آیین نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۶ قانون ساماندهی صنعت خودرو

وزارت صنعت، معدن و تجارت – سازمان ملی استاندارد ایران

هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۴/۷/۳۰ به پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت و به استناد تبصره (۲) ماده (۶) قانون ساماندهی صنعت خودرو مصوب ۱۴۰۰ آیین نامه اجرایی تبصره مذکور را به شرح زیر تصویب کرد:

آیین نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۶ قانون ساماندهی صنعت خودرو (موضوع ارتقای کیفیت تولید خودرو)

ماده ۱- در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

۱- وزارت: وزارت صنعت، معدن و تجارت

۲- وزیر: وزیر صنعت، معدن و تجارت

۳- قانون حمایت: قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان خودرو مصوب ۱۳۸۶ با اصلاحات بعدی

۴- طول عمر خودرو: از زمان خروج خودرو از کارخانه و تحویل به اولین مشتری تا سن فرسودگی مبتنی بر تعاریف آیین نامه اجرایی ماده (۱۰) قانون ساماندهی صنعت خودرو موضوع تصویب نامه شماره ۲۴۳۳۶۸/ت۶۱۳۸۷هـ مورخ ۱۴۰۲/۱۲/۲۸(شامل دوره تضمین تعهد و بعد از آن)

۵- خودرو: انواع خودروی سواری وانت مینی بوس اتوبوس ،کامیون کامیونت کشنده تریلر و موتورسیکلت موضوع ماده (۸) قانون ساماندهی صنعت خودرو مصوب ۱۴۰۰

۶- خودروساز: هر شخص حقوقی که با مجوز رسمی وزارت اقدام به تولید خودرو با استفاده از قطعات داخلی یا خارجی (با هر درصد قطعات خارجی) در ایران می نماید.

۷- شبکه تأمین: کلیه وارد کنندگان (شبکه تأمین خارجی) و تولید کنندگان شبکه تأمین داخلی مواد اولیه قطعات و مجموعه های مورد مصرف خودروسازی در تولید خودرو و بازار یدکی

۸- شبکه فروش و خدمات پس از فروش: کلیه فروشندگان خودرو و خدمات دهندگان پس از فروش شامل فروشندگان خودرو قطعات (یدکی و مصرفی) و مواد مصرفی و کلیه عملیات خدماتی مرتبط در طول عمر خودرو

۹- شبکه ارزش صنعت خودرو: تمامی اشخاص حقوقی یا حقیقی ارزش آفرین دارای مجوز در صنعت خودرو (شامل شبکه تأمین خودروساز شبکه فروش و خدمات پس از فروش)

۱۰- کیفیت: احساس رضایت مصرف کننده از خودرو و قطعات مربوط و خدمات در مقایسه با موارد مشابه که ابعاد مختلف آن در صنعت و بازار خودرو به صورت قابل اندازه گیری ارایه می گردد و شامل کیفیت عملکرد و رانندگی، بهره برداری، راحتی و مواردی همچون آلایندگی تولید شده ناشی از مصرف سوخت، ایمنی سرنشین در تصادف و حریق، امنیت خودرو در کاربرد و حفظ سرمایه نسبت به مبنای استاندارد تعیین شده و همچنین سطح قابلیت اطمینان خودرو و قطعات (قطعات یدکی) در طول عمر تعیین شده و فروش و خدمات پس از فروش در طول عمر خودرو می باشد.

۱۱- شاخص های کیفی: میزان یا ارزش هر یک از وجوه مشخص در قالب کمیتها با رتبه های قابل اندازه گیری در شبکه ارزش صنعت خودرو مرتبط با پنج بخش طراحی، تأمین، تولید، فروش و خدمات پس از فروش که در دستورالعمل های جداگانه ای توسط کارگروه تهیه و توسط وزیر ابلاغ می شود و به وسیله شرکت های بازرسی اندازه گیری و به صورت دوره ای توسط وزارت در سامانه بارگذاری می شود.

۱۲- سامانه (سیستم) های کیفی: مجموعه ای از رویه ها و دستورالعمل های اجرایی خودروساز که به منظور پایش (کنترل) و تضمین کیفیت فرایند و محصول در شبکه ارزش صنعت خودرو مورد استفاده قرار میگیرد.

۱۳- کارگروه: کارگروه موضوع ماده (۴) این آیین نامه

۱۴- شرکت بازرسی: شرکت بازرسی مورد تأیید وزارت دارای گواهی ۱۷۰۲۰ از مرکز ملی تأیید صلاحیت ایران بر اساس قوانین و مقررات

۱۵- سامانه: سامانه جامع خودرو به عنوان بستر رقومی (دیجیتالی) یکپارچه ذیل سامانه اصلی دولت الکترونیک که طبق ضوابط تعیین شده در بند (ت) ماده (۱۰۷) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۴۰۳، کلیه اطلاعات محصولات صنعت خودرو با تأکید بر اطلاعات کیفی مورد نظر در آن درج میشود.

۱۶- امتیاز رقابتی کیفی خودرو: امتیازی برای اطلاع عموم و ارتقای رقابت بین خودروسازان که بر اساس نظر سنجی مردمی، کارشناسان و شرکت های بازرسی بر مبنای شاخص های کیفی محاسبه و به صورت دوره ای در اختیار عموم قرار میگیرد.

۱۷- شاخص (یا رتبه) کیفیت مصرف حامل های انرژی: میزان مصرف هر گونه سوخت و انرژی الکتریکی طبق استاندارد ملی برای کلیه خودروهای تولیدی که توسط سازمان ملی استاندارد ایران تعیین میگردد و مبنای گزارش ها و تصمیم گیری های مرتبط با این آیین نامه قرار میگیرد.

۱۸ – شاخص (یا رتبه) کیفی آلایندگی هر یک از خودروها: رتبه ای که کیفیت خودرو را از منظر میزان آلایندگی حاصل از مصرف حامل های انرژی بر اساس قانون هوای پاک مصوب ۱۳۹۶ و استانداردهای ملی مرتبط ارایه می کند و مبنای گزارش ها و تصمیم گیری های مرتبط با این آیین نامه قرار می گیرد.

۱۹- دوره خدمات تضمین (گارانتی): مدت زمانی که خدماتی مشخص مندرج در آیین نامه اجرایی قانون حمایت به مشتری خودرو به صورت رایگان ارایه میشود.

۲۰- دوره تعهد (وارانتی): مدت زمانی که خدماتی مشخص مندرج در آیین نامه اجرایی قانون حمایت به مشتری خودرو با نرخ مصوب ارایه میشود.

ماده ۲ – هدف از تصویب و اجرای این آیین نامه ارایه یک راهکار و رویه اجرایی برای ارتقای کیفیت تولید خودرو و خدمات مرتبط با آن و همچنین رقابت پذیر نمودن شبکه ارزش تحت اختیار هر یک از خودروسازان میباشد که منجر به ارتقای رضایت مشتریان و مصرف کنندگان از کیفیت خودروهای تولید داخل در شاخص های کلان زیر می شود:

تبصره – کیفیت قطعات و عملکرد شبکه تأمین در کیفیت خودرو هنگام تحویل به مشتریان نمود پیدا میکند و در کلان شاخصهای جدول فوق با کیفیت محصول به صورت یکپارچه دیده شده است.

ماده ۳ – دامنه شمول این آیین نامه شبکه ارزش صنعت خودرو در طول عمر خودرو است.

ماده ۴- به منظور پشتیبانی از سیاست گذاری، راهبری و نظارت بر کیفیت و هدایت شبکه ارزش صنعت خودرو و پایش و تحقق اهداف تعیین شده در این آیین نامه، کارگروهی با ترکیب زیر تشکیل می گردد

۱- وزیر یا نماینده تام الاختیار وی (به عنوان رییس)

۲- مدیر دفتر صنایع خودرو نیرو محرکه و صنایع حمل و نقل وزارت (به عنوان دبیر)

۳- نماینده سازمان ملی استاندارد ایران (حداقل در سطح مدیرکل)

۴- نماینده سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان (حداقل در سطح مدیرکل)

۵- نماینده سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (حداقل در سطح مدیرکل)

۶- نماینده سازمان حفاظت محیط زیست (حداقل در سطح مدیرکل)

۷- نماینده پلیس راهنمایی و رانندگی (راهور).

۸- نمایندگان تام الاختیار (یک نفر نماینده از هر انجمن یا شرکت) از

الف – انجمن خودروسازان (نماینده خودروسازان)

ب- انجمن سازندگان قطعات و مجموعه های خودرو و انجمن صنایع همگن قطعه سازان کشور ( نماینده شبکه تأمین).

پ – شرکت بازرسی منتخب

۹- یک نفر خبره با سوابق دانشگاهی و صنعتی با انتخاب وزیر

ماده ۵- وظایف کارگروه در چهارچوب قوانین و مقررات به شرح زیر است:

۱- تدوین و به روز رسانی سیاست های مورد نظر برای ارتقای کیفیت شبکه ارزش صنعت

خودرو

۲- تهیه و به روزرسانی دستورالعمل های محاسبه شاخص های کیفی و امتیاز رقابتی کیفی خودرو

۳- تعیین اهداف سالانه کیفی مورد نظر برای خودروسازان

۴- پایش و ارزیابی شاخصهای کیفی و امتیاز رقابتی کیفی هر یک از خودروها و خودروسازان

۵- تصمیم گیری در موارد افت کیفی خودروها یا هرگونه مشکل کیفی معنی دار در شبکه ارزش صنعت خودرو جهت پیشگیری یا رفع مشکلات و نارضایتی عام مصرف کنندگان از کیفیت

۶- تدوین، تصویب و به روزرسانی الگوی (مدل) ارزیابی جامع کیفیت خودرو

۷- پیشنهادها برای ارتقای تدریجی شبکه خدمات پس از فروش خارج از پایش (کنترل) خودروسازان در طول عمر خودرو

تبصره – مصوبات کارگروه پس از تأیید و ابلاغ وزیر لازم الاجرا است.

ماده ۶- وزارت مکلف است اهداف و برنامه های کیفی هر خودروساز را به تفکیک تا ابتدای اسفند ماه هر سال پس از تدوین در کارگروه برای اجرا در سال بعد به خودروساز مربوط ابلاغ نماید. در صورت عدم ابلاغ در بازه زمانی یاد شده برنامه های کیفی جدید و برنامه های ابلاغی قبلی ملاک عمل هر یک از خودروسازان خواهد بود.

ماده ۷- وزارت مکلف است شاخصهای کیفی و امتیاز رقابتی کیفی خودروها را حداکثر در دوره های زمانی یک ساله در سامانه درج نماید.

ماده ۸- خودروسازان تولید کنندگان قطعات مورد استفاده خودروسازان و شبکه خدمات پس از فروش مورد استفاده خودروسازان مکلفند حداکثر ظرف یک سال زیر ساختهای لازم مبتنی بر فناوری اطلاعات برای ردیابی قطعات خودرو (از قبیل شماره فنی، تاریخ تولید، نام سازنده، طول عمر، دوره تضمین) تعیین شده توسط قانون و آیین نامه های مربوط و دسترسی به اطلاعاتی شامل سازندگان قطعات، تعویض قطعات در نمایندگی ها و شاخص های کیفی قطعات را ایجاد نماید و امکان دسترسی برخط این سامانه را برای وزارت سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان ملی استاندارد ایران فراهم نماید.

تبصره ۱- تولید کنندگان موضوع این ماده در صورتی که نسبت به تأمین قطعات از طریق واردات اقدام نمایند، مکلفند اطلاعات مذکور را در سامانه بارگذاری نمایند.

تبصره ۲- مسئولیت خودروسازان مرتبط با دوره تضمین و تعهد و عملکرد شبکه تحت پایش (کنترل) آنها میباشد و مسئولیتی در قبال عملکرد شبکه خارج از پایش (کنترل) و متعهد به آن و یا استفاده مصرف کنندگان از خدمات خارج از این شبکه ندارند.

ماده ۹- خودروساز موظف است سامانه (سیستم) های کیفی را در سطح شبکه ارزش صنعت خودرو شامل طراحی تامین تولید و خدمات فروش و پس از فروش مستند، مدون و اجرا نماید و به دنبال ارتقای مستمر آنها در راستای اهداف کیفی مصوب باشد. سوابق اجرایی این سامانه (سیستم) ها جهت نظارت و پایش (کنترل) باید حفظ و نگهداری گردد و در موارد لزوم با تصویب کارگروه در اختیار مراجع قانونی ذی ربط قرار گیرد.

ماده ۱۰- خودروساز مکلف است برنامه های آزمون قطعات مشمول استانداردهای اجباری و سایر مواد و قطعات به کار رفته مانند رنگ و قطعات بدنه را در اختیار سازندگان مواد قطعات و مجموعه های مربوط قرار دهد. پایگاه خبری اختبار

ماده ۱۱- خودروساز موظف است در صورت افت مکرر نتایج ارزیابی کیفی محصولات و انحراف از شاخص های کیفی مصوب ابلاغ شده حداکثر ظرف شش ماه، یا وقوع حوادث خاص مرتبط با کیفیت خودروهای تولیدی در دوران تضمین و یا تعهد ناشی از قصور شبکه تأمین یا شبکه فروش و خدمات پس از فروش مورد استفاده، نسبت به بررسی عوامل و رفع عیوب مشاهده شده و حصول اطمینان از عدم تکرار و کسب حد نصاب کیفی قابل قبول اقدام نموده و برنامه و نتایج اقدام اصلاحی مناسب را به کارگروه ارایه نماید. کارگروه براساس نتایج و برنامه ها تصمیم مقتضی از جمله تعلیق تولید، اعلان عمومی در سامانه و دستور رفع عیوب برای کلیه خودروهای فروخته شده قبلی در دوره تضمین و یا حذف مشوق های وزارت اتخاذ مینماید و با تأیید وزیر اعمال میشود.

تبصره – چنانچه مشکلات مذکور مربوط به استاندارد اجباری مجموعه ها یا قطعات باشد سازمان ملی استاندارد ایران موظف به ارایه گزارش به وزارت و نظارت و تأیید نتایج میباشد.

ماده ۱۲- خودروساز مکلف است با اعلام سازمان ملی استاندارد ایران نسبت به انجام آزمونهای اصلی خودرو با استفاده از ظرفیت شرکت های داخلی مورد تأیید مراجع بین المللی معرفی شده از سوی سازمان ملی استاندارد ایران، اقدام نماید. در صورت عدم موفقیت خودروی مورد آزمایش عرضه آن توسط خودروساز تا رفع عیوب و موفقیت در آزمون مجدد، ممنوع می باشد.

ماده ۱۳- وزارت نفت مکلف است مطابق قوانین و مقررات آیین نامه ها و استانداردهای مرتبط نسبت به استانداردسازی سوخت و توزیع مناسب آن اقدام نماید وزارت نیرو نیز مکلف است مطابق قوانین (به طور خاص قوانین برنامه های پنج ساله پیشرفت) و سایر مقررات، آیین نامه ها و استانداردهای مرتبط برنامه ریزی های لازم برای ارایه با کیفیت برق مورد نیاز خودروهای برقی را انجام دهد.

ماده ۱۴- وزارت موظف است با همکاری سازمان ملی استاندارد ایران در یک برنامه زمانی، پس از فراهم شدن هر یک از تجهیزات و استانداردهای ایمنی و امنیت خودرو در ایران، جهت توسعه رقابت بین خودروسازان و ارتقای ایمنی و امنیت خودروها دستورالعمل امتیازدهی به سطح ایمنی و امنیت خودروها را به موقع تهیه و ابلاغ نماید.

تبصره – خودروسازان موظفند نسبت به اجرای استانداردهای اجباری ایمنی عملکرد خودرو (مانند بقیه استانداردها)، مطابق مصوبات شورای عالی استاندارد ایران در موعد مقرر اقدام نمایند.

ماده ۱۵- در اجرای تبصره (۱) ماده (۳۰) آیین نامه اجرایی قانون حمایت موضوع تصویب نامه شماره ۷۴۱۵/ت ۵۱۶۸۱ هـ مورخ ۱۳۹۵/۱/۲۸ وزارت مکلف است از طریق شرکت بازرسی نسبت به اعمال نظارت بر اجرای ارایه خدمات پس از فروش اقدام نماید.

ماده ۱۶- وزارت مکلف است حداکثر ظرف شش ماه با همکاری سازمانها، نهادها، انجمن های صنفی و اتاق های بازرگانی دستورالعمل نحوه ساماندهی تعمیرگاه های مجاز و فروشندگان قطعات یدکی مرتبط با کیفیت خودرو را تدوین و با تأیید وزیر ابلاغ نماید.

محمدرضا عارف

معاون اول رئیس جمهور