گفت‌وگو با مهیار اصلاحی، رتبه ۴ دکتری حقوق جزا و جرم شناسی سال ۱۴۰۴
پایگاه خبری اختبار- مهیار اصلاحی متولد ۱۳۷۹ و فارغ التحصیل کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه تهران است که موفق به کسب رتبه ۴ دکتری گرایش جزا و جرم‌شناسی سال ۱۴۰۴ شده است.
گفت‌وگوی اختبار با این رتبه برتر آزمون دکتری ۱۴۰۴ را در ادامه می‌خوانید.
لطفا خودتان را معرفی کنید و مختصری درباره پیشینه تحصیلی و شغلی‌تان بفرمایید.
مهیار اصلاحی هستم.
مدرک کارشناسی رشته حقوق را از دانشگاه آزاد واحد ورامین-پیشوا در سال ۱۴۰۰ و در شش ترم اخذ کردم و با کسب رتبه ۱۳ آزمون ارشد حقوق، گرایش حقوق جزا و جرم‌شناسی (که اینک عنوان آن به حقوق کیفری و جرم شناسی تغییر یافته است)، از سال ۱۴۰۱ مشغول به تحصیل در دانشگاه تهران شدم. سرانجام، در شهریورماه امسال، موفّق به دفاع از پایان‌نامه خود شده و اینک مشغول به تحصیل در مقطع دکتری دانشگاه تهران هستم.
ان‌شاءالله، به زودی فعالیّت‌های شغلی مرتبط با رشته‌ام را نیز شروع خواهم کرد.
انگیزه‌تان از تحصیل در مقطع دکتری چیست؟ چرا به کارشناسی‌ارشد بسنده نکردید؟
از جمله کلید واژه‌هایی که در زندگی من نقش مهمّی ایفا می‌کنند، «پژوهش» و «آموزش» است. فعالیّت‌های پژوهشی و گسترش علم و دانش، بهترین بستری است که می‌توان در قالب آن، نامی نیک برجای گذاشت. بستری که در قالب آن، حس مفید بودن و تاثیر مفید گذاشتن را می‌توان دریافت. از این رو، برای نیل به مقصود خویش، مقطع ارشد را کافی ندانسته و قدم در مسیر دشوار مقطع دکتری نهادم.
از چه زمان و در چه شرایطی مطالعه را شروع کردید؟
حقیقتاً مطالعات من را می‌توان در دو مرحله بررسی کرد. از آنجا که سطح زبان انگلیسی اینجانب تعریف چندانی نداشت، از خردادماه ۱۴۰۳، مطالعه زبان انگلیسی را شروع کردم.
چندی بعد، به سبب اینکه در آزمون سال پیش(۱۴۰۳) به طور آزمایشی شرکت کرده و رتبه ۱۷ را کسب کرده بودم و چندان با دروس تخصصی غریبه نبودم، از دی‌ماه سال ۱۴۰۳ شروع به مطالعه دروس تخصصی کردم.
شرایطم برای مطالعه آزمون نیز نسبتاً مناسب بود. اگرچه نگارش پایان‌نامه و مقاله با مطالعه برای آزمون مصادف شده بود، لیکن به سبب همراهی دکتر علی خالقی و دکتر حمید بهره‌مند که به ترتیب افتخار استفاده از راهنمایی و مشاوره های آنها شامل حال من شد، مطالعه در شرایط خوبی طی شد.
منابع و شیوه مطالعه‌تان به چه شکل بود؟
اجازه دهید از دروس عمومی شروع کنیم.
۱.زبان عمومی، که اینک با توجّه به حذف درس استعداد تحصیلی بر اهمیّت آن افزوده شده است، در سه بخشِ گرامر، واژگان و درک مطلب، سطح داوطلبان را بررسی می‌نماید.
بخش گرامر که نسبت به سنوات پیش(سال ۱۴۰۲ و قبل آن) بر تعداد سؤالات آن افزوده و از سختی آن کاسته شده، بخش نسبتاً چالش برانگیزی است که برای پاسخگویی به آن، می‌توان از کتاب گرامر انتشارات زیر ذره‌بین و یا کتاب «گرامر زبان عمومی در ۵۰ روز» تألیف خانم زهرا آهنگر استفاده کرد. من از کتاب دوم بهره گرفتم.
بخش بعدی واژگان است که سؤالات آن اغلب در سطح متوسط قرار دارد. توصیه می‌کنم که دواطلبان عزیز، واژگان کتبی همچون ۱۱۰۰ واژه تافل، ۵۰۴ واژه ضروری، لغات آزمون GRE را مطالعه نمایند. بدین‌منظور، می‌توان از کتاب «مرجع لغات زبان عمومی» تألیف آقای وحید رضوان‌پور یا کتاب واژگان انتشارات زیر ذره‌بین استفاده کرد که واژگان کتب یاد شده را جمع آوری کرده‌اند.
و نهایتاً بخش درک مطلب نیز که به عنوان پیش‌شرط، نیازمند بهره‌مندی از واژگان و گرامر و پس از آن نیازمند تمرین و تست‌زنی است. در این بخش، بنده درک‌مطلب‌های آزمون‌های ارشد و دکتری سنوات اخیر را بررسی کردم.
۲. استعداد تحصیلی: در درس استعداد تحصیلی نیز، بنده صرفاً آزمون‌های سنوات اخیر را بررسی کردم.
در دروس تخصصی نیز منابع من از قرار زیر است:
۱.حقوق کیفری عمومی و حقوق کیفری اختصاصی: منبع اصلی در این دو درس، بی‌شک نصّ قوانین و آرای وحدت رویهٔ هیأت عمومی دیوان عالی کشور است. بدین‌صورت که تسلّط بر نصوص قانونی، در بسیاری از موارد راهگشاست. از این رو، در وهلهٔ اوّل، تمرکز اصلی خود را بر مطالعهٔ دقیق قوانین کیفری گذاشتم و سپس، برای تکمیل دانسته‌های خود، از دستنویس‌هایم که در ۶ سال تحصیلی نگاشته بودم، استفاده کردم. این دست‌نوشته‌ها، اغلب با ابتناء بر کتب آقایان دکتر میرمحمدصادقی، دکتر آقایی‌نیا و دکتر الهام و دکتر برهانی نوشته شده است.
لیکن، به دواطلبان توصیه می‌کنم که سعی در مطالعه تمام منابع نداشته باشند؛ بلکه برای آزمون صرفاً به مطالعه کتب آزمونی، برای مثال کتاب آقای غفوری یا آقای کامفر، بسنده نمایند.
مخصوصاً در خصوص سؤالات حقوق کیفری عمومی که مطالعه قانون و کتاب آقای غفوری مکفی است. نهایتاً اگر فرصت کافی برای مطالعه وجود داشت، می‌توان برای درس حقوق کیفری اختصاصی از کتب دکتر میرمحمدصادقی بهره برد. برای سنجش خود نیز، از کتاب تست آقای غفوری بهره بردم.
۲.آیین دادرسی کیفری: این بخش نیز نیازمند تسلّط بر نصوص قانونی و آرای وحدت رویه هیأت عمومی دیوان عالی کشور است. بدین‌صورت که بسیاری از سؤالات را می‌توان با تکیه بر نص قانون و تحلیل آن پاسخ داد.
از این رو، توصیه می‌کنم که در ابتدا، نصوص قانونی دقیق مطالعه و سپس برای تکمیل مطالب، کتاب «نکته‌ها در آیین دادرسی کیفری» آقای دکتر خالقی مطالعه شود. در صورتی که فرصت کافی برای مطالعه کتاب دکتر خالقی وجود نداشت، می‌توان از کتاب آقای غفوری نیز استفاده نمود. برای سنجش دانسته‌های خود نیز از کتاب تست آقای غفوری استفاده کردم.
۳.متون فقه: منبع اصلی سؤالات درس متون فقه، در دو سال اخیر، صرفاً کتاب «شرح لمعه» شهید ثانی(ره) بوده است. از این رو، داوطلبانی که متقاضی گرایش حقوق کیفری و جرم‌شناسی هستند، باید ابواب پنجگانهٔ حدود، قصاص، دیات، شهادت و قضاوت را مطالعه نمایند. من برای مطالعه این درس، از ترجمهٔ آقای شیروانی استفاده کردم که نسبت به سایر ترجمه‌های متداول و آزمونی، کم‌غلط‌تر است. برای سنجش دانسته‌های خود نیز از تست سال‌های اخیر بهره بردم.
۴.جرم‌شناسی: حقیقتاً از مهم‌ترین دغدغه‌های دانشجویان برای آزمون، بحث انتخاب منبع برای این درس است.
علاوه بر اینکه نمی‌توان منبعی که با ابتناء به آن سؤالات این درس طرح می‌شود را پیشنهاد کرد، اغلب دانشجویان ارشد گرایش حقوق کیفری، به سبب اینکه در دوران کارشناسی، به دلایل گوناگونی، چندان عنایتی به این درس ندارند، در این درس ضعیف هستند. بنده هم در مقطع کارشناسی، صرفاً با الفبای بسیار ابتدایی جرم‌شناسی آشنا شدم و چندان اطلاعاتی در این زمینه نداشتم. لیکن، پس از شروع مقطع ارشد و مشورت با خانم فوژان عباسی مرویان(=رتبه ۲ آزمون دکتری سال ۱۴۰۳)، کتاب «دانشنامه جرم‌شناسی نظری» آقای دکتر پاک‌نهاد را به عنوان منبع اصلی تهیه و مطالعه کردم. با مطالعه این کتاب، می‌توان تسلّط بسیار خوبی بر مباحث پایه‌ای جرم‌شناسی و نظریه‌های آن پیدا نمود و آن را اکیداً به داوطلبان گرامی توصیه می‌کنم.
باری، کتاب مورد بحث در خصوص جرم‌شناسی محکومان، جرم‌شناسی فرهنگی، بزه‌دیده‌شناسی و پیشگیری از جرم ساکت است.
بنابر این، داوطلبان می‌توانند برای تکمیل مطالعات خود، به عنوان منبع تکمیلی، از کتاب«رویکرد نوین در جرم شناسی انتقادی و سیاست جنایی» تألیف آقای دکتر اسمعیل رحیمی‌نژاد، که جرم‌شناسی محکومان و فرهنگی و مبحث بزه‌دیده‌شناسی را بررسی نموده، بهره ببرند. همچنین، مطالعه مقاله‌های اساتید حقوق کیفری و جرم‌شناسی، همچون مقاله‌های دکتر علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، دکتر عباس شیری، دکتر محمّد فرجیها، دکتر شهرام ابراهیمی، دکتر فیروز محمودی جانکی و دکتر امیرحسن نیازپور نیز می‌تواند بر غنی شدن مطالعات داوطلبان تأثیر بسزایی داشته باشد. برای مثال، امسال یکی از سؤالات، عیناً از مقالهٔ «بسترهای ظهور عوام‌گرایی کیفری» نوشتهٔ دکتر مقدسی و دکتر فرجیها طرح شده بود. از این رو، علاوه بر اینکه این مطالعات می‌تواند دانشجویان را با جرم‌شناسی آشنا‌تر نماید، می‌تواند برای آزمون دکتری ایشان نیز موثر باشد.
همچنین از سؤالات سنوات قبل برای سنجش دانسته‌های خود بهره بردم.
منابع مطالعه‌تان را چطور انتخاب کردید؟
علاوه بر مشورت با دوستان هم‌کلاسی، برای انتخاب منابع، از مصاحبه‌های داوطلبان سنوات پیش نیز بهره بردم.
بیشتر روی چه منابعی سرمایه‌گذاری کردید؟
حقیقتاً، چند سالی است که پاسخگویی مناسب به تمام دروس، شرط موفقیّت در آزمون دکتری است. بنابراین، باید در تمام دروس، مطالعه داشت. لیکن، هر دواطلبی، نقاط قوّت و ضعفی دارد.
از این رو، بیشترین تمرکز من در خصوص پاسخگویی به سؤالات دروس حقوق کیفری، آیین دادرسی کیفری و جرم‌شناسی بود و اصطلاحاً بیشتر در این حوزه‌ها سرمایه‌گذاری کردم.
برنامه مطالعه‌تان به چه ترتیبی بود؟
آن‌سان که از نظر گذشت، ابتدا صرفاً زبان عمومی را مطالعه نمودم. سپس، با آغاز دی‌ماه، ضمن مرور زبان انگلیسی و پیشروی در آن، مطالعه دروس تخصصی و تست‌زنی استعداد تحصیلی را شروع کردم. بدین‌صورت که روزانه چهار الی پنج ساعت مطالعه می‌کردم.
سطح سؤالات آزمون امسال را چطور ارزیابی می‌کنید؟
به طور کلی می‌توان سطح سؤالات امسال را متعادل ارزیابی کرد.
در برخی دروس، مخصوصاً آیین دادرسی کیفری سطح سؤالات دشوارتر شده بود؛ لیکن برخی دروس دیگر، مثل جرم‌شناسی، سؤالات ساده‌تر طرح شده بودند. برای مثال، سؤالات آیین دادرسی کیفری و حقوق کیفری، نسبت به سال ۱۴۰۲ دشوارتر بود؛ لیکن سؤالات جرم‌شناسی نسبت به سؤالات سال ۱۴۰۲ ساده‌تر طرح شده بود.
برای ادامه تحصیل کدام دانشگاه را انتخاب کردید؟
برای مصاحبه، به ترتیب و صرفاً دورهٔ روزانهٔ
دانشگاه‌‌های تهران، شهید بهشتی، علامه طباطبایی و تربیت مدرس را انتخاب کردم و به لطف خدا، در دانشگاه تهران پذیرفته شدم.
رزومه‌تان برای مرحله مصاحبه چطور است؟
خداروشکر، سال پیش یک مقاله علمی-پژوهشی برای مجله حقوقی دادگستری ارسال شد و در واپسین روزهای اردیبهشت ماه سال جاری مورد پذیرش قرار گرفت و گواهی آن برای مصاحبه تقدیم شد.
توصیه‌تان به داوطلبان آزمون های حقوقی چیست؟
به داوطلبان عزیز توصیه می‌کنم که به صورت مستمر و مفید، مطالعات خود را ادامه دهند و خسته نشوند. باید دانست که پیشرفت و ترقّی در حوزه پژوهش، نیازمند صرف وقت و کسب تجربه است.
مسیر پیش‌رو، می‌تواند متضمّن دشواری‌ها و مصائبی باشد؛ لیکن باید جمله مرحوم عباس کیارستمی را مدام مرور نمود: «چه باک از باد، ریشه در خاک دارم».
ان‌شاءالله، تمامی داوطلبان عزیز، مزد زحمت خود را خواهند گرفت.
و حرف آخر؟
اینک که امکان نوشتن پیدا نمودم، از انصاف دور است که مراتب تشکر و قدردانی را از اشخاصی که در این ایّام بر گردن من حق داشته و دارند، به جا نیاورم.
علاوه بر لطف خداوند و زحمات خانواده که بی‌شک این نتیجه بدون لطف یا حضور ایشان حاصل نمی‌شد، باید از اساتیدم در دانشگاه آزاد واحد ورامین-پیشوا و دانشگاه تهران یاد کنم.
بدین‌صورت که بذر علاقه اینجانب به حقوق به طور عام و حقوق کیفری و جرم‌شناسی به طور خاص، در دانشگاه آزاد واحد موردبحث کاشته شد.
از اساتیدم در این دانشگاه، به ویژه خانم‌ها، دکتر مژگان امرالهی بیوکی و استاد بنفشه کلینی ممقانی و آقایان، دکتر هادی میرزایی برزی و دکتر قاسم رنجبران تقدیر و تشکر می‌کنم.
اینک، این بذر کاشته شده، با حمایت و آموزه‌های اساتیدم در دانشگاه تهران، مسیر شکوفایی را طی می‌نماید. اساتیدی که بی‌شک، این نتیجه بدون حضور ایشان به دست نمی‌آمد. از این رو، از تمام اساتید گروه حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشگاه تهران، به ویژه دکتر علی خالقی، دکتر محمّد یکرنگی و دکتر حمید بهره‌مند تشکر می‌کنم.
سایر مطالب:
- گفت‌وگو با مهیار اصلاحی، رتبه ۴ دکتری حقوق جزا و جرم شناسی سال ۱۴۰۴
- گفت‌وگو با طه اسکندری؛ رتبه ۵ آزمون دکتری فقه و حقوق سال ۱۴۰۴
- منابع آزمون دکتری حقوق از زبان رتبه‌های برتر آزمون ۱۴۰۴
- گفت‌وگو با متین عسکری، رتبه ۱ آزمون دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی سال ۱۴۰۴
- گفت‌وگو با میلاد رضایی، رتبه ۹ آزمون دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی سال ۱۴۰۴
- گفت‌وگو با پوریا فخیمی، رتبه ۵ آزمون دکتری حقوق عمومی سال ۱۴۰۴
- گفت‌وگو با عارف حلیمی، رتبه ۸ دکتری حقوق جزا و جرم شناسی سال ۱۴۰۴
- گفت‌وگو با سحر خوشدل، رتبه ۵ دکتری حقوق بین الملل سال ۱۴۰۴
- گفت‌وگو با محمدجواد محقق؛ رتبه ۲ آزمون دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی سال ۱۴۰۴
