجرا باشند و با مفاد پیشین مطابقت داشته باشند، در طرف درخواست شونده شناسایی و اجرا خواهند شد.

ماده ۱۹- شناسایی و اجرای تصمیم‌های نهایی به وسیله نیابت قضائی

تصمیم‌های نهایی طبق قوانین داخلی طرف‌ها می‌تواند در کنار دیگر تشریفات از طریق نیابت قضائی قابل شناسایی و اجرا باشد.

ماده ۲۰- حل و فصل اختلاف‌ها

هرگونه اختلاف میان طرف‌ها در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه، از طریق مشورت مستقیم بین مراجع مرکزی حل و فصل خواهد شد.

اگر دستیابی به راه حل بین مراجع مذکور امکان پذیر نباشد، اختلاف به طور دوستانه از طریق مجاری سیاسی (دیپلماتیک) بین طرف‌ها حل و فصل خواهد شد.

 ماده ۲۱- اصلاحات یا تغییرات

این موافقتنامه در هر زمان با توافق متقابل طرف‌ها به صورت کتبی تغییر خواهد یافت یا اصلاح خواهد شد. اصلاحات یا تغییرات مزبور طبق تشریفات مقرر برای لازم الاجرا شدن این موافقتنامه لازم الاجرا خواهد شد.

ماده ۲۲- زبان

درخواست‌ها و اسناد ناشی از این موافقتنامه باید به زبان‌های رسمی هر دو طرف تنظیم شوند.

ماده ۲۳- سازگاری با ترتیبات دیگر

معاضدت و تشریفات مندرج در این موافقتنامه، مانع اعطای معاضدت هر یک از طرف‌ها به طرف دیگر از طریق مفاد دیگر موافقتنامه‌های بین المللی که ممکن است عضو آن باشد، حقوق بین الملل عرفی یا از طریق مفاد قوانین داخلی خود، نخواهد بود. طرف‌ها همچنین می توانند به موجب هر ترتیب، توافق یا رویه ای که ممکن است میان مراجع مرکزی طرف‌ها قابل اجرا باشد، معاضدت را ارائه نمایند.

ماده ۲۴- لازم الاجرا شدن، اعتبار و اختتام

این موافقتنامه برای مدت نامحدودی از تاریخ آخرین اعلامیه ای که طی آن طرف‌ها به صورت کتبی و از طریق مجاری سیاسی (دیپلماتیک) یکدیگر را از تکمیل الزامات قانون اساسی و قانونی داخلی مربوط خود برای این منظور مطلع می کنند، لازم الاجرا خواهد شد.

 هر طرف می‌تواند در هر زمان از طریق ارسال اعلامیه کتبی به طرف دیگر از طریق مجاری سیاسی (دیپلماتیک) این موافقتنامه را خاتمه دهد.

اختتام شش (۶) ماه پس از تاریخ دریافت اعلامیه مزبور توسط طرف دیگر، نافذ خواهد شد. این موافقتنامه علیرغم اختتام، در رابطه با اجرای احکامی که همکاری در خصوص آن‌ها پیش از تاریخی که خاتمه نافذ شود، درخواست شود همچنان اعمال خواهد شد.

 این موافقتنامه در شهر کاراکاس در تاریخ ۲۲ خرداد ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با ۱۲ ژوئن ۲۰۲۳ میلادی در دو نسخه اصلی به زبان‌های فارسی، اسپانیایی و انگلیسی تنظیم گردید که تمامی متون از اعتبار یکسان برخوردار هستند. در صورت بروز هرگونه اختلاف در تفسیر، متن انگلیسی ملاک خواهد بود.

از طرف	از طرف
جمهوری اسلامی ایران	جمهوری بولیواری ونزوئلا

قانون فوق مشتمل بر ماده واحده  و یک تبصره منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و بیست و چهار ماده که گزارش آن توسط کمیسیون قضائی و حقوقی به صحن مجلس تقدیم شده بود، در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ ۱۴۰۴/۱/۲۴ مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۴۰۴/۵/۱ از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام با تأیید بند (۸) ماده (۱۴) موافقتنامه، موافق با مصلحت نظام تشخیص داده شد.

رئیس مجلس شورای اسلامی- محمدباقر قالیباف