قانون اهداف و وظایف وزارت آموزش و پرورش 

قانون اهداف و وظایف وزارت آموزش و پرورش

مصوب ۱۳۶۶/۱۱/۲۵ با اصلاحات و الحاقات بعدی

---

فصل اول – اهداف اساسی وزارت آموزش و پرورش

ماده ۱- تقویت و تحکیم مبانی اعتقادی و معنوی دانش ‌آموزان از طریق تبیین و تعیین اصول و معارف احکام دین مبین اسلام و مذهب حقه ‌جعفری اثنی‌ عشری بر اساس عقل، قرآن و سنت معصومین (ع).

تبصره ۱- وزارت آموزش و پرورش موظف است طبق اصل ۱۲ قانون اساسی در مناطقی که پیروان دیگر مذاهب اسلامی سکونت دارند ترتیبی ‌اتخاذ نماید که آموزش تعلیمات دینی دانش‌ آموزان مطابق فقه مذهب آنان باشد.

تبصره ۲- اقلیتهای دینی شناخته شده طبق اصل ۱۳ قانون اساسی در تالیف کتب درسی دینی و تدریس آنها بر اساس کتب دینی و آئین و سنت‌ خود در مدارس خود با نظارت وزارت آموزش و پرورش آزادند.

ماده ۲-

 ۱- رشد فضائل اخلاقی و تزکیه دانش‌ آموزان بر پایه تعالیم عالیه اسلام.

۲- تبیین ارزشهای اسلامی و پرورش دانش‌ آموزان بر اساس آنها.

۳- تقویت و تحکیم روحیه اتکال به خدا و اعتقاد به نفس.

۴- ایجاد روحیه تعبد دینی و التزام عملی به احکام اسلامی.

۵- ارتقاء بینش سیاسی بر اساس اصل ولایت فقیه در زمینه‌‌های مختلف جهت مشارکت آگاهانه در سرنوشت سیاسی کشور.

۶- ایجاد زمینه‌‌های لازم برای حفظ و تداوم استقلال فرهنگی، اقتصادی و سیاسی از طریق آشنا ساختن دانش‌ آموزان به علوم و فنون و صنایع و حرف‌ مورد نیاز جامعه بر اساس اولویتهای موجود در کشور.

۷- شناخت و شکوفا کردن و پرورش استعدادهای دانش‌ آموزان و تقویت روح بررسی و تتبع و تحقیق و ابتکار و خلاقیت در تمام زمینه‌‌های علمی، ‌فنی، فرهنگی و علوم اسلامی با تأکید بر نفی روحیه مدرک‌ گرایی.

۸- رشد دادن و تقویت روحیه عدالت‌ پذیری و عدالت‌ گستری و ظلم ‌ستیزی و مبارزه با تبعیضات ناروا و حمایت از مظلومین و مستضعفین.

۹- تقویت روحیه دعوت به خیر، امر به معروف و نهی از منکر به عنوان وظیفه‌ ای همگانی و متقابل.

۱۰- ایجاد روحیه پاسداری از قداست و استواری بنیان و روابط خانواده بر اساس تعالیم عالیه اسلام.

۱۱- ایجاد روحیه احترام به قانون و التزام به اجرای آن و حمایت از برخورداری عموم مردم از حقوق قانونی خویش.

۱۲- ایجاد و تقویت روحیه اخوت اسلامی و تعاون عمومی و انفاق و ایثار.

۱۳- ایجاد روحیه صرفه‌ جوئی و قناعت و پرهیز از اسراف و تبذیر و مصرف ‌زدگی.

۱۴- تقویت حس مسوولیت و اهتمام به امور مسلمین و پایبندی به نظم و انضباط.

 فصل دوم – محدوده کلی وزارت آموزش و پرورش

 ماده ۳- آموزش و پرورش به دو بخش کلی آموزش عمومی و آموزش نیمه تخصصی بشرح زیر تقسیم میشود و وزارت آموزش و پرورش که از‌ این پس وزارت نامیده میشود عهده‌ دار اجرای آن خواهد بود.

 الف- آموزش عمومی: شامل ایجاد مهارت لازم در امر خواندن و نوشتن، آموزش مبانی اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی، علمی و هنری در حدی که‌ هر فرد بطور عام به آن احتیاج دارد.

 ب- آموزش نیمه تخصصی به دو بخش علمی- عملی- عملی (‌فنی و حرفه‌ ای) به شرح ذیل تقسیم میشود:

۱- آموزش علمی: عبارتست از آموزش‌هائی که با توجه به اهداف آموزش‌های دوره متوسطه ضمن تکمیل آموزش‌های عمومی با فراهم آوردن ‌مبانی و زمینه‌‌های فراگیری علوم نظری، فرد را از طریق تقویت روحیه استدلال و تفکر با مبادی علوم و فنون آشنا و او را برای طی مدارج عالیه آماده‌ میسازد.

۲- آموزش علمی- عملی (‌فنی و حرفه‌ ای): عبارتست از آموزش‌هائی که فرد را بر مبنای تعلیم مهارت هائی که جنبه کاربردی و عملی دارد ‌جهت احراز شغل و یا حرفه معینی آماده میسازد و یا بر کارآئی و توانائی افراد شاغل به فنون و حرف می‌ افزاید.

تبصره ۱- جهت اشاعه آموزش‌های علمی- عملی (‌فنی و حرفه‌ ای) و ایجاد جاذبه برای ورود به این آموزش‌ها امکان ادامه تحصیل فارغ‌ التحصیلان‌ این بخش تا عالیترین سطوح آموزشی باید فراهم گردد.

تبصره ۲- کلیه وزارتخانه‌‌ها و مؤسسات دولتی موظف اند در جهت تأمین مفاد این ماده در چهارچوب ضوابط کلی آموزشی کشور با وزارت همکاری‌ نمایند.

فصل سوم – اصول و مبانی و خط مشی کلی وزارت آموزش و پرورش

ماده ۴- بر اساس تقدم رتبی تزکیه بر تعلیم، تربیت اسلامی در نظام آموزش و پرورش جایگاه ویژه‌ ای دارد علاوه بر انتخاب معلمانی که خود باید ‌متصف به صفات کریمه باشند جهت تقویت بنیه تربیتی نظام، واحد امور تربیتی در سطح معاونت وزارت تشکیل میشود.

ماده ۵- برخورداری از آموزش‌های عمومی برای کلیه دانش‌ آموزان کشور باید به گونه‌ ای باشد که بر حسب استعداد و جنس بتوانند از تعلیمات ‌مناسب جهت شکوفائی خلاقیتها بهره‌مند شوند.

‌ماده ۶- آموزش‌های نظری باید به نحوی برنامه ‌ریزی و اجراء شود که دانش ‌آموزان ضمن ممارست، کارهای عملی و تجربی متناسب با سن و جنس و ‌رشته تحصیلی آنها با رعایت اولویتهای منطقه‌ ای و شرایط بومی حداقل یک مهارت مورد نیاز جامعه را کسب نمایند.

‌ماده ۷- بمنظور تعمیم و توسعه آموزش و پرورش کشور، زمینه‌‌های جلب مشارکت مردم در امر آموزش و پرورش از هر طریق ممکن فراهم آید.

‌تبصره- وزارت مکلف است به اشخاص حقیقی و حقوقی که دارای صلاحیتهای علمی و اخلافی بوده و متقاضی تأسیس و اداره مدارس‌ ابتدائی، راهنمایی و متوسطه با هزینه خود و همیاری مردم و اولیاء دانش ‌آموزان باشند و متعهد شوند که در چهارچوب سیاست‌ها و اهداف جمهوری‌اسلامی ایران فعالیت نمایند مجوزهای لازم را اعطاء کند. حدود صلاحیت علمی و اخلاقی متقاضیان به تصویب مجلس شورای اسلامی خواهد رسید.

ماده ۸- وزارت، به گزینش و تربیت بهترین و کارآمدترین معلمان برای دورۂ ابتدایی اقدام می‌ نماید.

ماده ۹- در جهت تأمین اهداف تربیتی و آموزشی و هنری کودکان و نوجوانان هماهنگی و همکاری وزارت ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیما‌ الزامی است.

‌تبصره- آئین‌نامه اجرائی این ماده توسط وزارت آموزش و پرورش، ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیما تهیه و بتصویب هیأت وزیران می‌رسد.

فصل چهارم – وظایف وزارت آموزش و پرورش

‌ماده ۱۰- وزارت دارای وظایف زیر است:

۱- تشکیل شورایعالی آموزش و پرورش بر اساس قانون مصوب ۲۷/۱۱/۵۸ و اصلاحیه‌‌های آن.

۲- قانون تشکیل شورای منطقه‌ ای و حدود وظایف و اختیارات آن به تصویب مجلس شورای اسلامی خواهد رسید.

۳- تهیه و تدوین مقررات و تنظیم لوایح مربوط به وظایف محوله.

۴- تهیه و پیشنهاد برنامه‌‌های میان مدت و بلندمدت در جهت تأمین اهداف و آموزش و پرورش.

۵- همکاری با وزارتین فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر دستگاه‌هائی که به نحوی در امر آموزش دخالت دارند ‌جهت هماهنگ نمودن آموزش‌ها در چهارچوب نظام آموزشی کشور.

‌تبصره ۱- آئین‌نامه اجرائی این بند توسط وزارت و دیگر دستگاه‌های اجرائی که به نحوی در امر آموزش دخالت دارند، تهیه و بتصویب هیأت‌ وزیران می‌رسد.

‌تبصره ۲- مرجع تشخیص دستگاه‌هائی که به نحوی در امر آموزش دخالت دارند شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌باشد.

۶- تأمین و تدارک نیازمندیهای آموزشی و پرورشی (‌مکان، تجهیزات، امکانات دیگر آموزشی و کمک آموزشی).

۷- تألیف و طبع و توزیع کتب درسی و نشریات کمک آموزشی بر اساس برنامه‌ریزی‌های زمان‌بندی شده در چهارچوب نظام آموزشی با رعایت ‌اصل ۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با رعایت بافت متناسب زندگی روستائی، عشایری و شهری.

۸- زیر پوشش قرار دادن کلیه کودکان لازم‌ التعلیم و تقویت نهضت سوادآموزی.

۹- آموزش مستمر معلمان و کارکنان وزارت به منظور ارتقاء سطح توانایی شغلی آنان.

۱۰- جذب و انتخاب افراد صالح برای تعلیم و تربیت از طریق گزینش.

۱۱- تأمین نیاز نیروی انسانی آموزشی و پرورشی وزارت از طریق ایجاد دانشسراها و مراکز تربیت معلم و آموزشکده‌‌های فنی و حرفه‌ ای.

۱۲- توسعه و تعمیم تربیت بدنی بویژه مربوط به فنون نظامی در سطح مدارس و مراکز آموزشی وابسته به وزارت با هماهنگی دستگاه‌های ‌ذیربط.

۱۳- ‌انجام اقدامات لازم بمنظور تأمین، حفظ و ارتقاء سلامت جسمی، روانی و اجتماعی دانش ‌آموزان کشور با همکاری وزارت بهداشت، درمان ‌و آموزش پزشکی.

تبصره- آئین‌نامه اجرائی این بند مشترکاً توسط وزارتین آموزش و پرورش و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و بتصویب هیأت وزیران‌ خواهد رسید.

۱۴- صدور اجازه تأسیس و نظارت مستمر بر مدارس وابسته به مردم و دیگر دستگاه‌های اجرائی و آموزشگاه های آزاد.

۱۵- ایجاد و اداره مدارس ایرانیان مقیم خارج از کشور با هماهنگی وزارت امور خارجه.

۱۶- نظارت بر اجرای صحیح و دقیق کلیه آئین‌نامه‌‌ها و سنجش و ارزیابی نتایج حاصله از برنامه‌‌ها.

۱۷- برقراری ارتباط با مؤسسات بین‌ المللی و مؤسسات سایر کشورها در زمینه مسائل آموزش و پرورش با هماهنگی وزارت امور خارجه در‌ چهارچوب سیاست‌های کلی کشور.

۱۸- تأسیس مراکز فنی و حرفه‌ ای در جهت تأمین اهداف این قانون.

۱۹- بکارگیری امکانات ویژه و انجام اقدامات لازم در زمینه تعلیم و تربیت فرزندان شهدا و مفقودین و اسرا با همکاری و هماهنگی بنیاد شهید‌ انقلاب اسلامی.

۲۰- همکاری و هماهنگی با دستگاه‌های ذیربط نسبت به ارتقاء سطح آموزش علمی و عملی محصلین و مدرسین فنی و حرفه‌ ای.

۲۱- ایجاد شرایط و امکانات مناسب بمنظور ارائه آموزش‌های نظامی در آموزشگاه ها.

۲۲- تأمین آموزش و پرورش رایگان برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه.

۲۳- وزارت موظف است از طریق ایجاد و تقویت مدارس استثنائی نیاز افراد عقب‌ مانده را تأمین کند.

۲۴- توجه لازم به هنر و تلطیف ذوق و عواطف دانش ‌آموزان و پرورش خلاقیت های هنری آنان و نیز استفاده از هنر در فعالیتهای آموزشی و‌ تربیتی.

۲۵- اهتمام بیشتر جهت تعلیم و تربیت دانش ‌آموزان بی ‌سرپرست بی‌ بضاعت و یا دانش ‌آموزانی که اولیاء آنها فاقد صلاحیت سرپرستی باشند با ‌همکاری دستگاه‌های ذیربط.

۲۶- ارتباط مستمر با اولیاء دانش ‌آموزان و استمداد از آنها در تعلیم و تربیت با توجه به نقش عظیم خانواده در این امر خطیر.

۲۷- برنامه ‌ریزی و اجرای برنامه ‌های جاذب و متنوع بمنظور استفاده مفید و سازنده از اوقات فراغت دانش‌ آموزان در محدودۂ اعتبارات مصوب‌ دستگاه‌های اجرائی ذیربط و با استفاده از کمک‌‌های مردمی.

ماده ۱۱ (اصلاحی ۱۳۷۸/۱۲/۱۱)– وزارت موظف است ظرف ۶ ماه از تاریخ تصویب این قانون تشکیلات تفصیلی خود را بر اساس مفاد این قانون تهیه و به تأیید سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور برساند.

‌ماده ۱۲- تغییر بنیادی نظام آموزشی و پرورشی مقاطع تحصیلی بر اساس این قانون به تصویب مجلس شورای اسلامی خواهد رسید.

‌ماده ۱۳- آئین‌نامه اجرائی این قانون ظرف ۶ ماه توسط وزارت تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

‌قانون فوق مشتمل بر سیزده ماده و نه تبصره در جلسه علنی روز یک شنبه بیست و پنجم بهمن ماه یکهزار و سیصد و شصت و شش مجلس شورای ‌اسلامی تصویب و در تاریخ ۴ /۱۲ /۱۳۶۶ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

رئیس مجلس شورای اسلامی – اکبر‌هاشمی