نماد سایت پایگاه خبری اختبار

سند تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی

مونا زنده دل
سند تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی

سند تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی

مجمع تشخیص مصلحت نظام
مجلس شورای اسلامی
قوه قضائیه
نهاد ریاست ­جمهوری
هیات وزیران
شورای عالی امنیت ملی
شورای عالی فضای مجازی
شورای عالی حوزه­ های علمیه
دیوان عدالت اداری
معاونت امور زنان و خانواده ریاست­ جمهوری
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
وزارت آموزش و پرورش
سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران
سازمان تبلیغات اسلامی
سازمان بازرسی کل کشور
دیوان محاسبات کشور
دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی

مصوبه «سند تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی» که بر اساس و در اجرای حکم مورخ ۲۳/۰۸/۱۴۰۰ مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) برای دوره جدید فعالیت شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسات ۸۴۹، ۸۵۰، ۸۵۱، ۸۵۲، ۸۵۳ مورخ ۰۲/۰۹/۱۴۰۰، ۰۹/۰۹/۱۴۰۰، ۲۳/۰۹/۱۴۰۰، ۰۷/۱۰/۱۴۰۰ و ۱۴/۱۰/۱۴۰۰ این شورا؛ بررسی و تدوین و پس از کسب نظر معظم­له با اعمال تدابیر ارزشمند ایشان، در جلسات ۸۵۸، ۸۵۹، ۸۶۰، ۸۶۱، ۸۶۲ مورخ ۲۴/۱۲/۱۴۰۰، ۲۳/۰۱/۱۴۰۱، ۰۶/۰۲/۱۴۰۱، ۲۰/۰۲/۱۴۰۱ و ۰۳/۰۳/۱۴۰۱ به تصویب نهایی رسید، طی نامه شماره ۲۵۴۴۰-۰۱/م مورخ ۳۱/۰۵/۱۴۰۱؛ جهت تأیید و توشیح به محضر ایشان تقدیم گردید و با توجه به پاسخ شفاهی دفتر مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) مبنی بر عدم ضرورت به توشیح؛ مصوبه مذکور در یک مقدمه و سه فصل به شرح ذیل برای اجراء ابلاغ می­‌گردد:

سند تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی

مقدمه

رهبر حکیم انقلاب اسلامی در طلیعه‌ حکم جدید به اعضای محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اهمیت دوره زمانی چله دوم انقلاب اسلامی، سده جدید، نگاه تمدنی و اهمیت فرهنگ تأکید نمودند: «ورود در دومین چهلواره‌ انقلاب اسلامی که با آغاز سده‌ جدید هجری شمسی هم‌زمان شده، نگاهی نو، آسیب‌شناسانه و روزآمدساز، به مجموعه‌ای از زیرساخت‌های تمدنی را ضروری می‌سازد. در رأس این مجموعه، مقوله‌ فرهنگ است. فرهنگ جهت‌دهنده‌ همه‌ اقدام‌های اساسی و زیر‌بنایی جوامع بشری و شتاب‌دهنده یا کندکننده‌ آن است.»

بر این مبنا، «رشد و تعالی همه‌جانبه فرهنگی در راستای نیل به تمدن نوین اسلامی»، «صیانت و پاسداشت از میراث ارزشمند فرهنگ اسلامی‌ ـ ایرانی»، «ارتقاء و مقاوم‌سازی آن در برابر هجوم گسترده فرهنگ بیگانه» و «صدور، تبیین و ترویجِ اندیشه و ارزش‌های ناب اسلامی در میان مستضعفان جهان»؛ رسالت فرهنگی نظام اسلامی است که سیاست‌گذاری و راهبری کلان آن بر‌عهده شورای عالی انقلاب فرهنگی گذاشته شده است.

در صحنه نبرد فرهنگی انقلاب اسلامی، استقرار یک فرماندهی مشترک به منظور تنبه و توجه مستمر به وضعیت فرهنگ کشور و افق آینده آن، شامل: نیازها و پدیده‌های روزافزون فرهنگی، کارکرد دستگاه‌های موظف حکومتی، انگیزه‌ها و داوطلبی‌های مردمی، ابتکارهای شوق‌انگیز پیشنهادی و همچنین عوامل دست و پاگیر و انگیزه‌های ضد فرهنگی و اختلال آفرینی‌های عمدی یا سلیقه‌ای و فهم تحولات و تصمیم‌گیری سریع برای حصول نتیجه مطلوب؛ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است که توسط مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) به شورای‌عالی انقلاب فرهنگی محول شده است و صیرورت خود را در کمک به سه مرحله استقرار دولت اسلامی، شکل‌دهی جامعه اسلامی و زمینه‌سازی برای تمدن نوین اسلامی جستجو می‌کند. همان‌گونه که در حکم ایشان آمده است: «مأموریت شورای عالی انقلاب فرهنگی، از آغاز، ساماندهی به وضعیت فرهنگ و دانش در کشور و سیاست‌گذاری در این دو مقوله و هدایت دستگاه‌های متصدی آن به‌سمت ارزش‌ها و هدف‌های انقلاب و برآوردن نیازهای فکری این دستگاه‌ها و ظاهرشدن در نقش قرارگاه فرهنگی کشور بوده است.»

معظم‌له در پیوست حکم آبان ۱۴۰۰ خود نیز چنین فرمودند: «در این فرصت کم‌نظیر، شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان قرارگاه اصلی سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی نظام، وظایف مهمی را بر‌عهده دارد که بدون تحول متناسب و همه‌جانبه در شورا، به انجام نخواهد رسید. امور مهمه‌ای که باید در دور جدید شورا با رویکرد حرکت نظام اسلامی به‌سوی اهداف گام دوم انقلاب اسلامی، مورد اهتمام شایسته قرار گیرد». بر همین مبنا؛ نیز مقرر فرمودند: «لازم است شورای عالی انقلاب فرهنگی در دوره جدید در اولین گام، طرح تحول در شورا را با ملاحظه‌ احکام گذشته و پیوست‌های آن، با انتخاب جمع محدودی از اعضای شورا و در فرصت زمانی حداکثر ۲ماه، تهیه و در جلسه اصلی شورا مورد بررسی و تصویب قرار داده و نتیجه را جهت تأیید نهایی به اینجانب گزارش نماید.»

نظر به پیوست حکم مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) به تاریخ ۲۳ آبان ۱۴۰۰ خطاب به اعضای محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی، در جلسه فوق‌العاده‌ ۸۴۸ شورای عالی در مورخ ۲۶ آبان ۱۴۰۰، کارگروهی متشکل از ۱۵ نفر از اعضای حقیقی و حقوقی انتخاب شد تا نسبت به تدوین سند تحول شورای عالی اقدام کند.

این کارگروه؛ بعد از برگزاری ۲۰ جلسه و تشکیل ۴ گروه کاری برای مداقه و کارشناسی دقیق‌تر و همچنین مشورت و همفکری با سایر اعضای محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی، کارشناسان دبیرخانه، نخبگان و صاحب‌نظران دانشگاهی، حوزوی و فعالان فرهنگی جبهه انقلاب، مرور کارهای مطالعاتی و پژوهشی مرتبط و همچنین با برگزاری نشست‌های متعدد در‌خصوص اقتضائات و موانع اثر‌گذاری فراگیر شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ طرح تحول شورای عالی را پس از احصاء نظام مسائل، شناسایی محورهای کلیدی تحول و طراحی چرخش‌های تحولی با رویکرد تحول شناختی و معرفتی، تحول ساختاری و نهادی و همچنین تحول فرایندی و اجرایی در شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان قرارگاه فرهنگی کشور با هدف‌گیری این چشم‌انداز که شورای عالی انقلاب فرهنگی در آغاز قرن جدید شمسی و در افق چهلواره دوم انقلاب اسلامی، یک نهاد تحول‌یافته، توانمند، هوشمند و منعطف به‌صورت قرارگاه فرهنگی و قله‌ تصمیم‌گیری برای مسائل عرصه‌های تعلیم و تربیت، مهندسی فرهنگی، علم، فناوری و نوآوری، امور اجتماعی و امور دینی در راهبری نظام اسلامی «به‌سوی اهداف گام دوم انقلاب اسلامی» و «تحقق تمدن نوین اسلامی» است؛ تدوین کرد که نهایتاً طی جلسات متعدد شورای معین (۱۴ ساعت) و صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی (۵جلسه) به تصویب رسید.

مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) پس از رؤیت سند تحول و اظهارنظرهای دریافتی، تدابیر شش‌گانه‌ای را طرح فرمودند تا مبتنی بر آن؛ سند تحول اصلاح و تکمیل شود. مجدداً ۱۲ جلسه از سوی کارگروه تحول به اصلاح و تکمیل سند تحول اختصاص یافت و نسخه نهایی در ۵ جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی (جلسات ۸۵۸ تا ۸۶۲) به تصویب رسید.

لازم به ذکر است در دوره جدید با حضور آیت الله دکتر رئیسی به عنوان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ ۱۹ جلسه (جلسات ۸۴۴ تا ۸۶۲) به بررسی مسأله تحول در شورای عالی انقلاب فرهنگی با نگاه آسیب شناسانه و افق‌گشایی برای آینده اختصاص یافت.

سند تحول در شورای عالی انقلاب فرهنگی با رعایت اصول ذیل طراحی و تنظیم شده است:

فصل اول: جایگاه، مأموریت، اهداف و وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی

ماده ۱- جایگاه و مأموریت شورای عالی انقلاب فرهنگی

به موجب اصل پنجاه و هفتم قانون اساسی و بر اساس احکام صادره توسط امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)؛ شورای عالی انقلاب فرهنگی، قرارگاه مرکزی فرهنگی کشور، ستاد عالی فرهنگ و علم نظام و مرجع عالی سیاست‌گذاری، طراحی و برنامه‌ریزی کلان، ساماندهی، راهبری، هدایت، نظارت و ارزیابی راهبردی در حوزه‌های فرهنگ و علم کشور است که با بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت دستگاه‌های عضو و موظف، نخبگان و فعالان مردمی قلمرو فرهنگ و دانش به ویژه عناصر فرهیخته و جهادی انقلاب اسلامی فعالیت می‌نماید. مصوبات این شورا به‌عنوان اسناد بالادستی در فرایند تصمیم­گیری­های کلان و اجرایی متناظر در حوزه فرهنگ و دانش برای نهادها و دستگاه‌ها؛ لازم‌الاتباع و لازم‌الاجرا می‌باشد.

ماده ۲- اهداف

ماده ۳- عرصه‌های مأموریتی

«عرصه‌های مأموریتی» شورای عالی انقلاب فرهنگی در چارچوب معارف قرآن کریم و سیره و سنت اهل‌بیت (علیهم‌السلام) بر‌ مبنای موضوعات و اولویت‌های مندرج در احکام مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) به شرح ذیل تعیین و احصاء می‌گردد:

ماده ۴- وظایف

وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی به شرح ذیل است:

فصل دوم: مناسبات و روابط شورای عالی انقلاب فرهنگی با قوای سه‌گانه و سایر نهادها

ماده ۵- با توجه به لازم الاجرا بودن مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، دبیرخانه این شورا با همکاری دستگاه‌های مرتبط با مأموریت‌های شورای عالی، نسبت به ایجاد سازوکارهای مناسب برای اطمینان‌بخشی از عدم ورود مصوبات شورا به حدود اختیارات قانونی دستگاه‌ها، اقدام می‌نماید.

ماده ۶- به‌منظور ایجاد مفاهمه و هماهنگی لازم شورای عالی انقلاب فرهنگی با قوای سه‌گانه، «کمیسیون مشترک هماهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی و قوا»، متشکل از دو نفر از اعضای شورای عالی و نمایندگان رؤسای قوا به ریاست دبیر شورای عالی تشکیل می‌شود.

ماده ۷- در موارد لزوم و حسب تقاضای هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی یا حسب پیشنهاد شورای عالی انقلاب فرهنگی، نماینده شورای عالی در چارچوب آئین­نامه داخلی مجلس شورای اسلامی برای تبیین مواضع، نظرات و سیاست‌های مصوب و سایر مصوبات مرتبط شورای عالی با موضوعات در دستور کمیسیون‌ها یا صحن علنی مجلس شورای اسلامی، در جلسه کمیسیون یا صحن علنی مجلس شرکت می‌نماید.

ماده ۸- شورای عالی انقلاب فرهنگی درخصوص آن دسته از موضوعات مربوط به عرصه‌های مأموریتی و وظایف خود که بنا به بررسی؛ دارای تعارض با قوانین و مقررات مصوب مجلس یا دولت بوده و یا فاقد قانون و سیاست مشخصی باشد را حسب مورد به مجلس شورای اسلامی، هیأت وزیران و قوه قضائیه اعلام می‌نماید تا طی تعامل و هماهنگی فی‌مابین نسبت به رفع تعارض قانونی و یا وضع قانون و سیاست مربوط، با استفاده از سازوکارهای مربوط به حدود اختیارات شورای عالی و قوای سه‌گانه، اقدام قانونی لازم صورت پذیرد.

ماده ۹- در موارد اختلاف‌نظر هر یک از قوا با دستور جلسات شورای عالی، با لحاظ مصلحت، شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد مرجع تصویب؛ رأی­گیری می‌کند و رأی اکثریت لازم‌الاجراست.

ماده ۱۰- شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ اولویت‌ها و سیاست‌های فرهنگی، علمی، فناوری و نوآوری را حسب مورد جهت لحاظ در لوایح قانونی مربوط به برنامه و بودجه کشور، تصویب و به دولت اعلام می­نماید.

ماده ۱۱- شورای عالی انقلاب فرهنگی موظف است به‌منظور جهت‌دهی فرهنگی به تصمیمات کلان اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، نسبت به طراحی ضوابط و چارچوب تدوین و تعیین شاخص‌ها و پیگیری و نظارت بر اجرای پیوست­های عدالت، فرهنگی و اجتماعی یکپارچه برای طرح­های مهم و کلان و برنامه‌های ملی اقدام کند.

ماده ۱۲- شورای عالی انقلاب فرهنگی می­تواند در راستای اجرای مصوبات خود و پیگیری روند اجرایی­شدن آنها؛ از ظرفیت­های قانونی دستگاه­های نظارتی کشور حسب مورد، استفاده نماید. دستگاه‌های نظارتی از جمله سازمان بازرسی کل کشور و دیوان محاسبات کشور در چارچوب اختیارات قانونی خود و با هماهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی، نسبت به نظارت بر عملکرد دستگاه‌های مجری اسناد و سیاست‌ها و سایر مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ اقدام و گزارش­های مربوطه را به این شورا ارائه می‌‌نمایند.

ماده ۱۳- مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری و سایر مراجع قضایی قابل رسیدگی و ابطال نیست.

ماده ۱۴- دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اساس مفاد مصوبات شورای عالی و برآیندهای ناشی از اجرای آنها، خلأهای فرهنگی، علمی، فناوری و نوآوری سیاست­های کلی را در تعامل با دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام پیگیری می­نماید و در صورت لزوم؛ پیشنهادهای لازم به آن مجمع ارائه می‌گردد.

ماده ۱۵- دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در تعامل با دبیر شورای عالی امنیت ملی، سیاست‌ها و ملاحظات فرهنگی و علمی مؤثر بر امنیت ملی کشور را به شورای عالی امنیت ملی اعلام و پیگیری می‌نماید.

ماده ۱۶- تقسیم کار بین شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی فضای مجازی درخصوص موضوعات مشترک در قالب کارگروهی متشکل از اعضای منتخب دو شورا انجام می‌شود و نتیجه پس از تصویب در دو شورا، مبنای همکاری و تعامل قرار می­گیرد.

ماده ۱۷- شورای عالی انقلاب فرهنگی درخصوص مسائل مربوط به شئون فرهنگی و علمی و آموزشی حوزه‌های علمیه، صرفاً در صورت تقاضای رسمی نهادها و مقامات ذی‌صلاح حوزه‌های علمیه از این شورا؛ ورود و نسبت به وضع مصوبه یا اتخاذ تصمیم، اقدام می‌نماید.

فصل سوم: ساختار شورای عالی انقلاب فرهنگی و دبیرخانه

ماده ۱۸- شورای عالی انقلاب فرهنگی شامل ارکان زیر است:

ماده ۱۹- اعضای حقوقی محذوف از ترکیب جدید اعضای شورای عالی؛ در شوراهای تخصصی، ستادها، هیئت‌ها و کارگروه­های شورای عالی و یا به عنوان نماینده شورای عالی در سایر شوراها و دستگاه‌ها؛ ابقاء می‌شوند.

ماده ۲۰- دستورجلسات شورای عالی

دبیر شورا با موافقت رئیس شورا و بهره­گیری از نتایج بررسی­های ستادهای راهبری و نظارت و شوراهای اقماری در زمینه اولویت­های فرهنگی و علمی و نیازهای فوری دستگاه­ها، دستور جلسات شورا را تعیین و تدوین می­نماید.
تبصره- اعضای شورای عالی می‌توانند بررسی مسأله یا موضوعات حائز اولویت یا فوریت را جهت قرار گرفتن در دستور همان جلسه شورای عالی یا شورای معین پیشنهاد دهند. در صورت کسب نصاب رأی حداقل یک سوم کل اعضاء؛ آن موضوع در همان جلسه در دستور بررسی قرار خواهد گرفت.

ماده ۲۱- ستادهای راهبری و نظارت در حوزه‌های «فرهنگی و اجتماعی»، «خانواده و زنان»، «علم، فناوری و نوآوری» و «تعلیم و تربیت» زیر نظر دبیر شورا تشکیل می‌شود و ساختار اجرایی آن در دبیرخانه شورای ‌عالی تمهید می‌شود.

ماده ۲۲- ستاد راهبری و نظارت خانواده و زنان؛ به عنوان جایگاه ویژه تصمیم­سازی و راهبری نظام‌مند امور خانواده و زنان با عضویت اعضای حقیقی منتخب شورای عالی، بانوان عضو شورای عالی، معاونان ذی­ربط از قوای سه گانه و سایر دستگاه‌های مرتبط و نمایندگانی از نخبگان و نهادهای مردمی تشکیل می‌شود و مأموریت و شرح وظایف آن حداکثر ظرف سه ماه آماده و به تصویب شورای عالی می‌رسد.

ماده ۲۳- دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، به عنوان مسئول اجرای سند تحول، موظف است اقدامات ذیل را تا حصول نتیجه پیگیری کند:
۲۳-۱- بازنگری و تدوین آیین­نامه داخلی شورای عالی انقلاب فرهنگی و مصوبه وظایف و ارکان دبیرخانه، تدوین شرح وظایف و ترکیب شورای معین، ستادهای راهبری و نظارت و شوراهای اقماری و تعیین نسبت و ارتباط بین آنها، ظرف مدت سه ماه و تصویب آن در شورای عالی
۲۳-۲- باز طراحی ساختار دبیرخانه مبتنی بر مفاد سند تحول و با تأکید بر تقویت رصد و پایش، نظارت و ارزیابی، چابک­سازی، گفتمان­سازی و تعامل با شبکه­های نخبگانی ظرف مدت سه ماه
۲۳-۳- تدوین برنامه‌ تحول و آیین­نامه­های لازم برای اجرای سند تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی و گزارش عملکرد و نتایج به‌صورت فصلی به شورای عالی انقلاب فرهنگی و یا شورای معین

ماده ۲۴- این سند در یک مقدمه، سه فصل و ۲۴ ماده و یک تبصره در جلسات ۸۴۹، ۸۵۰، ۸۵۱، ۸۵۲، ۸۵۳، ۸۵۸، ۸۵۹، ۸۶۰، ۸۶۱، ۸۶۲ مورخ ۰۲/۰۹/۱۴۰۰، ۰۹/۰۹/۱۴۰۰، ۲۳/۰۹/۱۴۰۰، ۰۷/۱۰/۱۴۰۰، ۱۴/۱۰/۱۴۰۰، ۲۴/۱۲/۱۴۰۰، ۲۳/۰۱/۱۴۰۱، ۰۶/۰۲/۱۴۰۱، ۲۰/۰۲/۱۴۰۱ و ۰۳/۰۳/۱۴۰۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و از تاریخ ابلاغ؛ لازم الاجرا می‌باشد.

سید ابراهیم رئیسی- رئیس­ جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی

خروج از نسخه موبایل