ابطال بندهایی از بخشنامه ثبتنام سال تحصیلی ۱۴۰۳ ـ ۱۴۰۲ مدارس شاهد که باعث کاهش مشمولین جامعه هدف میشد
رأی شماره 140431390001471884 مورخ 1404/6/18 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری
تاریخ دادنامه: ۱۴۰۴/۶/۱۸
شماره دادنامه: 140431390001471884
شماره پرونده: ۰۲۰۶۶۹۰
مرجع رسیدگی: هیئت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای تقی توسلیان
طرف شکایت: وزارت آموزش و پرورش
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بندهای ۲/۱ و ۲/۲ از فصل پنجم با موضوع مشارکت مالی در مدارس شاهد و بند ۶ قسمت الف فصل اول با موضوع تعاریف و کلّیات از شیوه نامه ثبت نام مدارس شاهد سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ مصوبه جلسه مورخ ۱۴۰۲/۲/۱۶ (ابلاغی به موجب بخشنامه شماره ۳۳۰/۱۴۳ مورخ ۱۴۰۲/۲/۳۱ مدیرکل امور شاهد و ایثارگران و دبیر ستاد مرکزی امور شاهد وزارت آموزش و پرورش)
گردش کار:
شاکی به موجب دادخواستی ابطال بندهای ۲/۱، ۲/۲ و ۲/۳ از فصل پنجم و بند ۶ قسمت الف فصل اول از شیوه نامه ثبت نام مدارس شاهد سال تحصیلی ۱۴۰۳ ـ۱۴۰۲ مصوب جلسه مورخ ۱۴۰۲/۲/۱۶ (ابلاغی به موجب بخشنامه شماره ۳۳۰/۱۴۳ مورخ ۱۴۰۲/۲/۳۱ مدیرکل امور شاهد و ایثارگران و دبیر ستاد مرکزی امور شاهد وزارت آموزش و پرورش) را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که:
“اعضای ستاد مرکزی شاهد در وزارت آموزش و پرورش هر ساله بخشنامه ثبت نام مدارس شاهد را تنظیم و تصویب می نمایند که در همین خصوص می بایست براساس آخرین مصوبات اساسنامه طرح شاهد و ایثارگر که به تصویب قانونگذار (شورای عالی انقلاب فرهنگی) در تاریخ ۱۳۹۴/۹/۲۴ رسیده است بخشنامه ثبت نام در مدارس شاهد را تنظیم و جهت اجرا به ادارات کل آموزش و پرورش استان ها ارسال نماید.
متأسفانه اعضای ستاد مرکزی شاهد در وزارت آموزش و پرورش در تنظیم این بخشنامه در سال تحصیلی ۱۴۰۳ ـ ۱۴۰۲ تخلّف نموده و از حدود و حوزه اختیارات خود خارج شده و همزمان در مقام قانونگذار و مجری قرار گرفته و به جای در نظر گرفتن و اجرای مصوبات قانونی برابر مواد ۲ و ۱۰ اساسنامه جدید مورخ ۱۳۹۴/۹/۲۴ که به تصویب مرجع قانونگذاری یعنی شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است به طور کاملاً سلیقه ای و فراقانونی عمل نموده به نحوی که در تنظیم محتوای این بخشنامه مغایرت های ذیل با قوانین مصوّب واضح است.
در صفحه ۴ بند ۶، فصل اول، بخش تعاریف بخشنامه ثبت نام مدارس شاهد از مشمولین جامعه هدف به صورت تفکیک و تحت عنوان (طرح شاهد گروه الف) نام برده و مشمولین آن را در این بخشنامه فرزندان شهدا، آزادگان، فرزندان جانبازان ۵۰ درصد به بالا و دانش آموز جانباز قید نموده است. این در حالی می باشد که اولاً عنوان طرح شاهد و مشمولین اشاره شده در این بخشنامه، مربـوط به ماده ۲ اساسـنامه های طرح شاهـد قدیمـی مصوّب ۱۳۸۵/۸/۲۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی و ماقبل آن بوده است که به صراحت توسط قانونگذار (شورای عالی انقلاب فرهنگی) در ماده ۱۰ اساسنامه جدید مصوّب ۱۳۹۴/۹/۲۴ ابطال گردیده است. ثانیاً قانونگذار در ماده ۲ اساسنامه جدید مصوّب ۱۳۹۴/۹/۲۴ به جای طرح شاهد (طرح شاهد و ایثارگر) را جایگزین و به منظور ارائه خدمات (بدون تفکیک در نوع ایثارگری) جهت بهره مندی از خدمات و تسهیلات اعطایی تمامی مشمولین طرح شاهد و ایثارگر را در یک گروه قرار داده است که شامل همسر و فرزندان شهدا، آزادگان و همسر و فرزندان آنان و جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر و همسر و فرزندان آنان می باشند. مجدداً اعضای ستاد مرکزی شاهد وزارت آموزش و پرورش بدون درنظر گرفتن مشمولین جامعه هدف در ماده ۲ اساسنامه جدید طرح شاهد و ایثارگر مصوّب ۱۳۹۴/۹/۲۴، در نحوه تعیین و پرداخت مبلغ هزینه ثبت نام دانش آموزان در مدارس شاهد نیز برابر سطور ۲/۱ و ۲/۲ و ۲/۳ در بند ۲ فصل پنجم صفحه ۱۸ بخشنامه مذکور تخلّف نموده و به منظورکاهش هزینه ها در نحوه ارائه خدمات به جامعه هدف در اقدامی مغایر با ماده ۲ اساسنامه طرح شاهد و ایثارگر مصوّب ۱۳۹۴/۹/۴ نه تنها بین فرزندان شهدا و جانبازان تفاوت قائل شده بلکه پس از تفکیک غیرقانونی مشمولین جامعه هدف، فرزندان جانبازان ۲۵ درصد تا ۴۹ درصد را کلاً در این بند حذف نموده و آنان را از ارائه خدمات دولتی از جمله پرداخت شهریه مدارس شاهد که می بایست برابر ماده ۶۷ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران و دستورالعمل اجرایی آن بر مبنای مشمولین جامعه هدف طرح شاهد و ایثارگر در اساسنامه جدید مصوّب ۱۳۹۴/۹/۲۴ از سوی بنیاد شهید و امور ایثارگران پرداخت گردد محروم نموده اند.”
در پی اخطار رفع نقصی که از طرف دفتر هیئت عمومی دیوان عدالت اداری برای شاکی ارسال شده بود وی به موجب لایحه ای که به شماره ۴۳۴۷۹۳۹ مورخ ۱۴۰۲/۹/۲۹ ثبت دفتر اندیکاتور هیئت عمومی شد به طور خلاصه اعلام کرده است:
“شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان تنها نهاد قانونگذار در مورد اساسنامه طرح شاهد در سال ۱۳۶۹ اساسنامه طرح شاهد را تصویب و جهت اجرا ابلاغ نمود. پس از گذشت ۱۶ سال و در تاریخ ۱۳۸۵/۸/۲۳ اساسنامه طرح شاهد مورد بازبینی شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت و با آخرین اصلاحات و الحاقات مورد تصویب و جهت اجرا ابلاغ گردید.
این نهاد قانونگذار در تاریخ ۱۳۹۴/۹/۲۴ مجدداً اساسنامه طرح شاهد را مورد بازنگری قرار داده و این بار اساسنامه جدید را تحت عنوان اساسنامه طرح شاهد و ایثارگر و با تغییراتی با آخرین اصلاحات و الحاقات مصوّب نمود و در تاریخ ۱۳۹۶/۶/۲۲ جهت اجرا ابلاغ نمود که از جمله تغییرات مهم می توان به مصوبات قبلی و جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی تحت عنوان اساسنامه طرح شاهد و ایثارگر اشاره نمود.
برابر ماده ۱۰ اساسنامه طرح شاهد و ایثارگر مصوّب ۱۳۹۴/۹/۲۴ اساسنامه های مصوّب قبلی و هرگونه مقرّرات مغایر با این اساسنامه توسط قانونگذار لغو شده است متأسفانه اعضای ستاد مرکزی شاهد با علم و اشراف بر قوانین مصوّب به منظور کاهش هزینه های تحصیلی مشمولین در سال جدید تحصیلی ۱۴۰۳ـ ۱۴۰۲ در تصویب محتوای بخشنامه ثبت نام مدارس شاهد از جمله در بند ۶، سطر ۱۰ صفحه ۴ و بند ۲/۱ و ۲/۲ در سطر ۲، ۳، ۴ و ۵ صفحه ۱۸ خود را همزمان در مقام قانونگذار و هم در مقام مجری قرار داده و برخلاف قوانین جاری و به طور کاملاً سلیقه ای و فرا قانونی عمل نموده و مشمولین و خدمات ارائه شده به جامعه هدف را در این بخشنامه براساس مقرّرات و قوانین منسوخ شده در اساسنامه های ابطال شده طرح شاهد مصوّب ۱۳۸۵/۸/۲۳ و ۱۳۶۹ مدنظر قرار داده که این اقدام اعضای ستاد مرکزی شاهد وزارت آموزش و پرورش مغایر با قوانین مصوّب و خارج از حدود و اختیارات اعضای ستاد مرکزی شاهد وزارت آموزش و پرورش در وضع مقرّرات دولتی صادر شده است و موجبات تضییع کامل حقوق حقه جانبازان بالای ۲۵ درصد به بالا را فراهم نموده است که در همین خصوص تقاضای ابطال بند ۶ در سطر ۱۰ صفحه ۴ و بند ۲/۱ و ۲/۲ در سطر ۲، ۳، ۴ و ۵ صفحه ۱۸ بخشنامه ثبت نام مدارس شاهد را استدعا دارم.”
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
“بخشنامه شماره ۳۳۰/۱۴۳ مورخ ۱۴۰۲/۲/۳۱ مدیرکل امور شاهد و ایثارگران و دبیر ستاد مرکزی امور شاهد وزارت آموزش و پرورش
مدیرکل محترم آموزش و پرورش و رئیس ستاد اجرایی شاهد استان
با سلام و احترام
براساس مصوبه جلسه ۱۴۰۲/۲/۱۶ ستاد مرکزی شاهد، بدین وسیله شیوه نامه ثبت نام سال تحصیلی ۱۴۰۳ ـ ۱۴۰۲ به پیوست ارسال می گردد.
خواهشمند است دستور فرمانید موضوع در جلسه ستادهای اجرایی شاهد استان، شهرستان و مناطق ذی ربط مطرح و با هماهنگی، برنامه ریزی، اتّخاذ تدابیر لازم نسبت به اجرای کامل شیوه نامه (با تأکید بر موارد ذیل) اهتمام و نظارت فرمایید.
الف ـ ثبت نام و پذیرش تمام دانش آموزان (طرح شاهد و غیرطرح شاهد) ورودی و میان پایه در سال تحصیلی ۱۴۰۳ـ۱۴۰۲ به صورت الکترونیکی فقط در سامانه my.medu.ir انجام می پذیرد.
ب ـ با توجه به اهداف طرح نیمه متمرکز شاهد و اولویت فرزندان طرح شاهد در استفاده از فوق برنامه ها، فضا و امکانات آموزشی و پرورشی مدارس شاهد، ستادهای اجرایی شاهد استان/ شهرستان/ مناطق و نواحی با هماهنگی های لازم از طریق بنیاد شهید و امور ایثارگران، شرایط ثبت نام و ادامه تحصیل دانش آموزان شاهد را فراهم نمایید.
ج ـ ثبت نام و پذیرش دانش آموزان غیرطرح شاهد بر مبنای امتیازات به دست آمده از جدول شماره ۲ و رعایت دیگر بندها و شرایط این شیوه نامه انجام می شود.
د ـ آزمون آغازین، برگزاری کلاس های پیش نیاز و مهارت آموزی در تمامی دوره های تحصیل اجرا شود.
ذ ـ ضروری است در جلسات توجیهی مدیران مدارس شاهد، صلاحیت های اخلاقی و رفتاری دانش آموزان و رعایت شئونات اسلامی به ویژه حجاب برتر در مدارس دخترانه شاهد مورد تأکید قرار گیرد.
رـ مسئولیت هماهنگی و نظارت بر حُسن اجرای این شیوه نامه در سطح استان/ شهرستان/ مناطق/ نواحی و مدرسه به ترتیب برعهده رؤسای ستادهای اجرایی شاهد استان/ شهرستان/ مناطق/ نواحی و مدیران مدارس شاهد می باشد. ـ مدیرکل امور شاهد و ایثارگران و دبیر ستاد مرکزی امور شاهد وزارت آموزش پرورش
شیوه نامه ثبت نام مدارس شاهد سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲
فصل اول: تعاریف و کلّیات
الف ـ تعاریف:
…………………..
۶ ـ دانش آموز طرح شاهد (گروه الف): منظور فرزندان شهدا، آزادگان، فرزندان جانباز ۵۰% به بالا و دانش آموز جانباز می باشد.
…………………..
فصل پنجم ـ مشارکت مالی در مدارس شاهد
۲ـ میزان مشارکت مالی بنیاد شهید و امور ایثارگران
………….
۲/۱ـ میزان مشارکت مالی دانش آموزان طرح شاهد (فرزند شهید و جانباز ۷۰ درصد و بالاتر) مطابق با ارقام مندرج در جدول ذیل، از محل اعتبارات بنیاد شهید و امور ایثارگران تأمین و پرداخت می شود.
جدول شماره ۷: جدول کمک سرانه مشارکت اولیای دانش آموزان طرح شاهد (که توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران پرداخت می شود)
دوره تحصیلی ـ مبلغ قابل پرداخت به ریال
ابتدایی ـ ۷/۸۰۰/۰۰۰ ریال
دوره اول متوسطه ـ ۸/۸۰۰/۰۰۰ ریال
دوره دوم متوسطه ـ ۱۱/۲۵۰/۰۰۰ ریال
هنرستان فنّی و کاردانش ـ ۱۱/۴۰۰/۰۰۰ ریال
۲/۲ـ کمک سرانه فرزندان آزادگان و جانبازان ۵۰ تا ۶۹ درصد معادل ۷۵% ارقام تعیین شده برای دانش آموزان طرح شاهد مطابق با جدول شماره ۷ توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران و مابقی آن به عنوان سهم مشارکت توسط اولیاء آنان پرداخت می شود.”
در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست دفتر حقوقی، املاک و حمایت قضایی وزارت آموزش و پرورش به موجب لایحه شماره ۸۱۰/۲۹۸۱۰۲ مورخ ۱۴۰۲/۱۲/۲۸ توضیحاتی داده که خلاصه آن به قرار زیر است:
“در راستای اجرای تکالیف مندرج در اصول ۶۰ و ۱۳۸ قانون اساسی که صدور بخشنامه های اداری را در زمره مسئولیت های هر یک از وزرا قرار داده؛ مقام عالی وزارت آموزش و پرورش در حدود وظایف خویش و با اختیارات تجویزی از مقنّن از جمله قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران و آیین نامه اجرایی ماده ۶۷ از قانون مزبور، شیوه نامه موضوع ابطال به شماره ۳۳۰/۱۴۳ مورخ ۱۴۰۲/۲/۳۱ را صادر نمود. بنابراین اقدام مزبور با پشتوانه تقنینی، اجرای منصوص قانون و عدم تبعیض بین افراد با شرایط یکسان و توجه به مقرّرات مندرج در بندهای بعدی صورت گرفته است.
۲ـ برابر ماده ۶۷ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران، بنیاد شهید و امور ایثارگران موظّف است نسبت به تأمین و پرداخت هزینه های خدمات آموزشی «طرح شاهد» در برنامه های آموزش عمومی و سایر برنامه های آموزش عالی از محل اعتباراتی که به همین منظور در قوانین بودجه سنواتی پیش بینی می شود اقدام نماید و در تبصره یکم آن قید شده که بنیاد موظّف است نسبت به پرداخت کمک هزینه تحصیلی به دانش آموزان و دانشجویان شامل همسر و فرزندان شاهد، جانبازان بیست و پنج درصد (۲۵) و بالاتر، آزادگان و خانواده های آنان اقدام نماید. با ملاحظه عبارات مشخص شده در ماده و تبصره آن مشخص می گردد که پرداخت هزینه های خدمات آموزشی منحصراً به دانش آموزان طرح شاهد تعلّق می گیرد و به سایر ایثارگران صرفاً کمک هزینه تحصیلی پرداخت می گردد.
در تبصره دوم ماده نیز مرقوم شده که آیین نامه اجرایی این ماده از سوی بنیاد شهید و امور ایثارگران و معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
۳ـ با تصویب «آیین نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۶۷ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران به شماره ۱۱۱۳۵۷/ت ۵۰۵۵۷هـ مورخ ۱۳۹۴/۸/۱۷ مصوّب هیئت وزیران، هیئت مزبور در بندهای (ب) و (پ) ماده ۱، در مقام تفسیر و ذکر جزئیات قانون، واژه های «مشمولین» و «مشمولین طرح شاهد» را از یکدیگر تفکیک نمود؛ به نحوی که «مشمولین» جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر و «مشمولین طرح شاهد»، جانبازان ۵۰ درصد و بالاتر در بر می گیرد. در مواد ۲ و ۳ آیین نامه مزبور، بنیاد شهید موظّف شده خدمات مالی و آموزشی را با همکاری آموزش و پرورش و دانشگاه ها به «مشمولین طرح شاهد» ارائه نماید. ملاحظه می گردد که هیئت وزیران به کرات در مورد ارائه خدمات به «مشمولین طرح شاهد» و نه صرف مشمولین وضع مقرره نموده و تعمداً آنان را از یکدیگر تفکیک کرده است.
آموزش و پرورش نیز در بند ۶ از قسمت الف فصل اول (تعاریف و کلّیات) شیوه نامه موضوع ابطال نیز، به تأسی از ماده ۶۷ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران و آیین نامه اجرایی آن، «دانش آموزان طرح شاهد» که شامل فرزندان جانبازان ۵۰ درصد و بالاتر می باشند را در گروه «مشمولین طرح شاهد» قرار داده و جانبازان کمتر از ۵۰ درصد را از گروه یاد شده خارج دانسته است.
بنابراین شیوه نامه موضوع ابطال، دقیقاً تکرار آیین نامه مزبور بوده و فراتر از آن موضوعی قید نشده که متضمّن تبعیض میان ایثارگران باشد.
۴ـ در اساسنامه شماره ۲۹۱ مورخ ۱۳۹۴/۹/۲۴ مصوّب شورای انقلاب فرهنگی با عنوان «طرح شاهد و ایثارگر» که مورد توسّل و تمسّک شاکی قرار گرفته چند نکته حائز تأمل می باشد؛
نخست این که همان گونه که در مقدمه اساسنامه ذکر گردیده اساسنامه به منظور انسجام بخشیدن به فعالیت های وزارتخانه ها، سازمان ها و نهادهای فرهنگی ترکیب ستادهای مختلف و همکاری دستگاه ها در ارائه خدمات به ایثارگران می باشد و لذا اساسنامه حاوی نکات جزئی و کاربردی نمی باشد و صرفاً کلّیات و کارکردها را در بر می گیرد. به عبارت دیگر اساسنامه وظایف کلی متولیان امر را در برگرفته و تکالیف جزئی را می بایست در قوانین و آیین نامه ها مورد بررسی قرار داد.
دوم این که، ماده ۲ اساسنامه، که مصادیق جامعه هدف را ذکر کرده، به صورت عام بوده و شامل هر دو گروه «طرح شاهد» و «سایر ایثارگران» می باشد. بنابراین ماده مزبور نافی این موضوع نیست که در سایر قوانین و مقرّرات بین دو گروه پیش گفته در استفاده از امتیازات و خدمات تفاوت متناسب قایل گردد. از جمله تفاوت بین فرزندان جانبازان گرامی با درصدهای مختلف و یا مقایسه آنان با فرزندان شهدا یا تفاوتی که قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران بین ایثارگران جامع هدف قایل شده است به نحوی که در تبصره بند (و) ماده ۱ قانون مذکور، رزمندگان موضوع این بند در استفاده از تسهیلات این قانون که شامل ایثارگران می باشد مستثنی شده است و دولت مکلّف شده اقدامات قانونی لازم را جهت رسیدگی به امور آنان به عمل آورد.
۵ ـ به موجب بند ۴ از فراز (الف) از قسمت (د) اساسنامه مورد شکایت، ستاد مرکزی شاهد و ایثارگر آموزش و پرورش موظّف گردیده که نسبت به اولویت دادن به دانش آموزان شاهد به منظور خدمات و تسهیلات مربوطه اقدام نماید. آموزش و پرورش نیز با رعایت کلّیات اساسنامه و نگاه کاربردی به ماده ۶۷ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران و آیین نامه اجرایی آن در بندهای ۱، ۲ و ۳ از قسمت دوم از فصل پنجم (میزان مشارکت مالی بنیاد شهید و ایثارگران) شیوه نامه موضوع ابطال: امتیازات و تخفیفات متناسب با دانش آموزان طرح شاهد و سایر ایثارگران لحاظ نمود. بدین وسیله آموزش و پرورش با لحاظ تخفیفات مندرج در بندهای فوق الذکر که با رعایت مصادیق و درجات ایثارگری صورت گرفته، اولویت دادن به خانواده های معزّز ایثارگر را مطمح نظر قرار داده است. همان گونه که مستحضرند، اولویت الزاماً به معنای معافیت نبوده و هر یک (معافیت، تخفیف و تقدّم) را در بر خواهد گرفت.
با عنایت به موارد معنونه و نظر به عدم منع قانونی در اختیارات این وزارت و عدم تخطی از قوانین و مقرّرات، رد شکایت شاکی مورد تقاضاست.”
هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۴/۶/۱۸ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیئت عمومی
اولاً شورای معیّن عالی انقلاب فرهنگی به موجب مصوبه جلسه ۲۹۱ مورخ ۱۳۹۴/۹/۲۴ (تفویضی جلسه ۵۹۲ مورخ ۱۳۸۵/۸/۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی) اساسنامه طرح شاهد و ایثارگر را تصویب نموده و در ماده ۸ اساسنامه حدود وظایف و اختیارات عمومی و اختصاصی ستاد مرکزی شاهد و ایثارگر وزارت آموزش و پرورش را تعیین کرده است و در هیچ کدام از بندهای مزبور اختیار تعیین قلمرو افراد تحت پوشش اساسنامه به ستاد مرکزی شاهد اعطاء نشده است.
ثانیاً ماده ۲ اساسنامه مزبور جامعه هدف این اساسنامه را همسر و فرزندان شهدا، آزادگان و همسر و فرزندان آنان و جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر و همسر و فرزندان آنان تعیین نموده است و در ماده ۱۰ این اساسنامه نیز صراحتاً اعلام شده است که اساسنامه مصوّب جلسه ۱۵۲ مورخ ۱۳۸۵/۸/۲۳ شورای معیّن شورای عالی انقلاب فرهنگی و سایر مقرّرات مغایر با آن لغو می شود.
ثالثاً مصوبه سال ۱۳۸۵ جامعه هدف مصوبه را در ماده ۲ اساسنامه به این شرح پیش بینی نموده و براساس ماده مزبور مقرّر شده بوده که: «در این اساسنامه به فرزندان عزیز شهدا، مفقودین و اسرا به اختصار «فرزندان شاهد» اطلاق می گردد. تبصره (۱) فرزندان جانبازانی که متحمل ضایعات ۷۰ درصد و بالاتر شده اند در حکم فرزندان شاهد محسوب گردیده و از مزایای ایشان بهره مند می شوند. تبصره (۲) فرزندان آزادگان و فرزندان جانبازان ۵۰ تا ۶۹ درصد از مزایای قانونی و تسهیلات و خدمات آموزشی طرح برابر ضوابطی که شورای عالی طرح و برنامه شاهد مشخص می کند بهره مند می شوند» و این در حالی است که مصوبه سال ۱۳۹۴ با اصلاح ماده ۲ اساسنامه سابق مقرّر نموده است که: «جامعه هدف این اساسنامه همسر و فرزندان شهدا، آزادگان و همسر و فرزندان آنان و جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر و همسر و فرزندان آنان می باشند که به اختصار «شاهد و ایثارگر» اطلاق خواهند شد.» بر این اساس تفکیک مندرج در بند ۶ قسمت (الف) فصل اول شیوه نامه مورد اعتراض مغایر با مصوبه شورای معیّن شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده و خارج از حدود اختیار مرجع وضع است.
رابعاً ماده ۶۷ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوّب سال ۱۳۸۶ با اصلاحات و الحاقات بعدی بنیاد شهید و امور ایثارگران را مکلّف به پرداخت هزینه های خدمات آموزشی مشمولان طرح شاهد دانسته و در ماده ۹ اساسنامه مصوّب سال ۱۳۹۴ نیز منابع مالی و تأمین هزینه های طرح شاهد و ایثارگر را از محل بودجه عمومی و برعهده دولت اعلام کرده است و لذا تفصیل مندرج در قسمت ۲ فصل پنجم شیوه نامه و حذف بخشی از جامعه هدف اساسنامه یعنی فرزندان جانبازان ۲۵ تا ۴۹ درصد از مشارکت مالی بنیاد شهید در تأمین هزینه های تحصیلی این گروه توسط ستاد مرکزی شاهد و ایثارگر خارج از حدود اختیار مرجع وضع و مغایر با اساسنامه مصوّب سال ۱۳۹۴ است. با توجه به مراتب فوق، بندهای ۲/۱ و ۲/۲ از فصل پنجم و بند ۶ قسمت (الف) فصل اول شیوه نامه ثبت نام مدارس شاهد در سال تحصیلی ۱۴۰۳ـ۱۴۰۲ مصوّب جلسه مورخ ۱۴۰۲/۲/۱۶ که به موجب بخشنامه شماره ۳۳۰/۱۴۳ مورخ ۱۴۰۲/۲/۳۱ مدیرکل امور شاهد و ایثارگران و دبیر ستاد مرکزی امور شاهد وزارت آموزش و پرورش ابلاغ شده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون دیوان عدالت اداری مصوّب سال ۱۳۹۲ ابطال می شود. این رأی براساس ماده ۹۳ قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوّب ۱۴۰۲/۲/۱۰) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است.
رئیس هیئت عمومی دیوان عدالت اداری ـ احمدرضا عابدی



