پایگاه خبری اختبار- پوریا فخیمی متولد ۱۳۷۹ و دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه تهران است که موفق به کسب رتبه ۵ دکتری گرایش حقوق عمومی سال ۱۴۰۴ شده است.
گفت‌وگوی اختبار با این رتبه برتر آزمون دکتری ۱۴۰۴ را در ادامه می‌خوانید.
لطفا خودتان را معرفی کنید و مختصری درباره پیشینه تحصیلی و شغلی‌تان بفرمایید.
پوریا فخیمی هستم، متولد شهریور ماه سال ۱۳۷۹. تحصیلات دانشگاهی خودم را سال ۱۳۹۷ در رشته فقه و حقوق دانشگاه شاهد آغاز کردم. به لطف خدا در سال ۱۴۰۱ موفق به اخذ مدرک کارشناسی از این دانشگاه شدم؛ به دلیل علاقه‌ای که به موضوعات و مباحث حقوق عمومی داشتم در همان سال در کنکور ارشد حقوق عمومی شرکت کردم و موفق به کسب رتبه ۹ شدم. در حال حاضر هم دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق عمومی در دانشگاه تهران هستم و مشغول تکمیل پایان‌نامه خود و آمادگی برای دفاع از آن در آینده نزدیک هستم.
انگیزه‌تان از تحصیل در مقطع دکتری چیست؟ چرا به کارشناسی‌ارشد بسنده نکردید؟
بنده در دوران دبیرستان مانند اکثر دانش‌آموزان، تحت تأثیر عرف رایح و شرایط فرهنگی جامعه، تحصیل در گرایش علوم ریاضی را انتخاب کردم و دیپلم خود را در این رشته گرفتم. اما به لطف خدا و کمک مربیان دلسوزم در مقطع پیش دانشگاهی، تصمیم گرفتم در کنکور رشته انسانی شرکت کنم و تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته حقوق ادامه دهم.
از همان ابتدا یکی از معیارهای بنده برای انتخاب علوم انسانی و رشته حقوق، نه صرف علایق شخصی یا آینده شغلی بلکه در نظر گرفتن نیاز جامعه‌مان و ضرورت پرداختن به علوم انسانی و به ویژه رشته حقوق بود. رشته حقوق داعیه آن را دارد که می‌خواهد عدالت را در جامعه جهانی برپا کند و حقوق مظلومین را زنده کند؛ چنین رشته‌ای با معیارهای بنده برای انتخاب بهترین تطبیق را داشت.
مسلح شدن به ابزار حقوق یکی از بهترین راه‌های خدمت به جامعه بشریت و دفاع از مظلومین است. انتخاب رشته حقوق عمومی در مقطع ارشد نیز علاوه بر علاقه به مباحث آن، از جهت کم قدمت بودن آن و نیاز بیشتر بر کار کردن روی مباحث آن و گستره بین‌المللی آن بوده است. در نهایت برای تحقق این اهداف تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد را کافی ندیدم و سعی دارم تحصیلات خود را در مقطع دکتری ادامه دهم.
از چه زمان و در چه شرایطی مطالعه را شروع کردید؟
بنده در کنکور دکتری پارسال هم شرکت کردم و حدود دو ماهی برای آن مطالعه داشتم؛ متأسفانه علی رغم درصد خوبی که در دروس تخصصی پارسال داشتم، درس استعداد تحصیلی را منفی زدم و نتوانستم رتبه‌ای بهتر از ۳۴ کسب کنم.
البته با همین رتبه هم در نوبت دوم دانشگاه تهران پذیرفته شدم اما به خاطر هزینه بسیار بالا و غیر منطقی که تحصیل در نوبت دوم داشت از آن انصراف دادم و تصمیم گرفتم برای کنکور ۱۴۰۴ خودم را آماده کنم.
بنده از اواسط آبان ماه مطالعات خود را به صورت پراکنده شروع کردم. اما در سه ماه پایانی (از اوایل آذر ماه) به صورت متمرکز و تمام وقت برای کنکور مطالعه کردم. به صورت میانگین روزانه ۱۰ ساعت مطالعه داشتم که البته در ماه پایانی به لطف خدا این عدد را به ۱۲ ساعت در روز رساندم.
منابع و شیوه مطالعه‌تان به چه شکل بود؟
واقعیت برنامه‌ریزی برای مطالعه کنکور امری عمومی نیست؛ داوطلبین باید متناسب با شرایط خودشان و میزان فرصتی که برای مطالعه دارند و همچنین با در نظر گرفتن نقاط ضعف و قوتی که در دروس مختلف دارند برنامه‌ریزی را انجام دهند. اما به طور کلی چند نکته باید مورد توجه قرار گیرد:
اول اینکه داوطلبین سعی کنند حتماً برای خود برنامه‌ریزی زمانی دقیق داشته باشند. با توجه به حجم نسبتاً زیاد منابع، برنامه‌ریزی خوب کمک می‌کند شما نگرانی از جهت کم آوردن وقت و کم مرور کردن منابع نداشته باشید و خود این موضوع مایه آرامش خاطر شما خواهد بود.
دوم اینکه داوطلبین سعی کنند حتماً مطالعه مستمر و مداوم داشته باشند. به عبارت دیگر سعی کنند هرروز برای کنکور مطالعه کنند نه اینکه یک هفته خوب مطالعه داشته باشند و هفته دیگر آن را ترک کنند. سعی کنند هر چند کوتاه ولی هر روز مطالعه برای کنکور داشته باشند.
در نهایت اینکه به نظرم بهتر است دوستانی که وقت کمتری برای مطالعه دارند بجای منابع اصلی، در برخی از دروس از منابع کنکوری و مختصرتر استفاده کنند و حتی برخی مباحث سخت‌تر که کمتر مورد سؤال قرار می‌گیرند مانند مبحث قراردادهای اداری را حذف کنند.
در خصوص منابع مورد مطالعه هم باید عرض کنم که به نظرم برخی دوستان در معرفی منابع کنکور مقداری زیاده‌روی می‌کنند. علی الخصوص اینکه از سال ۱۴۰۲ به بعد نوع و سطح سوالات کنکور دکتری حقوق عمومی تغییر کرده و آسانتر شده است.
بنده وقتی مصاحبه نفرات برتر سال‌های گذشته را می‌دیدم، خودم هم بعضاً دچار استرس می‌شدم که این حجم از منابع را نمی‌شود برای کنکور مسلط و آماده شوم. لذا با احترام کامل به اساتید حقوق عمومی و کتب ارزشمندی که تاکنون نگاشته‌اند، باید عرض کنم هر چند به نظرم لازم است هر دانشجویی در مقطع کارشناسی ارشد و پیش از ورود به مقطع دکتری این کتب را مطالعه کند اما برای موفقیت در کنکور تسلط بر تمام این منابع ضرورتی ندارد.
لذا بنده در اینجا منابع اصلی که خودم برای کنکور مطالعه کردم را خدمت دوستان عرض می‌کنم:
۱. حقوق اساسی:
کتب: بنده کتاب حقوق اساسی و نهادهای سیاسی مرحوم دکتر قاضی شریعت پناهی را مطالعه کردم. این کتاب جزو معدود کتبی است که در تمام سال‌ها به صورت مستقیم در کنکور از آن سوال آمده است. البته اگر کسی فرصت کافی برای مطالعه و تسلط بر این کتاب را ندارد می‌تواند از کتاب ارشمند بایسته‌های حقوق اساسی دکتر قاضی شریعت پناهی استفاده کند که به صورت خلاصه‌تر نوشته شده است. البته بدیهی است که فاقد برخی مباحث نسبت به کتاب پیشین می‌باشد. همچنین بنده برای درس حقوق اساسی ایران بجای کتاب ارزشمند مرحوم دکتر هاشمی، از کتاب حقوق اساسی آزمونی نشر آوا استفاده کردم.
این کتاب به نوعی خلاصه آزمونی کتاب مرحوم دکتر هاشمی است و مطالب مهم آن را به طور کامل پوشش می‌دهد. استفاده از این کتاب سرعت مطالعه و مرور بنده را در این درس فوق العاده بالاتر برد. برای درس حقوق اساسی تطبیقی هم از کتاب دکتر بیژن عباسی استفاده کردم. این سه منبع برای بنده منابع اصلی بودند؛ اگر کسی فرصت بیشتری دارد می‌تواند کتاب مبانی حقوق اساسی دکتر عباسی را نیز نگاهی بیندازد.
قوانین و مقررات: قانون اساسی و نظرات تفسیری شورای نگهبان به صورت کلمه به کلمه مهم است. علاوه بر این قانون آیین‌نامه داخلی مجلس، آیین‌نامه داخلی هیأت دولت، آیین‌نامه داخلی شورای نگهبان، آیین‌نامه داخلی مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز قوانین مهمی هستند. همچنین قوانین نحوه اجرای اصول ۸۵ و ۱۳۸، قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر، قانون رسیدگی به دارایی مقامات، قانون وظایف رئیس قوه قضائیه، قانون وظایف رئیس جمهور، قانون نحوه اجرای اصل ۹۰، قانون تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور، قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان، مقررات نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام، ماده ۴۰ آیین‌نامه وظایف دیوان عالی کشور، قانون نحوه اجرای اصل ۱۶۰، قانون همه‌پرسی، قانون فعالیت احزاب و قانون شفافیت و نظارت بر تأمین مالی فعالیت‌های انتخاباتی در انتخابات مجلس را نیز بنده مطالعه کردم. علاوه بر این قوانین مربوط به حوزه انتخابات نیز از جمله قوانین مورد سوال در کنکورهای اخیر بوده که البته بنده بخاطر کمبود وقت آنها را مطالعه نکردم. اما علاوه بر این موارد به طور کلی قوانین حوزه حقوق عمومی که در چند سال اخیر به تصویب رسیده‌اند هم مورد توجه طراحان قرار می‌گیرد. از جمله قانون نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس مصوب ۱۴۰۱، قانون حمایت از گزارشگران فساد مصوب ۱۴۰۲، قانون شفافیت قوای سه‌گانه مصوب ۱۴۰۳ و … که در کنکور امسال سوالاتی از آنها طرح شده بود.
۲. حقوق اداری:
کتب: منبع اصلی مورد مطالعه بنده در درس حقوق ادرای کتاب دکتر بیژن عباسی بود. علاوه بر آن بنده به صورت موضوعی از کتب دیگر اساتید حقوق اداری نیز بهره بردم. برای مباحث مبانی حقوق اداری و مسئولیت مدنی دولت از کتاب حقوق اداری مرحوم دکتر مؤتمنی استفاده کردم. برای مبحث قراردادهای اداری از کتاب فوق‌العاده ارزشمند قراردادهای اداری دکتر رستمی بهره بردم (بنده این درس را در دوره ارشد با دکتر رستمی داشتم لذا کتاب ایشان را از قبل چند دور مطالعه کرده بودم). همچنین برای جمع‌بندی مبحث حقوق استخدامی و شوراهای اسلامی از کتاب کنکوری و کمک حافظه دکتر نجارزاده استفاده کردم.
اما به طور کلی عرض کنم داوطلبینی که فرصت مطالعه کمتری دارند می‌توانند به کتاب دکتر عباسی بسنده کنند و تمرکز خود را بر قوانین و مقررات حوزه حقوق اداری بگذارند. برای درس حقوق اداری تطبیقی هم بنده از کتاب حقوق اداری تطبیقی دکتر عباسی استفاده کردم؛ اما دوستان توجه داشته باشند که منبع اصلی این درس در کنکور کتاب دو جلدی حقوق اداری تطبیقی دکتر هداوند است.
قوانین و مقررات: قانون دیوان عدالت اداری، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون شوراهای اسلامی، قانون تقسیمات کشوری، قانون سازمان بازرسی (و آیین‌نامه اجرایی آن برای کسانی که فرصت کافی دارند)، قانون درآمد پایدار شهرداری‌ها، مصوبه شورای عالی اداری در تعیین وظایف و اختیارات استانداران و فرمانداران، قانون وظایف و تشکیلات شورای امنیت کشور، آیین‌نامه استخدام پیمانی، قانون گزینش، قانون راجع به خدمت نیمه وقت بانوان، قانون نحوه اجرای قانون مربوط به خدمت نیمه وقت بانوان، قانون ممنوعیت تصدی بیش از یک شغل، قانون ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان، آیین‌نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۲۱ و ماده ۱۲۱ قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون ارتقاء سلامت نظام اداری، قانون برگزاری مناقصات، شرایط عمومی پیمان، آیین‌نامه معاملات دولتی و قانون منع مداخله (سه مورد آخر را تنها به کسانی پیشنهاد می‌کنم که از قبل در درس قراردادهای اداری مطالعه داشته‌اند) و … از جمله قوانین مهم حوزه حقوق اداری هستند که بنده مطالعه کردم. به طوری کلی در هنگام مطالعه کتب حقوق اداری هر کجا به قانونی بر می‌خورید آن را مطالعه کنید.
۳. حقوق کار:
کتب: بنده کتاب دو جلدی حقوق کار مرحوم دکتر عراقی را مطالعه کردم. بر خلاف حجم نسبتاً زیادش کتاب سبک و روانی است. اما اگر کسی فرصت مطالعه کمتری دارد می‌تواند از کتاب حقوق کار دکتر هاشمی استفاده کند. علاوه بر این بنده کتاب کار شایسته دکتر ابدی را نیز مطالعه کردم که آنهم کتاب کم حجم و بسیار مهمی است. دوستان حتماً در هنگام مطالعه کتب حقوق کار به نکات مربوط به مقاوله‌نامه‌ها توجه ویژه داشته باشید.
قوانین و مقررات: قانون کار، قانون شوراهای اسلامی کار، قانون بیمه بیکاری و قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران. (دوستانی که کتاب دکتر عراقی را مطالعه کنند نیازی نیست به قوانین و مقررات دیگر مراجعه کنند و کتاب دکتر عراقی این موارد را به طور کامل پوشش می‌دهد).
۴. متون فقه:
برای این درس هم بنده از کتاب متون فقه حقوق عمومی و حقوق بین‌الملل دکتر ابراهیم موسی‌زاده استفاده کردم که البته منبع اصلی و کامل این درس نیست. اما به طور کلی کسانی که فن ترجمه در زبان عربی را تا حدی مسلط باشند می‌توانند تعداد زیادی از سوالات این درس را با مطالعه همین کتاب پاسخ دهند. لذا به نظرم بهتر است دوستان تمرکز خود را روی افزایش مهارت ترجمه خود قرار دهند نه حفظ کردن مطالب.
۵. دروس عمومی:
طبق اخبار سازمان سنجش درس استعداد تحصیلی برای سال بعد از کنکور دکتری حذف شده است که خیلی خبر خوبی است. برای درس زبان انگلیسی هم بنده از منبع خاصی استفاده نکردم اما دوستان می‌توانند از کتاب زبان عمومی دکتری زیر ذره‌بین استفاده کنند.
منابع مطالعه‌تان را چطور انتخاب کردید؟
برای انتخاب منابع از تجربیات نفرات برتر سال‌های گذشته استفاده کردم. البته اینکه خودم پارسال در کنکور شرکت کرده بودم نیز در انتخاب منابع کمک کننده بود.
بیشتر روی چه منابعی سرمایه‌گذاری کردید؟
تمرکز بیشتر بنده روی دروس تخصصی بود تا دروس عمومی. به نظرم باتوجه به اینکه طبق اخبار آمده از سازمان سنجش دروس تخصصی در سال آینده ضریب ۵ دارند بهتر است داوطلبین دیگر هم تمرکز خود را روی دروس تخصصی قرار دهند.
برنامه مطالعه‌تان به چه ترتیبی بود؟
همانطور که عرض کردم بنده مطالعات جدی خود را از اوایل آذر ماه شروع کردم. یک ماه اول سعی کردم تمام منابع را با سرعت بالا مطالعه کنم.
در ماه دوم آنها را با دقت بیشتری و به طور عمیق‌تر مطالعه کردم و در ماه آخر هم صرفاً مرور همان مطالب را انجام دادم و هیچ منبع جدیدی به منابع مورد مطالعه خود اضافه نکردم. با توجه به شناختی که از خود داشتم، سعی می‌کردم در برنامه هفتگی خود هر چهار درس اصلی را مطالعه کنم تا مطالب بهتر در حافظم قرار گیرند.
طبیعتاً کتب و قوانینی که حجیم‌تر و مهمتر بودند مانند کتاب نهادهای سیاسی و قانون اساسی و نظرات تفسیری و … را بیشتر و دقیق‌تر مطالعه کردم.
سطح سؤالات آزمون امسال را چطور ارزیابی می‌کنید؟
به نظر می‌رسد که کنکور دکتری حقوق عمومی در دو سال اخیر نسبت به ادوار گذشته بسیار آسانتر شده است. درصدهای کسب شده توسط نفرات برتر در این آزمون گویای همین مطلب است. البته به نظرم این آسانتر شدن از جهت آن است که طراحان محترم از پراکندگی منابع در طرح سوالات کاسته‌اند و تمرکز بر همین منابع معرفی شده قرار گرفته است. اما به طور کلی آزمون هم سوالات ساده داشت و هم سوالات متوسط و سخت و به طور استاندارد طراحی شده بود.
برای ادامه تحصیل کدام دانشگاه را انتخاب کردید؟
در صورت پذیرش در مصاحبه، قصد ادامه تحصیل در دانشگاه تهران را دارم.
رزومه‌تان برای مرحله مصاحبه چطور است؟
در حال حاضر رزومه خیلی مناسبی ندارم؛ صرفاً دو مقاله علمی پژوهشی و یک مقاله همایشی. البته یک مقاله در دست نگارش هم دارم و سعی دارم در ماه‌های آتی در آزمون‌های معتبر زبان انگلیسی شرکت کنم و مدرک آنها را نیز به رزومه خود اضافه کنم.
توصیه‌تان به داوطلبان آزمون‌های حقوقی چیست؟
کوچکتر از آن هستم که بخواهم به دوستان توصیه و نصیحتی کنم اما ذکر چند نکته را مفید می‌بینم:
اول آنکه دوستان سعی کنند هدف‌گذاری دقیقی داشته باشند. شناخت دقیق هدف به انسان روحیه و انگیزه می‌دهد؛ باعث می‌شود تلاش‌های انسان جهت‌دار و متمرکز شود به سوی آن هدف و این قطعاً یکی از رمزهای موفقیت است.
دوم اینکه دوستان به هیچ وجه ناامید نشوند. اصلاً به این فکر نکنید که من وقت کافی ندارم یا مطالعه کافی نکردم؛ اصل اساسی برای موفقیت این است که هر چقدر در توانمان است، به همان میزان تلاش کنیم «وَأَن لَیسَ لِلإِنسانِ إِلّا ما سَعىٰ». در نهایت اینکه دوستان حقوقی بدانند رشته حقوق هدف نهاییش برقراری عدالت در جامعه و دفاع از مظلومین است؛ هدفی مقدس که مطمئن باشید اگر حقیقتاً قصد و نیتتان از تحصیل رشته حقوق آن باشد، خدا هم به قطع کمکتان می‌کند.
و حرف آخر؟
در آخر بر خود وظیفه می‌بینم از زحمات پدر و مادر عزیزم قدردانی کنم و همچنین تشکر ویژه‌ای کنم از مربیان خود که حق زیادی به گردن بنده دارند و اساتیدی که توفیق حضور در کلاس درس ایشان را داشتم. در نهایت تشکری صمیمانه می‌کنم از دوستان بزرگوارم آقایان علیرضا حمامی نصیری و میلاد اصغری، دانشجویان موفق این رشته که مرا در این دوره همراهی و راهنمایی کردند. با تشکر فراوان از سایت اختبار و کارکنان زحمت‌کش و محترم آن.
سایر مطالب:
- گفت‌وگو با پوریا فخیمی، رتبه ۵ آزمون دکتری حقوق عمومی سال ۱۴۰۴
- گفت‌وگو با عارف حلیمی، رتبه ۸ دکتری حقوق جزا و جرم شناسی سال ۱۴۰۴
- گفت‌وگو با سحر خوشدل، رتبه ۵ دکتری حقوق بین الملل سال ۱۴۰۴
- گفت‌وگو با محمدجواد محقق؛ رتبه ۲ آزمون دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی سال ۱۴۰۴
- گفت‌وگو با سجاد قدمیاری، رتبه ۱ دکتری حقوق بین الملل سال ۱۴۰۴
- گفت‌وگو با پوریا دهقانی؛ رتبه ۳ آزمون دکتری حقوق خصوصی سال ۱۴۰۴
- گفت‌وگو با سید پژمان توفیقی اصل؛ رتبه ۶ آزمون دکتری حقوق عمومی سال ۱۴۰۴
- گفت‌وگو با امیرعلی صالحی، رتبه ۴ دکتری حقوق عمومی سال ۱۴۰۴
- گفت‌وگو با محمدرضا محمدی؛ رتبه ۴ آزمون دکتری حقوق تجارت و سرمایه گذاری بین المللی سال ۱۴۰۴
