دادنامه با موضوع پذیرش دعوی اعسار از پرداخت هزینه دادرسی از سوی شخص حقوقی (وزارت علوم)

شماره دادنامه: 140468390011163793

شماره پرونده: 140368920003152408

تجدید نظرخواه: وزارت علوم تحقیقات و فناوری

تجدیدنظرخواندگان:

۱. موقوفه …

۲. دانشگاه فنی و حرفه ای به نشانی استان تهران – شهرستان تهران – تهران – خیابان میدان ونک – خ برزیل شرقی – پ ۴ – دانشگاه فن و حرفه ای سازمان مرکزی

۳. وزارت آموزش و پرورش به نشانی استان تهران – شهرستان تهران – تهران – خیابان میدان فردوسی – خیابان سپهبد قرنی- نرسیده به چهارراه سمیه – ساختمان مرکزی وزارت آموزش و پرورش

رأی دادگاه

در خصوص تجدید نظر خواهی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با نمایندگی حقوقی آقای… بطرفیت موقوفه …، دانشگاه فنی و حرفه ای و وزارت آموزش و پرورش نسبت به دادنامه شماره ۱۰۷۳۶۳۱۵ مورخ ۱۴۰۳/۷/۲۲ صادره از شعبه محترم هشتم دادگاه حقوقی تهران که به موجب آن دعوی اعسار از پرداخت هزینه دادرسی مربوط به مرحله تجدیدنظرخواهی در پرونده حاضر به کلاسه بایگانی ۰۲۰۱۱۸۲ با صدور قرار عدم استماع دعوى به استدلال اینکه اعسار شخصیت حقوقی قابل پذیرش نیست، مردود اعلام شده است.

اکنون هیأت این دادگاه از مداقه در مبانی حکمی قضیه بر این باور است که مجموعه مقررات و احکام ناظر به اعسار از هزینه دادرسی مطابق مواد ۵۰۴ تا ۵۱۴ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۷۹ و حتى قانون اعسار مصوب ۱۳۱۳ به لحاظ توجه به پیشینه در مقام تفسیر و عنایت به مبانی فقهی قضیه نیز قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی ممنوعیت پذیرش اعسار از هزینه دادرسی درباره اشخاص حقوقی فقط شامل اشخاص حقوقی خصوصی از نوع تجاری است و در باقی موارد صراحتی در منع از پذیرش این تقاضا نسبت به اشخاص حقوقی مانند مستدعی احراز اعسار در این پرونده وجود ندارد.

از طرف دیگر با تردید در شمول و عدم شمول حکم منع قانونگذار به اشخاص حقوقی غیر تجاری حقوق عمومی بخصوص آنجا که در مقام سالب حق دادخواهی و شکایت از احکام هستیم اصل عدم جاری میشود. وانگهی معیار دوم قانونی درباره احراز اعسار عدم دسترسی به دارایی در زمان طرح دعوی است که به دلایلی نسبت به پژوهش خواه حاضر امکان وقوع دارد بخصوص درباره ارقام بالا از هزینه دادرسی از طرف دیگر نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضاییه که با فقدان نص قانونی در این شق مطابق ماده ۳ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۷۹ در زمره نظریات و اصول حقوقی مسلم و معتبر به شمار میرود مؤید صحت و درستی این تحلیل است.

از طرف دیگر در وضع کنونی اصرار به لزوم پرداخت هزینه دادرسی تا آنجا که موجب سلب حق دادخواهی شخصیت حقوقی غیر تجاری مأمور به خدمات عمومی در حق دولت تسلسلی غیر منطقی است که هیچ فایده و ثمره ای از جهت حفظ حقوق عمومی ندارد.

نظر به اینکه شخصیت حقوقی نیز مانند شخصیت حقیقی دارای حقوق و تکالیف مدنی می‌باشند با اینهمه اکنون مراد از پذیرش اعسار از هزینه دادرسی درباره شخصیت حقوقی حقوق عمومی غیر تجاری در اینجا نه اعسار حقیقی بلکه احراز اعسار حقوقی آن است و دلالت آن تمهید موجبات اعمال حق دادخواهی و شکایت از احکام بمعنای ممانعت از تضییع احتمالی حقوق عمومی و جمعی است یعنی حمایت از بیت المال بنا به مراتب با پذیرش تجدید نظر خواهی و به اتکا مبانی و مستندات پیش گفته و نیز ماده ۳۵۳ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۷۹ حکم بر اعسار پژوهش‌خواه وزارت علوم تحقیقات و فناوری از هزینه تجدید نظرخواهی در این پرونده به مبلغ نود و هفت میلیارد تومان صادر و اعلام می‌کند این رای قطعی است.

رئیس و مستشار مامور به خدمت شعبه ۵۱ دادگاه تجدید نظر استان تهران
سید سعید میر دیلمی – جواد بالاخیابانی