دستورالعمل اجرایی سازمان تامین اجتماعی در خصوص آیین‌نامه هیات‌های تشخیص مطالبات

دستورالعمل اجرایی سازمان تامین اجتماعی در خصوص آیین‌نامه هیات‌های تشخیص مطالبات

---

هیات‌های تشخیص مطالبات به عنوان یک مرجع شبه قضائی، نماد حضور شرکاء اجتماعی و مظهر پاسخگوئی و وجدان عمومی در قانون تامین اجتماعی می‌باشند که حسب اختیارات مصرحه در مواد ۴۲ الی ۴۵ و اصلاح مواد ۴۳ و ۴۴ قانون تامین اجتماعی و آیین‌نامه هیات‌های تشخیص مطالبات مصوب جلسه مورخ ۲۴ ‏‏/۵ ‏‏/۷۳ شورای عالی تامین اجتماعی وقت با بهره گیری از ترکیب خردمندانه که متشکل از نمایندگان شرکای اجتماعی سازمان است، به بررسی اختلافات فی مابین کارفرمایان و سازمان ناشی از محاسبه و مطالبه حق بیمه و متفرعات آن می‌پردازند.

بی تردید اجرای صحیح قوانین و مقررات و حفظ حقوق آحاد کارفرمایان، بیمه شدگان و سازمان در هیات‌های مزبور جهت حفظ اعتماد عمومی و ارتقاء مقبولیت سازمان در جامعه، نقش موثری را ایفا خواهد نمود.

بخش اول: قوانین و مقررات مرتبط

۱ – مواد ۳۶، ۳۹، ۴۲، ۴۳ و۴۴و ۴۵ قانون تامین اجتماعی و اصلاحات مربوطه.

۲ – آیین‌نامه هیات‌های تشخیص مطالبات مصوب ۲۴‏ /۵ ‏/۱۳۷۳ شورای عالی تامین اجتماعی.

۳ – ماده ۱۴۸ قانون کار مصوب ۲۹ ‏/۸ ‏/۱۳۶۹ مجمع تشخیص مصلحت نظام.

۴ – ماده ۴۴۴ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب مصوب ۲۱ ‏/۱ ‏/۱۳۷۹ مجلس شورای اسلامی.

۵ – ماده ۴۴۵ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۲۱‏ /۱ ‏/۱۳۷۹ مجلس شورای اسلامی.

۶ – ماده ۱۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۲۵ ‏/۳ ‏/۱۳۹۲ مجلس شورای اسلامی.

۷ – ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری.

۸ – ماده ۴۸ قانون برنامه پنجم توسعه مصوب ۱۵ ‏/۱۰ ‏/۱۳۸۹ مجلس شورای اسلامی.

۹ – دادنامه‌های شماره ۱۰۲ مورخ ۱۲ ‏/۹ ‏/۱۳۷۳،۲۸۰ مورخ ۱۱ ‏/۷ ‏/۱۳۷۸؛ ۱۰۷ مورخ ۸ ‏/۳ ‏/۱۳۷۹؛ دیوان عدالت اداری.

۱۰ ‏- مصوبات شماره ۴۵۰۲ ‏/۱ مورخ ۹ ‏/۶ ‏/۱۳۶۷، ۵۲۲۴ ‏/۱۱۰۰ مورخ ۶ ‏/۵ ‏/۱۳۷۸، ۱۵۱۳ ‏/۹۲ ‏/۱۱۰۰ مورخ ۱۳ ‏/۸ ‏/۱۳۹۲، ۳۶۴۴ ‏/۹۴ ‏/۱۱۰۰ مورخ ۱۷ ‏/۱۱ ‏/۱۳۹۴ و ۳۶۱۷ ‏/۹۵ ‏/۱۱۰۰مورخ ۲۰ ‏/۱۰ ‏/۱۳۹۵ هیات مدیره سازمان.

بخش دوم: اقدامات سازمان هنگام محاسبه حق بیمه و اعلام بدهی

۱ ‏‏- ۲) هنگام تشکیل پرونده، محاسبه حق بیمه و اعلام بدهی، شخصیت کارفرما و تغییرات آن از نظر حقیقی‏‏/ حقوقی، نام دقیق کارفرما‏‏/ کارفرمایان و نشانی دقیق کارگاه پس از احراز و تطبیق اصل و تصویر مدارک وفق مقررات موضوعه و مفاد بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوطه در سیستم ثبت و سپس اعلام و ابلاغ بدهی به کارفرما به صورت واقعی یا قانونی وفق قوانین و مقررات جاری سازمان انجام شود.

۲ ‏‏- ۲) شعب موظف هستند در محاسبات پرونده، ابتدا مبانی مربوطه و موثر در تعیین حق بیمه شامل: دقت در ثبت و انتقال داده‌های مندرج در گزارش‌های بازرسی کارگاهی‏‏/ بازرسی دفاتر قانونی، قراردادهای پیمانکاری، صورت مزد و حقوق ارسالی و کلیه مواردی که منجر به تولید بدهی می‌شود را به طور کامل مشخص و سپس در سیستم ثبت نمایند.

۳ ‏‏- ۲) کارشناس مربوطه موظف است پس از اعلام بدهی و هنگام مراجعه کارفرما و درخواست ایشان، یک نسخه از گزارش صورت محاسبات بدهی را به کارفرما ارائه و با بیان قوانین و مقررات، وی را در جریان نحوه شکل گیری مطالبات قرار داده و در صورتی که کارفرما از نحوه محاسبات اقناع نگردید و همچنان به مورد مطالبه معترض باشد، با ارائه فرم درخواست بازنگری محاسبات “فرم شماره ۱ پیوست” مستندات و مدارک لازم را از کارفرما اخذ و تمام یا بخش‌هائی از درخواست کارفرما که در فرم مذکور قید شده و با توجه به مدارک ارائه شده مورد تایید می‌باشد را جهت بررسی و تایید نهایی رئیس درآمد و رئیس شعبه ارسال نماید. چنانچه اقدام شعبه مورد موافقت کارفرما قرار گرفت و ایشان از اعتراض خود ذیل فرم اخیرالذکر انصراف داد، محاسبات با استفاده از گزینه مدارک مثبته در سیستم اصلاح گردد.

بخش سوم: نحوه دریافت اعتراض جهت طرح و بررسی پرونده در هیات بدوی تشخیص مطالبات

۱ ‏‏- ۳) پس از ابلاغ مورد مطالبه به کارفرما، چنانچه بعد از انجام اقدامات بند ۳ ‏- ۲ بخش دوم، کارفرما از بررسی‌ها و اقدامات صورت گرفته طی فرم درخواست بازنگری محاسبات “فرم شماره ۱” اقناع نگردید و همچنان به میزان حق بیمه، بیمه بیکاری و متفرعات تعیین شده آن معترض باشد می‌تواند ظرف مدت۳۰ روز از تاریخ ابلاغ، اعتراض خود را کتباً طی “فرم شماره ۲ پیوست” به سازمان تسلیم نماید. شعب و نمایندگی‌های سازمان مکلف هستند اعتراض مندرج در فرم مزبور را ثبت و سپس نسبت به تعیین وقت جلسه رسیدگی در ذیل فرم مذکور اقدام و یک نسخه از آن را به کارفرما، وکیل یا نماینده قانونی وی (مشروط بر اینکه این امر در وکالتنامه یا برگه نمایندگی وی تصریح شده باشد) جهت حضور در جلسه ابلاغ نمایند.

۲ ‏‏- ۳) کارفرما، وکیل یا نماینده قانونی وی می‌تواند اعتراض خود را به وسیله پست الکترونیک یا پست سفارشی دو قبضه، تلگراف،پست الکترونیکی، درج در سایت رسمی سازمان یا ادارات کل و یا نمابر صورت دهد و به واحد مربوطه سازمان ارسال دارد که در این صورت تاریخ قبض پستی یا تاریخ قبض مخابره تلگراف و یا تاریخ ارسال پست الکترونیک (ایمیل)، تاریخ ثبت اعتراض در سایت، تاریخ ثبت نمابر دردفتر شعبه، تاریخ اعتراض به مورد مطالبه خواهد بود.

۳ ‏‏- ۳) در هنگام ارائه و اخذ اعتراض توسط شعب، احراز هویت کارفرما یا وکیل یا نماینده قانونی او الزامی می‌باشد.

بخش چهارم: نحوه تشکیل جلسات هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات

۱ ‏‏- ۴) جلسات هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات باید با حضور کلیه اعضاء در محل سازمان و خارج از ساعت اداری تشکیل گردد و در زمانی که هر یک از نمایندگان اصلی بنا به عللی نتوانند در موعد مقرر در جلسه هیات حاضر شوند باید مراتب عدم حضور خود را ظرف مدت ۴۸ ساعت قبل از تشکیل جلسه به اطلاع دبیر مربوطه برساند تا امکان دعوت از عضو جانشین میسر گردد و در هنگامی که اعضاء اصلی یا جانشین هیات به علت وضعیت اضطراری قادر به حضور در جلسه هیات نباشند واحدهای اجرایی می‌توانند از اعضاء اصلی و جانشین هم طراز در سایر واحدهای همجوار استفاده و حق الزحمه آنان را از محل اعتبارات مربوطه پرداخت نمایند.

۲ ‏‏- ۴) در صورتی که هر یک از اعضاء هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات ۳ جلسه متوالی یا ۶ جلسه متناوب در سال بدون عذر موجه از حضور در جلسات خودداری نماید طبق گزارش دبیر هیات و با نظر رئیس هیات، برابر مقررات نسبت به تقاضای جانشین او از مراجع مربوطه اقدام می‌شود.

۳ ‏- ۴) برابر بند هفت ماده ۵ آیین‌نامه هیات‌های تشخیص مطالبات تصمیمات هیات‌های بدوی با رای اکثریت آراء اعضاء نافذ خواهد بود و در صورت عدم حصول اکثریت آراء پرونده باید به هیات هم عرض ارجاع گردد.

۴ ‏- ۴) عدم تشکیل جلسه یا تشکیل کمتر از مجوز صادره توسط هیات‌هایی که دارای پرونده در دستور کار (حداقل برای تشکیل یک جلسه) باشند مجاز نیست و لازم است ادارات کل استان‌ها و واحدها ترتیبی اتخاذ نمایند که حداکثر ظرف مدت یک ماه به اعتراض کارفرمایان در هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات رسیدگی و رای یا قرار مقتضی صادر گردد.

۵ ‏- ۴) تخصیص زمان، نوع و بررسی پرونده‌های مطالباتی در هیات‌ها باید به دور از هرگونه پیش داوری و اعمال سلیقه و تعلقات اداری و صنفی صورت گرفته و در هنگام صدور رای فقط رعایت قوانین و مقررات و رضایت حق تعالی مدنظر قرار گیرد.

۶ ‏- ۴) در صورتی که ضرورت ایجاب نماید پرونده ای خارج از نوبت در هیات بدوی مطرح گردد، مراتب باید با تائید رئیس شعبه صورت گیرد.

۷ ‏- ۴) چنانچه تعداد پرونده‌های مطروحه در جلسات هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات متضمن انتظار رسیدگی بیش از یک ماه باشد ادارات کل استان‌ها موظف هستند جهت به روزرسانی پرونده‌ها مطابق ماده ۴۲ قانون تامین اجتماعی مجوز صدورتشکیل هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات شماره ۲ شعب یا نمایندگی‌ها را طبق مقررات در دستور کار خود قرار دهند.

بخش پنجم: صلاحیت رسیدگی پرونده‌ها در هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات

۱ ‏- ۵) هیاتهای بدوی تشخیص مطالبات از وظایف و اختیارات مصرحه در مواد ۴۳ و ۴۵ قانون تامین اجتماعی تبعیت می نمایند و در این راستا اعتراضات به عمل آمده توسط کارفرمایان حقیقی و حقوقی به مطالبات سازمان را مورد رسیدگی قرار می دهند.

۲ ‏- ۵) اعتراض به اعلام بدهی اولیه باید از طریق شخص کارفرما، وکیل یا نماینده قانونی وی (با ارائه یک نسخه از وکالت نامه رسمی با درج حق اعتراض در متن آن) ظرف مدت ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ اعلام بدهی طی “فرم شماره ۲ پیوست” صورت گرفته و سپس حداکثر ظرف مدت ۵ روز پس از تکمیل اطلاعات لازم طی “فرم شماره ۳ پیوست” به هیات بدوی ارسال گردد. ضمناً از ارجاع اعتراضات فاقد مشخصات، فاقد امضا مجاز اشخاص حقیقی و حقوقی و یا با امضا افرادی غیر از کارفرما، وکیل یا نماینده قانونی وی و همچنین اعتراضات خارج از مهلت مقرر در ماده ۴۲ قانون تامین اجتماعی با لحاظ مواد ۴۴۴ و ۴۴۵ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب به هیات بدوی تشخیص مطالبات اکیداً خودداری گردد.

بخش ششم: ترکیب و نحوه انتخاب اعضاء هیات بدوی تشخیص مطالبات

اعضاء هیات تشخیص مطالبات با توجه به ترکیب آن که در واقع نماینده وجدان عمومی و شرکای اجتماعی سازمان اعم از بیمه شده، کارفرما و دولت می‌باشند، باید از هر جهت به ویژه تسلط به دانش اداری درحوزه‌های تخصصی و داشتن سعه صدر و بردباری، الگوی تمام عیار این وجدان عمومی باشند. لذا شایسته است نقش و جایگاه این مرجع رسیدگی در قانون تامین اجتماعی، به هنگام انتخاب اعضاء هیات بدوی تشخیص مطالبات به خوبی تبیین و مورد توجه قرار گیرد، چرا که حضور افراد کارآمد، دلسوز، صبور و آشنا به قوانین و مقررات توام با رعایت انصاف و اصل بی طرفی کامل، موجب جلب اعتماد روزافزون به کارکرد این هیات خواهد شد.

۱ ‏- ۶) ترکیب اعضاء هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات طبق ماده ۴۳ قانون تامین اجتماعی می‌باشد.

۲ ‏- ۶) احکام نمایندگان وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نمایندگان هیات امناء (شورای عالی) تامین اجتماعی در هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات، پس از معرفی افراد واجد شرایط توسط مراجع مذکور، حسب مورد با امضای مدیرعامل سازمان و مدیرکل استان و احکام سایر نمایندگان در هیات مذکور، شامل نمایندگان کارفرمایان (حسب مورد با معرفی اتاق بازرگانی، تعاون و اصناف) و نماینده کارگران (حسب مورد با معرفی کانون عالی شورای اسلامی کار، کانون عالی انجمن صنفی کارگران یا مجمع نمایندگان کارگران) برابر تفویض اختیار مورخ ۲۸ ‏‏/۰۹ ‏‏/۱۳۷۱ مدیرعامل سازمان با امضا مدیران ادارات کل با اعتبار سه ساله صادر می‌شود.

۳ ‏- ۶) ادارات کل استان‌ها مکلفند، چنانچه هر یک از شهرها، یا شهرستان‌های تحت پوشش دارای بیش از یک شعبه باشند ترتیبی اتخاذ نمایند که افراد معرفی شده به هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات از کارکنان واحد اجرایی محل خدمت انتخاب نشده و از مسئولین نزدیک ترین شعبه هم جوار استفاده گردد تا بررسی پرونده‌های مطالباتی در هیات‌های یاد شده بدون اعمال هرگونه تعلقات اداری به طور دقیق و صحیح انجام شود.

۴ ‏‏- ۶) برای هر یک از هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات شعب تابعه، لازم است پرونده ای تشکیل که در آن تصویر حکم اعضاء اصلی و جانشین هر یک از نمایندگان ضبط و صورت اسامی، شماره و تاریخ حکم مربوطه دقیقاً مشخص تا در صورتی که هیات‌ها فاقد نماینده اصلی و جانشین یا انقضای اعتبار حکم باشند سریعاً نسبت به تکمیل اعضاء اقدام گردد، به طوریکه هیچ یک از هیات‌ها در هیچ مقطع زمانی فاقد عضو اصلی و جانشین یا احکام بدون اعتبار نباشند.

بخش هفتم: نحوه رسیدگی به پرونده‌ها در هیات بدوی تشخیص مطالبات

۱ ‏‏- ۷) هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات لازم است ضمن شناسایی کارفرما، وکیل یا نماینده قانونی وی در صورت حضور در جلسه، به توضیحات نامبرده و یا شرح اعتراض تکمیل شده در “فرم شماره ۲ پیوست” توجه و در صورت عدم حضور با مطالعه شرح اعتراض مضبوط در پرونده و یا لایحه دفاعیه ارائه شده، رای خود را بر اساس مستندات با رعایت قوانین و مقررات موضوعی تاًمین اجتماعی در خصوص همان موارد اعتراض صادر نمایند.

۲ ‏‏- ۷) هنگام تشکیل جلسات و استماع اظهارات کارفرما، وکیل و یا نماینده قانونی وی، داشتن صبر و متانت و حفظ شان هیات و اعضاء آن از اصول اولیه بوده و ضمن احترام و تکریم کارفرمایان، لازم است از هرگونه بحث و مجادله با ایشان خودداری و پس از خروج کارفرما از جلسه، هیات وارد شور شود و تصمیم لازم اخذ گردد.

۳ ‏‏- ۷) در صورت عدم حضور کارفرما،وکیل یا نماینده قانونی وی، چگونگی دعوت از کارفرما و نحوه ابلاغ دعوت نامه مورد بررسی دقیق قرارگرفته و چنانچه روند اجرای آن مطابق قوانین و مقررات مربوطه صورت نگرفته باشد، مجدداً از کارفرما دعوت به عمل آمده و پرونده در نوبتی دیگر مورد رسیدگی قرار گیرد. ضمناً در صورتی که ابلاغ دعوتنامه مطابق مقررات جاری و بخشنامه ۴ حقوقی و دستورالعمل ابلاغ الکترونیک به کارفرما ابلاغ شده باشد عدم حضور کارفرما مانع رسیدگی به پرونده نخواهد شد.

۴ ‏‏- ۷) واحدهای اجرایی موظفند هنگام ارسال پرونده به هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات، کلیه مدارک و مستندات مربوط به بدهی مورد اعتراض قابل طرح در هیات اعم از اصل گزارش بازرسی‌های دوره مورد مطالبه، گزارش بازرسی دفاتر قانونی، گزارش صورت محاسبات و تجدید محاسبات، پرینت پرداختی‌ها، نسخه کامل قرارداد به همراه پیوست تمام سرفصل‌های قید شده، مستندات کامل مراحل محاسباتی ماده ۱۴۸ قانون کار (اعم از طرح شکایت، آراء هیات‌های حل اختلاف و تشخیص قانون کار و نامه اجرای احکام قوه قضائیه و آراء احتمالی دیوان عدالت اداری)، فرم دستور اداری ادعای افراد مبنی بر اشتغال درکارگاه‌های مشمول قانون تامین اجتماعی و احراز سوابق بیمه ای، مستندات کامل مراحل محاسباتی بخشنامه و دستورالعمل نحوه اعمال ماده ۴۰ قانون تاًمین اجتماعی و آراء دیوان عدالت اداری و سایر مکاتبات کارفرما و تغییرات به وجود آمده را در پرونده مطالباتی ضبط و سپس طی فرم ۳ پیوست به هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات ارسال نمایند.

بخش هشتم: نحوه صدور آراء هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات

۱ ‏‏- ۸) آراء صادره توسط هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات باید منجز و قاطع اختلافات بوده و از صدور آرای مشروط، یا موکول نمودن رای به ارائه مدارک و یا اسناد، بعد از صدور رای خودداری و چنانچه هیات انجام تحقیقات و بررسی و ملاحظه مدارکی را لازم بداند باید قبل از صدور رای اقدام به صدور قرار نموده تا پس از روشن شدن وضعیت پرونده، رای منجز و مدلل و عاری از ابهام صادر تا تکلیف نهایی پرونده در هیات مشخص و اختیار تفسیر، برداشت شخصی و اعمال سلیقه از واحدهای اجرایی سلب گردد.

۲ ‏‏- ۸) آراء هیات باید شامل مقدمه رای، شماره و تاریخ صدور رای، نام و نشانی، مشخصات کامل کارفرما یا کارفرمایان، نام وکیل یا نماینده قانونی کارفرما (در صورت ارائه برگ وکالت یا نمایندگی)، نام و مشخصات کامل کارگاه با ذکر فعالیت آن، نام واحد سازمانی ارجاع کننده پرونده به هیات، مشخصات هیات صادر کننده رای، خلاصه جریان پرونده و مفاد اعتراض کارفرما یا سازمان، شماره و تاریخ صدور برگ اعلام بدهی و تاریخ ابلاغ آن به کارفرما و تاریخ ثبت فرم اعتراض کارفرما یا سازمان به ابلاغ رای هیات بدوی تشخیص مطالبات در دفتر نامه‌های وارده واحدهای اجرایی باشد.

۳ ‏‏- ۸) با توجه به بند ۷ ماده ۵ آیین‌نامه هیاتهای تشخیص مطالبات، چنانچه در مواردی اعضاء هیات اتفاق نظر نداشته و رای با نظر اکثریت اعضاء صادر شود، در نسخه ای که به جای پیش نویس نگهداری می‌شود نظر اقلیت به طور مشروح و مستدل نوشته خواهد شد و در سایر نسخ رای که برای ابلاغ به طرفین ارسال می‌گردد، نظر اقلیت درج نشده و اعضاء اقلیت با ذکر کلمه “اقلیت” ذیل رای را امضا خواهند کرد. در صورتی که پس از امضا پیش نویس رای، اعضاء هیات تغییر کند عضو جدید موظف است پاک نویس رای را به جای عضو سابق با ذکر کلمه “علی الاصول” امضا نماید.

۴ ‏‏- ۸) از آنجا که تعداد اعضای هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات زوج می‌باشد در صورت عدم حصول اکثریت، باید پرونده جهت صدور رای نهایی به هیات هم عرض ارسال گردد.

۵ ‏‏- ۸) با توجه به اصلاحیه ماده ۴۳ قانون تامین اجتماعی، آراء هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات که مبلغ اصل حق بیمه مورد مطالبه سازمان معادل یا کمتر از ۰۰۰ ‏‏/۵۰۰ ‏‏/۱ ریال باشد و یا اینکه در موعد مقرر مورد اعتراض واقع نشود، قطعی و لازم الاجرا می‌باشد.

۶ ‏‏- ۸) آراء هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات در ۴ نسخه باید در همان روز جلسه طبق “فرم شماره ۴ پیوست” که به صورت مکانیزه طراحی گردیده تنظیم و به امضا کلیه اعضاء حاضر در جلسه برسد. ضمناً پیش نویس صورتجلسه رسیدگی به اعتراضات کارفرمایان نیز باید به امضا کلیه اعضاء برسد.

۷ ‏- ۸) در پایان هر جلسه هیات بدوی تشخیص مطالبات یک صورتجلسه کلی شامل مشخصات کارگاه، تصمیم هیات (رای یا قرار) در سه نسخه تنظیم می‌گردد که یک نسخه جزء سوابق هیات، یک نسخه به واحد حسابداری و نسخه سوم باید بانضمام یک نسخه از کلیه آراء صادره در آن جلسه، حداکثر ظرف مدت ۲۴ ساعت به اداره کل مربوطه جهت رسیدگی ارسال شود. برای این منظور کلیه واحدها موظف اند در اسرع وقت نسبت به ثبت کلیه آراء صادره هر جلسه در دفتر شعبه اقدام نمایند.

۸ ‏- ۸) ادارات کل استان‌ها و کارشناسان ذی ربط موظف اند آراء هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات ارسالی از سوی واحدهای تابعه را دقیقاً بررسی و چنانچه حقی از شرکای اجتماعی سازمان تضییع یا اشکالی به آرای صادره، وارد تشخیص داده شود حسب ماده ۴۳ قانون تامین اجتماعی به این قبیل آراء در مهلت مقرر اعتراض نمایند.

بخش نهم: نحوه اجرای آراء و تامین قرارهای هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات

۱ ‏‏- ۹) قرارهای صادره از هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ دریافت باید اجرا و پاسخ قرار به همراه پرونده به هیات صادرکننده قرار اعاده گردد.

۲ ‏‏- ۹) به منظور نظارت بر اجرای صحیح و به موقع و همچنین سهولت دستیابی به پرونده‌هائی که با صدور قرار در دستور کار هیات‌های بدوی قرار دارند، مسئول درآمد شعبه موظف است با توجه به منوی تعبیه شده در سیستم مکانیزه مشخصات قرار، کارگاه، تاریخ دریافت، شماره و تاریخ اقدامات انجام شده را هر ۱۵ روز یک بار تا حصول نتیجه و ارسال پاسخ قرار پیگیری نموده و مراتب را طی “فرم شماره ۵ پیوست” به اداره کل مربوطه ارسال نمایند.

۳ ‏‏- ۹) چنانچه اجرای قرار منوط به انجام بازرسی از دفاتر قانونی و یا بازرسی تحقیقی باشد، لازم است اجرای قرار در اسرع وقت و خارج از نوبت انجام شود.

۴ ‏‏- ۹) واحدهای اجرایی موظف هستند پس از دریافت آراء صادره از سوی هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات حداکثر ظرف مدت ۵ روز نسبت به محاسبه رای اقدام و فرم مکانیزه ابلاغ رای “فرمهای شماره ۶ و ۷ پیوست” را حسب مورد به انضمام ۲ نسخه از رای صادره به کارفرما ابلاغ نمایند. ضمناً لازم است مامور ابلاغ با مراجعه به کارفرما (آخرین آدرس اعلام شده از طرف کارفرما) با توجه به بخشنامه ۴ جدید حقوقی و دستورالعمل ابلاغ الکترونیک نسبت به ابلاغ رای هیات اقدام و ذیل رای را با توجه به نوع ابلاغ تکمیل نموده و نسخه دوم را که کارفرما، وکیل یا نماینده قانونی وی امضا و مامور ابلاغ گواهی نموده اعاده نماید.

۷ ‏‏- ۹) ادارات کل استان‌ها و کارشناسان ذی ربط مکلفند آمار ارسالی عملکرد هیات بدوی تشخیص مطالبات شعبه را کاملاً رسیدگی نموده و در صورتی که تعداد ورودی پرونده‌های در دستور کار، از تعداد خروجی پیشی گرفته باشد برای جلوگیری ازدیاد حجم پرونده‌های در دستور کار مجوز افزایش تعداد جلسات را با توجه به اعتبار سالانه تخصیصی اداره کل استان به واحد مربوطه صادر نماید، به طوریکه زمان رسیدگی به اعتراضات از تاریخ ارجاع پرونده به هیات حتی المقدور از یک ماه بیشتر نشود.

بخش دهم: وظائف دبیر در هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات

۱ ‏‏- ۱۰) دبیران هیات‌های تشخیص مطالبات به عنوان نمایندگان امین و مورد وثوق اعضاء از میان نیروهای مورد اعتماد، مستعد و کارآمد شاغل در واحدهای بیمه ای سازمان انتخاب می‌شوند و موظف به انجام اقدامات اولیه ذیل جهت برگزاری جلسات می‌باشند:
‏‏- اخذ احکام و اطلاعات کامل اعضاء هیات به منظور تشکیل پرونده و ارتباط و هماهنگی جهت حضور در جلسات؛
‏‏- ابلاغ وقت برگزاری جلسات به اعضاء پس ازهماهنگی با مسئولین ذیربط.
‏‏- در اختیار قراردادن فرم اعتراض به کارفرما و اخذ آن جهت تعیین وقت و تخصصیص نوبت رسیدگی.
– اخذ پرونده‌های مورد اعتراض و بررسی و حصول اطمینان از تکمیل پرونده‌های مطالباتی و رفع نقایص احتمالی.
– تهیه و استخراج خلاصه چگونگی شکل گیری بدهی پرونده مطالباتی جهت ارائه به اعضاء هیات.
– تلخیص و ارائه مکتوب دلایل اعتراض کارفرما به مورد مطالبه به منظور ارائه به اعضاء هیات.
– شناسائی کارفرما، وکیل یا نماینده قانونی وی در هنگام تشکیل جلسات.
– اخذ لایحه دفاعیه کارفرما و تطبیق مدارک اصلی با تصویر آن جهت ارائه به اعضاء هیات.
– تهیه پیش نویس اولیه صورتجلسه رای و اخذ امضا پس از انشاء آن توسط اعضاء و ثبت آن در سیستم مکانیزه.
– اخذ امضا مجدد اعضاء در ذیل صورتجلسات چاپ شده و ثبت آراء مذکور در دفتر شعبه و اعاده آن به همراه پرونده مطالباتی و لایحه دفاعیه و مدارک ارائه شده توسط کارفرما در جلسه هیات بدوی تشخیص مطالبات به مسئولین ذیربط و تهیه ارسال آمار عملکرد هیات.

۲ ‏‏- ۱۰) آمار عملکرد هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات باید منحصراً طی “فرم پیوست شماره ۸” به طور دقیق و خوانا تنظیم و حداکثر تا پنجم هر ماه از طریق سیستم مکانیزه به اداره کل استان مربوطه ارسال شود.

۳ ‏‏- ۱۰) دبیر هیات موظف است در پایان هر جلسه صورتجلسه بند ۷ ‏- ۸ را تنظیم و نسخه سوم آن را به انضمام یک نسخه از کل آراء صادره در آن جلسه با اولین مراسلات و حداکثر ظرف مدت ۲۴ ساعت طی “فرم شماره ۹ پیوست” به اداره کل استان جهت رسیدگی ارسال نماید.

۴ ‏‏- ۱۰) دبیران هیات بدوی تشخیص مطالبات موظف هستند تعداد جلسات برگزارشده، میزان حضور هر یک از اعضاء و دبیرجلسه و همچنین تعداد پرونده‌های مطروحه (که نصاب آن سالانه بر اساس پیشنهاد معاونت بیمه ای و امضا مدیرعامل صورت می‌گیرد) را جهت محاسبه و پرداخت حق حضور طبق مصوبات هیات مدیره سازمان به واحد حسابداری شعبه تحویل نمایند.

۵ ‏‏- ۱۰) پیش نویس صورتجلسه رسیدگی و آراء هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات در ۴ نسخه باید در همان روز طی “فرم پیوست شماره ۴” که به صورت مکانیزه نیز طراحی گردیده تنظیم و به امضا کلیه اعضاء در جلسه برسد.

بخش یازدهم: نحوه دریافت اعتراض جهت طرح پرونده در هیات‌های تجدیدنظرتشخیص مطالبات

۱ ‏‏- ۱۱) با توجه به اصلاح ماده ۴۳ قانون تامین اجتماعی آراء هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات در صورتی که میزان مورد مطالبه اولیه سازمان مندرج در صورتجلسه هیات بدوی تشخیص مطالبات بابت اصل حق بیمه بیش از مبلغ ۰۰۰ ‏‏/۵۰۰ ‏‏/۱ ریال باشد حداکثر ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای هیات بدوی تشخیص مطالبات قابل اعتراض می‌باشد، (سه درصد بیمه بیکاری و جرائم با توجه به اینکه بر اساس قانون جداگانه وصول می گردند جزء حد نصاب مبلغ مذکور جهت طرح بدهی در هیات تجدیدنظرتشخیص مطالبات محسوب نمی گردد) لذا هیاتهای بدوی تشخیص مطالبات باید موضوع قطعی و لازم الاجراء بودن یا قابل اعتراض بودن رای بدوی را با توجه به میزان اصل حق بیمه مورد مطالبه و درج تبصره دو ماده ۱۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در متن رای قید نمایند.

۲ ‏‏- ۱۱) اعتراض به ابلاغ رای هیات‌های بدوی باید کتباً از طریق شخص کارفرما، وکیل یا نماینده قانونی وی با ارائه یک نسخه از برگ نمایندگی یا وکالتنامه رسمی با درج حق اعتراض در متن آن (در صورتی که اعتراض از طریق پست سفارشی دو قبضه، تلگراف، پست الکترونیکی، سایت رسمی سازمان یا ادارات کل و یا نمابر صورت گرفته باشد، در این صورت تاریخ قبوض پست سفارشی یا تاریخ قبض مخابره تلگراف، تاریخ ارسال ایمیل، تاریخ ثبت اعتراض در سایت یا تاریخ ثبت نمابر در دفتر شعبه، تاریخ اعتراض به ابلاغ رای هیات بدوی تشخیص مطالبات تلقی می‌گردد) ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای هیات بدوی تشخیص مطالبات با تکمیل فرم اعتراض به رای هیات بدوی تشخیص مطالبات “فرم شماره ۱۰ پیوست” به شعبه و یا نمایندگی‌های سازمان صورت گرفته و فرم مزبور در دفتر شعبه ثبت گردد. سازمان موظف است حداکثر ظرف مدت ۵ روز از تاریخ تکمیل اطلاعات، پرونده مطالباتی را طی “فرم شماره ۱۱ پیوست” به هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات ادارات کل استان در صورت تشکیل یا اداره هیاتهای تشخیص مطالبات سازمان مرکزی ارسال نمایند. ضمناً از ارجاع اعتراضات فاقد مشخصات، فاقد امضا مجاز اشخاص حقیقی و حقوقی و یا به امضا افراد غیر کارفرما، وکیل یا نماینده قانونی وی همچنین خارج از مهلت مقرر در ماده ۴۳ قانون تامین اجتماعی به هیات اکیداً خودداری گردد. در صورت عدم اعتراض کارفرما ظرف مهلت مقرر، میزان حق بیمه و متفرعات تعیین شده قطعی و برابر مقررات وصول خواهد شد.

تبصره: طبق ماده ۴۴۵ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب سال ۱۳۷۹، روز ابلاغ و اقدام جزء مهلت تعیین شده برای ابلاغ به کارفرما محسوب نمی گردد. همچنین برابر ماده ۴۴۴ قانون مذکور هرگاه روز پایانی موعد، با روز تعطیل ادارات مصادف شود، روز آخر موعد روزی خواهد بود که ادارات پس از تعطیلی، بازگشائی می‌شوند.

۳ ‏‏- ۱۱) در مواقعی که سازمان به رای هیات بدوی تشخیص مطالبات اعتراض می‌نماید اولاً اگر اعتراض توسط اداره کل استان صورت گرفته باشد تاریخ صدور نامه اعتراض، به منزله تاریخ ثبت اعتراض بوده و اگر توسط شعبه صورت گرفته باشد اعتراض باید در دفتر شعبه ثبت گردد. ثانیاً با توجه به اینکه احتمال دارد کارفرما نیز به رای صادره اعتراض نماید، قبل از ارسال پرونده به هیات‌های تجدیدنظر تشخیص مطالبات لازم است مهلت اعتراض کارفرما رعایت و در صورت اعتراض کارفرما، هر دو اعتراض همراه پرونده به هیات تجدیدنظرتشخیص مطالبات (طبق فرمهای مکانیزه یا “فرم شماره ۱۱ پیوست) ارسال شود. بدیهی است در صورت عدم اعتراض کارفرما در مهلت مقرر، اعتراض سازمان می باید جهت رسیدگی به هیات‌های تجدیدنظرتشخیص مطالبات ستاد مرکزی ارسال شود.

۴ ‏‏- ۱۱) تاریخ صدور فرم “ابلاغ رای” در دفتر شعبه یا نمایندگی به عنوان تاریخ ابلاغ به سازمان تلقی می‌گردد و در صورت اعتراض سازمان به رای هیات بدوی تشخیص مطالبات، اعتراض می‌بایست حداکثر ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ مذکور انجام گیرد.

۵ ‏‏(اصلاحی ۱۳۹۹/۰۷/۱۲)- ۱۱) با توجه به مصوبه شماره ۵۲۲۴ ‏‏/۱۱۰۰ مورخ ۶ ‏‏/۵ ‏‏/۷۸ هیات مدیره سازمان، استان‌هایی که هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات درآن مستقر شده باید در موارد ذیل پرونده را جهت رسیدگی به هیات‌های تجدیدنظرتشخیص مطالبات ستاد مرکزی ارسال نمایند:
– [قسمت اول جزء ۵ ردیف ۱۱ بخش یازدهم دستورالعمل اجرایی آیین نامه هیات های تشخیص مطالبات بر اساس رای شماره ۱۷۷۱ هیات عمومی دیوان عدالت اداری مورخ ۱۳۹۹/۱۱/۲۱ ابطال شد]
– پرونده‌هایی که آراء هیات بدوی تشخیص مطالبات آن مورد اعتراض شعبه یا اداره کل استان ذیربط قرار می‌گیرد.
– پرونده‌هایی که بدلیل عدم وجود تشکل‌های کارفرمائی (اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، مجامع امور صنفی تولیدی یا توزیعی) امکان معرفی نماینده مربوطه وجود ندارد.
– پرونده‌هایی که اداره کل وصول حق بیمه یا اداره کل استان تشخیص دهد.

تبصره‏ (الحاقی ۱۳۹۹/۰۷/۱۲)- پرونده‌هایی که آراء هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات آن توسط دیوان عدالت اداری نقض و دستور رسیدگی مجدد صادر شده، در اجرای رای دیوان عدالت اداری به همان هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات اعاده می‌شود تا مجددا مورد رسیدگی قرار دهد.

۶ ‏- ۱۱) با توجه به مصوبه شماره ۳۶۱۷ ‏/۹۵ ‏/۱۱۰۰ مورخ ۲۰ ‏/۱۰ ‏/۱۳۹۵ هیات مدیره سازمان در صورتی که حجم پرونده‌های ارجاعی به هیات‌های تجدیدنظرتشخیص مطالبات استان بیش ازحد افزایش یافته و متضمن انتظار بیش از سه ماه جهت طرح در هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات گردد، ادارات کل استان ابتدا باید صرفاً با استفاده از افراد جانشین هیات و برگزاری جلسات فوق العاده پرونده‌های در صف انتظار مازاد بر سه ماه را رسیدگی و در صورت عدم کفایت، پرونده‌های امر را با رعایت مصوبه شماره ۳۶۱۷ ‏/۹۵ ‏/۱۱۰۰ مورخ۲۰ ‏/۱۰ ‏/۱۳۹۵هیات مدیره سازمان به هیات‌های تجدیدنظر تشخیص مطالبات ستاد مرکزی ارسال نمایند.

۷ ‏- ۱۱) طبق بند “یک” جلسه ۱۴۲۸ هیات مدیره سازمان مورخ ۳۰ ‏‏/۷ ‏‏/۹۲، استان‌هائی که تشکیل هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات آنان بر اساس سطح بندی “مبلغ مورد اعتراض” صورت می‌گیرد، موظف هستند رسیدگی به اعتراضات کارفرمایان بابت بدهی بیشتر از مبلغ سقف سطح بندی اشخاص حقوقی و پیمانکاری‌ها را که طبق دستور سالیانه مدیرعامل تعیین و در دستورالعمل صورتحساب بدهی کارفرمایان و حسابجاری کارگاه‌ها درج می‌شود به هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات ستاد مرکزی ارسال نمایند.

۸ ‏‏- ۱۱) واحدهای اجرایی موظفند دعوتنامه هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات موضوع “فرم شماره ۲ پیوست” و دعوتنامه ارسالی از هیات‌های تجدیدنظر تشخیص مطالبات ستاد مرکزی و اداره کل استان‌هائی که هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات در آنها مستقر می‌باشد را طبق “فرم شماره ۱۲ پیوست” بر اساس مفاد بخشنامه ۴ جدید حقوقی به آدرس مندرج در آن به کارفرما یا کارفرمایان مربوطه ابلاغ (واقعی یا قانونی) نموده و نسخه ممهور به مهر ابلاغ دعوتنامه‌ها را حداقل ۱۵ روز قبل از تشکیل جلسه هیات از طریق پست به دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات یا ادارات کل استان اعاده نمایند. در صورتی که کمتر از مدت فوق به تاریخ تشکیل جلسه باقی مانده باشد بایستی دعوتنامه ابلاغی از طریق نمابر به اداره کل استان یا دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات ستاد مرکزی ارسال گردد.

بخش دوازدهم: نحوه تشکیل جلسات و صدور آراء در هیات‌های تجدیدنظر تشخیص مطالبات

۱ ‏‏- ۱۲) نحوه تشکیل جلسات هیات‌های تجدیدنظر تشخیص مطالبات مطابق بندهای “۱ ‏‏- ۴″ الی ” ۲‏ ‏- ۴″ از بخش چهارم نحوه تشکیل جلسات هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات می‌باشد.

۲ ‏‏- ۱۲) طبق ماده ۴ آیین‌نامه مصوب شورای عالی تامین اجتماعی مورخ ۲۴ ‏/۵ ‏/۷۳ و مصوبات شماره ۴۵۰۲ ‏/۱مورخ ۹‏ /۶ ‏/۶۷ و ۳۶۱۷ ‏/۹۵ ‏/۱۱۰۰ مورخ۲۰ ‏/۱۰ ‏/۹۵ هیات مدیره سازمان، تعیین تعداد جلسات هیات‌های تشخیص مطالبات بر عهده معاونت بیمه ای سازمان و تشکیل هیات‌های تجدیدنظر تشخیص مطالبات با موافقت مدیرعامل سازمان است.

۳ ‏‏- ۱۲) در صورتی که ضرورت ایجاب نماید پرونده ای خارج از نوبت یا جهت تسریع امور مطالباتی در هیات‌های تجدیدنظر تشخیص مطالبات ادارات کل استان یا سازمان مرکزی مطرح گردد مراتب باید در ادارات کل با پیشنهاد رئیس و کارشناش ارشد بیمه ای، تائید معاون بیمه ای و موافقت مدیرکل استان صورت گرفته و در هیات‌های تجدیدنظر تشخیص مطالبات ستاد مرکزی با ارائه درخواست مکتوب سرپرست دبیرخانه هیات‌ها، پیشنهاد کتبی مدیرکل وصول حق بیمه و تائید رسمی معاونت بیمه ای سازمان صورت گیرد.

۴ ‏‏- ۱۲) در اجرای اصلاح ماده ۴۴ قانون تامین اجتماعی و مصوبات شماره ۵۲۲۴ ‏‏/۱۱۰۰ مورخ ۶ ‏‏/۵ ‏‏/۷۸ و ۳۶۱۷ ‏/۹۵ ‏/۱۱۰۰ مورخ ۲۰ ‏/۱۰ ‏/۱۳۹۵ هیات مدیره سازمان، دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات موظف است هر سه ماه یکبار پرونده ارسالی به هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات استان‌هائی که هیات تجدیدنظر در آنها مستقر شده بررسی و در صورتی که پرونده‌های مطروحه در هیات موصوف بیشتر از حد نصاب و تعداد جلسات تعیین شده توسط هیات مدیره سازمان و معاونت بیمه ای باشد و با تشکیل جلسات فوق العاده با استفاده صرف از اعضاء جانشین موضوع مرتفع نشود، حسب مورد پیشنهاد لازم را جهت تشکیل هیات دوم تجدیدنظر تشخیص مطالبات به معاونت بیمه ای ارائه، تا پس از کسب موافقت معاونت مذکور یا حسب تشخیص مدیرعامل سازمان با رعایت سایر ضوابط و مقررات مجوزهای لازم برای تشکیل هیاتهای مذکور به اداره کل استان مربوطه صادر گردد.

۵ ‏‏- ۱۲) نحوه صدور آراء هیات‌های تجدیدنظر تشخیص مطالبات وفق بندهای ۱ ‏‏- ۸، ۲ ‏‏- ۸، ۳ ‏- ۸ و ۶ ‏‏- ۸، از بخش هشتم “نحوه صدور آراء هیات بدوی تشخیص مطالبات” می‌باشد و در این راستا بعد از استماع دفاعیات کارفرما، دبیر هیات موظف است یک نسخه از فرم لایحه دفاعیه کارفرما “پیوست شماره ۱۴” را به کارفرمای حاضر در جلسه جهت تنظیم شرح مبسوط اعتراض تحویل نماید.

۱۲‏(الحاقی ۱۴۰۲/۰۸/۲۲)-۶ در مواردی که شعبه دیوان عدالت اداری در اجرای بند (۴) ماده (۶۳) قانون دیوان عدالت اداری مصوب ۱۰‏‏/۰۲‏‏/۱۴۰۲ مجلس شورای اسلامی، نقص تحقیقات و یا ایراد شکلی یا ماهوی موثری در رای صادره از هیات‌های تشخیص یا تجدیدنظر مطالبات مشاهده کند و با ذکر تمام جهات و دلایل قانونی رای صادره را نقض و موضوع را جهت رسیدگی مجدد به آن مرجع اعلام می کند؛ مرجع مذکور مکلف است با رعایت مفاد رای شعبه دیوان حداکثر ظرف دو ماه نسبت به اتخاذ تصمیم یا صدور رای اقدام کند. بدیهی است عدم رعایت مهلت مقرر دو ماهه و یا عدم رعایت مفاد رای دیوان در تصمیم بعدی از سوی هیات‌ها، چنانچه مستند به عذر موجه یا دلایل قانونی نباشد؛ موجب اعمال مجازات مستنکف مطابق ماده (۱۱۲) قانون دیوان عدالت اداری نسبت به اعضای موثر در مخالفت با حکم دیوان می‌شود.
بنابراین کلیه اشخاص موثر در اجرای فرایند مزبور و تکلیف مقرر در بند (۴) ماده (۶۳) قانون دیوان عدالت اداری مکلفند ترتیبی اتخاذ نمایند که از تاریخ ابلاغ رای، اتخاذ تصمیم یا صدور رای مجدد قبل از اتمام مهلت دو ماه انجام گردد.

بخش سیزدهم: ترکیب و نحوه انتخاب اعضاء هیات‌های تجدیدنظر تشخیص مطالبات

احکام اعضاء هیات‌های تجدیدنظر تشخیص مطالبات با توجه به ترکیب آن و به موجب ماده ۴۴ و اصلاح آن در تهران و مراکز استان‌ها به صورت ذیل صادر می‌گردد:

۱ ‏‏- ۱۳) احکام کلیه نمایندگان هیات‌های تجدیدنظر تشخیص مطالبات پس از معرفی افراد واجد شرایط از سوی مراجع ذیربط به سازمان یا دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات یا معاونت بیمه ای سازمان و طی مراحل اداری با امضا مدیرعامل سازمان و درج اعتبار سه ساله صادر می‌گردد.

۲ ‏‏- ۱۳) دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات موظف است برای هر یک از هیات‌های تجدیدنظر تشخیص مطالبات ستاد مرکزی و ادارات کل استان، پرونده ای تشکیل که در آن تصویر حکم اعضاء هر یک از نمایندگان ضبط و صورت اسامی، شماره و تاریخ حکم مربوطه دقیقاً مشخص تا در صورتی که هیات‌ها فاقد نماینده اصلی و جانشین یا انقضاء اعتبار حکم باشند سریعاً نسبت به تکمیل اعضاء اقدام گردد، به طوری که هیچ یک از هیات‌ها در هیچ مقطع زمانی فاقد عضو اصلی و جانشین یا احکام بدون اعتبار نباشند.

بخش چهاردهم: نحوه اجرای آراء و تامین قرارهای هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات

۱ ‏‏- ۱۴) قرارهای صادره از هیات‌های تجدیدنظرتشخیص مطالبات حداکثر ظرف مدت ۲ ماه باید اجرا و پاسخ قرار به همراه پرونده به هیات صادرکننده قرار اعاده گردد.

۲ ‏‏- ۱۴) به منظور اجرای صحیح و به موقع و همچنین سهولت دستیابی به اطلاعات پرونده‌هائی که با صدور قرار در دستور کار هیات تجدیدنظرتشخیص مطالبات قرار دارند مسئول درآمد شعبه یا نمایندگی موظف است با توجه به منوی سیستم مکانیزه، مشخصات قرار، کارگاه، تاریخ دریافت، شماره و تاریخ اقدامات انجام شده را طی “فرم شماره ۵ پیوست” ثبت و مراتب را هر ۱۵ روز یکبار تا حصول نتیجه پیگیری نمایند.

۳ ‏‏- ۱۴) ادارات کل استان‌ها و کارشناسان ذی ربط موظف هستند در بازدیدها و بررسی‌هایی که از واحدهای تابعه به عمل می آورند، چگونگی تشکیل هیات‌ها ونیز اجرای به هنگام قرارهای صادره از هیات‌ها را بررسی و کنترل نموده و در صورت ضرورت ضمن آموزش متصدیان مربوطه نسبت به رفع مشکلات اجرایی و اصلاح امور اقدام نمایند.

۴ ‏‏- ۱۴) واحدهای اجرایی موظف می‌باشند پس از دریافت آراء صادره از سوی هیات‌های تجدیدنظرتشخیص مطالبات حداکثر ظرف مدت ۵ روز نسبت به محاسبه رای اقدام و فرم مکانیزه ابلاغ رای هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات موضوع “فرم شماره ۶ پیوست” را به انضمام ۲ نسخه از رای صادره به کارفرما ابلاغ نمایند. ضمناً لازم است مامور ابلاغ با مراجعه به کارفرما (آخرین آدرس اعلام شده از طرف کارفرما) با توجه به بخشنامه ۴ جدید حقوقی، مواد آیین‌نامه دادرسی مدنی مربوط به ابلاغ یا دستور العمل ابلاغ الکترونیک، نسبت به ابلاغ رای هیات اقدام و ذیل رای را با توجه به نوع ابلاغ تکمیل نموده و نسخه دوم را که کارفرما، وکیل یا نماینده قانونی وی امضا و مامور ابلاغ، گواهی نموده اعاده نماید.

بخش پانزدهم: نحوه برخورد شعب در هنگام اجرای آراء هیاتهای تشخیص مطالبات

۱ ‏- ۱۵) چنانچه واحدهای اجرایی در اجرای رای یا پیاده نمودن آن با ابهام روبرو شوند، باید رای صادره را با هماهنگی ادارات کل استان قبل از ابلاغ به کارفرما با ذکر دقیق موارد ابهام بانضمام پرونده مربوطه به هیات صادرکننده رای اعاده نمایند.

۲ ‏‏- ۱۵) اگر در مواردی در تنظیم رای اشتباه بین در حساب یا سهو قلم (مانند اشتباه در ذکر نام افراد یا نام کارگاه و موارد مشابه) رخ داده باشد باید رای مربوطه به همراه پرونده به هیات صادرکننده رای اعاده گردد تا نسبت به تصحیح آن اقدام نمایند.

۳ ‏- ۱۵) رفع ابهام از آرای صادره باید خارج از نوبت در هیات‌های صادرکننده رای، مورد رسیدگی و اتخاذ تصمیم قرار گرفته و در صورت لزوم رفع ابهام گردد.

بخش شانزدهم: وظایف واحدهای ستادی و ادارات کل و دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات در خصوص آمار، تجزیه و تحلیل و بهبود عملکرد هیات‌های تشخیص مطالبات

۱ ‏‏- ۱۵) اهم وظایف دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات عبارتند از:
– نظارت و بازدید مستمر از هیات‌های تشخیص مطالبات و ارائه گزارش از عملکرد شکلی آنان به مسئولین مافوق.
– نظارت بر عملکرد هیات بدوی و تجدیدنظر تشخیص مطالبات به منظور اجرای صحیح قوانین مرتبط و تسریع در رسیدگی به اعتراضات طرفین.
– بررسی محاسبات شکل گرفته در پرونده‌های ارسالی به هیاتهای تشخیص مطالبات و تطبیق آن با دستورالعمل‌ها و مقررات جاری سازمان.
– ارائه گزارش بازدید به عمل آمده به مدیرکل استان یا حسب مورد سرپرست دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات در خصوص نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای موجود، با توجه به محتویات محاسباتی پرونده‌های مطالباتی و گزارشات مکتوب و شفاهی کارفرمایان شرکت کننده در جلسات از عملکرد هیات‌های بدوی و تجدیدنظر تشخیص مطالبات جهت ارسال آن به اداره کل وصول حق بیمه و معاونت بیمه ای سازمان.

۲ ‏‏- ۱۵) ادارات کل استان‌ها موظف هستند آمار مکانیزه عملکرد ماهانه هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات شعب تابعه را مطابق “فرم شماره ۱۵ پیوست” حداکثر تا پنجم ماه بعد و آمار عملکرد ماهانه هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات را مطابق “فرم شماره ۱۶ پیوست” تنظیم و حداکثر تا دهم ماه بعد به صورت مکانیزه جهت رسیدگی و تهیه گزارش‌های عملکردی، تحلیلی و ارزیابی واحد به اداره کل وصول حق بیمه و دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات ارسال نمایند.

۳ ‏- ۱۵) دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات موظف است با مراجعات حضوری و بررسی آمارهای ماخوذه از ادارات کل استان به طور مستمر، نحوه تشکیل جلسات هیات‌های تشخیص مطالبات را از نظر ساعت تشکیل هیات‌ها، حضور اعضاء، امضا پیش نویس صورتجلسات، امضا آراء یا قرارهای صادره را مورد ارزیابی قرار داده و در صورت عدم رعایت مقررات با توجه به سلسله مراتب اداری به اعضاء سازمانی هیات‌ها و رئیس آن اطلاع دهد.

۴ ‏- ۱۵) ادارات کل استان‌ها باید جهت اطلاع و بررسی عملکرد هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات و نحوه محاسبات و تجدید محاسبات به استناد آراء صادره و همچنین اقدامات انجام گرفته در خصوص قرارها و تصمیمات با تشکیل کارگروه متشکل از معاون بیمه ای، رئیس و کارشناس ارشد درآمد، کارشناس درآمد اداره کل و دبیر هیات تجدیدنظر تشخیص مطالبات استان اقدامات ذیل را انجام دهند:
– بررسی چگونگی اظهارنظر در خصوص مدارک و دفاعیات ارائه شده توسط کارفرما یا نماینده قانونی وی.
– بررسی مستندات دوره مطالباتی با توجه به دفاعیات ارائه شده.
– بررسی و شناسایی دلایلی که موجبات نقض یا تائید محاسبات سازمان را در هیات‌های بدوی فراهم نموده است.
– بررسی و مطالعه مستمر امور مربوط به هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات.
– بررسی اجرای تصمیمات، آراء و قرارهای صادره هیات‌های بدوی تشخیص مطالبات ظرف مهلت پیش بینی شده در بخشنامه؛
– بررسی صراحت و قاطع اختلاف بودن آراء.
– بررسی نحوه زمان تشکیل جلسات و حضور اعضاء هیات.
اداره کل باید گزارش آسیب شناسی و بررسی موارد انجام شده را طی صورتجلسه به صورت تفکیک هر یک از موارد فوق از طریق سایت یا سیستم دبیرخانه به معاونت بیمه ای سازمان و دبیرخانه هیات تشخیص مطالبات ارسال نماید.
بدیهی است در صورت ابهام در صورتجلسات و همچنین بازرسی‌های دوره ای در خصوص نظارت از عملکرد واحدهای اجرایی باید دقیقاً مراتب بررسی و نتیجه به اداره کل مربوطه منعکس گردد.

۵ ‏- ۱۵ ادارات کل استان هر ۶ ماه یک بار پس از اخذ نظرات اعضاء هیات‌های تشخیص مطالبات که شامل شناسایی دلایل اصلی اعتراض کارفرمایان و ارائه راهکارها و تمهیدات مناسب جهت ایجاد تفاهم و جلوگیری از افزایش اعتراضات و تسریع امور می‌باشد، نسبت به بررسی و جمع بندی نهایی و بیان نقطه نظرات کارشناسان استان به دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات مستقر در ستاد مرکزی سازمان اقدام نمایند.

۶ ‏‏- ۱۵) معاونت فرهنگی و اجتماعی با هماهنگی معاونت‌های: بیمه ای، امور استان‌ها، اداره کل آموزش و پژوهش، دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات، اتحادیه‌ها و مجامع کارگری و کارفرمایی، حسب ضرورت حداقل سالی یک بار به صورت استانی، منطقه ای و متمرکز، کارگاه‌های آموزشی تشکیل و ضمن تبادل نظر و گفتگوهای سه جانبه، راهکارهای عملی و موثر در تسریع وصول حق بیمه و همچنین بهبود کارکرد هیاتهای تشخیص مطالبات را مورد شناسایی قرار دهد. در این راستا دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات و ادارات کل استان موظفند به منظور هم افزائی، افزایش کارایی و ایجاد مهارت‌های شغلی و ارتقاء دانش اداری، حقوقی و تخصصی دبیران و اعضاء هیات‌های بدوی و تجدیدنظر تشخیص مطالبات نسبت به برگزاری جلسه آموزشی با هماهنگی اداره کل آموزش و پژوهش اقدام و به نحوی عمل نمایند که واحدهای مذکور در هر سال ۲ دوره آموزش را طی نمایند و نمرات اخذ شده در ارزیابی همکاران سازمان لحاظ و در خصوص اعضاء غیرسازمانی باعث تداوم حضور آگاهانه آنان گردد.

۷ ‏‏- ۱۵) دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات با همکاری اداره کل وصول حق بیمه موظف است با تشکیل کارگروه مطالعاتی متشکل از سرپرست دبیرخانه، یک نفر از کارشناسان متخصص دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات، نمایندگان معاونت‌های امور پیمان‌ها و کنترل درآمد، امور بازرسی دفاتر قانونی، اجراییات و نظارت و رویه‌های اداره کل وصول حق بیمه، صورت جلسات بند ۴ ‏- ۱۵ را مورد بررسی و آسیب شناسی دقیق قرار داده و حاصل این بررسی‌ها را همراه با تجزیه و تحلیل و تعیین شاخص‌های معنادار و راهکارهای عملی، جهت بهره برداری بهینه و اصلاح روش‌ها و ارتقاء سطح کمی و کیفی امور به معاونت بیمه ای سازمان و سایر مراجع تصمیم گیری سازمان از جمله مدیرکل وصول حق بیمه منعکس نمایند.

۸ ‏‏- ۱۵) ادارات کل استان مکلف هستند به منظور ارتقاء مستمر عملکرد هیات‌های تشخیص مطالبات، بهبود شاخص‌های رسیدگی و انطباق آن با مقررات موضوعه، ارزیابی صحیح از عملکرد نظارتی و ارزشیابی هیات‌های بدوی و تجدیدنظر تشخیص مطالبات، به هنگام انجام بازرسی‌های نظام مند از شعب تابعه فرم ارزیابی “فرم شماره ۱۷ پیوست” که با بهره گیری از خرد جمعی و بازخورد پرونده‌های ارجاعی به هیات تشخیص مطالبات تدوین شده است را توسط کارشناسان اعزامی تکمیل و همه ماهه به دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات ارسال نمایند.

۹ ‏‏- ۱۵) شرکت مشاور مدیریت و خدمات ماشینی تامین موظف است با هماهنگی واحد تخصصی اداره کل وصول حق بیمه و دبیرخانه هیات‌های تشخیص مطالبات نسبت به تهیه و تکمیل نرم افزارهای مربوط به این بخشنامه اقدام نماید.

این بخشنامه از تاریخ ابلاغ جایگزین بخشنامه‌های ۱۵، ۱ ‏‏/۱۵، ۲ ‏‏/۱۵، ۳ ‏‏/۱۵ و ۴ ‏‏/۱۵ بوده و رعایت کلیه مفاد قید شده الزامی می‌باشد.

مسئول حسن اجرای این بخشنامه مدیران کل و کارشناسان ارشد درآمد، امور اداری و مالی استان‌ها، روسا و مسئولین درآمد، امور اداری و مالی شعب، اعضاء محترم و دبیران هیاتهای بدوی و تجدیدنظرتشخیص مطالبات می‌باشند.

و من ا… التوفیق
دکتر سیدتقی نوربخش – مدیرعامل