ابطال بخشنامه تسهیلات نقل‌وانتقال فرزندان اعضای هیات علمی (مصوب ۱۴۰۰ معاونت فنی سازمان سنجش)

شماره دادنامه: ۱۴۰۲۳۱۳۹۰۰۰۳۳۵۹۸۹۰

تاریخ دادنامه: ۱۴۰۲/۱۲/۲۲

شماره پرونده: ۰۰۰۲۴۹۲- ۰۰۰۲۵۸۹

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: سازمان بازرسی کل کشور

طرف شکایت: سازمان سنجش آموزش کشور

مـوضـوع شکـایت و خـواسته: ابطال بخشنامه شماره ۴۷۱۰۱ مورخ ۱۴۰۰/۶/۲۹ معاون فنی و آماری سازمان سنجش آموزش کشور

   گردش کار

سرپرست معاونت حقوقی، نظارت همگانی و امور مجلس سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت نامه شماره ۳۰۲/۲۲۲۳۲۵ مورخ ۱۴۰۰/۸/۱۰ اعلام کرده است:

” احتراماً بخشنامه های سازمان سنجش آموزش کشور از جهت انطباق با قانون در این سازمان مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه آن به شرح زیر جهت استحضار و اقدام شایسته قانونی اعلام می شود.

به موجب بخشنامه شماره ۴۷۱۰۱ مورخ ۱۴۰۰/۶/۲۹ معاون فنی و آماری سازمان سنجش آموزش کشور نحوه اجرای تسهیلات مربوط به نقل و انتقال فرزندان اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور که در آزمون سراسری سال ۱۴۰۰ پذیرفته شده اند به معاونین آموزش دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی سراسر کشور ابلاغ شده است. این در حالی است که:

به موجب دادنامه شماره ۱۲۲۹ مورخ ۱۴۰۰/۴/۲۲، هیأت عمومی دیوان عدالت اداری بند دوم دستورالعمل اجرایی مصوبه جلسه ۷۳۵ مورخ ۱۳۹۲/۴/۲۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی که توسط وزرای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و رییس دانشگاه آزاد اسلامی تصویب و مقرر می داشت: « پذیرفته شدگان آزمون سراسری می توانند از دانشگاه مبدأ به یکی از دانشگاه های واقع در شهر محل خدمت (ترجیحاً دانشگاه محل خدمت) عضو هیأت علمی و یا در صورت نبودن آن رشته در آن شهر به دانشگاه نزدیک ترین شهر به محل خدمت عضو هیأت علمی با تعیین سازمان سنجش آموزش کشور در همان مقطع و گروه آزمایشی و دارا بودن حد نصاب مطابق با ضوابط زیر انتقال یا تغییر رشته بدهند» را به دلیل آنکه از مصادیق اعمال تبعیض ناروا و نقض تساوی افراد ملت از حیث برخورداری آن ها از حقوق مساوی اجتماعی و فرهنگی است را ابطال نموده است.

بنا به مراتب بخشنامه شماره ۴۷۱۰۱ مورخ ۱۴۰۰/۶/۲۹ معاون فنی و آماری سازمان سنجش آموزش کشور مغایر با بند ۹ اصل سوم و اصول نوزدهم و بیستم قانون اساسی و برخلاف دادنامه شماره ۱۲۲۹ مورخ ۱۴۰۰/۴/۲۲ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری می باشد و ابطال آن در هیأت عمومی دیوان از تاریخ تصویب مورد تقاضا می باشد.”

   متن مقرره مورد شکایت

” بخشنامه شماره ۴۷۱۰۱ مورخ ۱۴۰۰/۶/۲۹ معاون فنی و آماری سازمان سنجش آموزش کشور

معاونان محترم آموزشی دانشگاه هاو مراکز آموزش عالی و پژوهشی سراسر کشور

به استحضار می رساند، دستورالعمل اجرایی نقل و انتقال فرزندان اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور (موضوع مصوبه جلسه ۷۳۵ مورخ ۱۳۹۲/۴/۲۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی) برای پذیرفته شدگان آزمون سراسری سال ۱۴۰۰ ، طی نامه شماره ۲۶۲۳۴ مورخ ۱۴۰۰/۵/۴ و متمم آن طی نامه شماره ۴۶۷۴۹ مورخ ۱۴۰۰/۶/۲۸ این سازمان به تمامی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور ارسال شده است ثبت نام برای استفاده از تسهیلات فوق ۴۸ ساعت پس از اعلام نتایج نهایی آزمون سراسری سال ۱۴۰۰ آغاز و به مدت ۳ روز به صورت اینترنتی انجام شده و امکان مراجعه حضوری با توجه به شیوع ویروس کرونا و لزوم فاصله گذاری اجتماعی به این سازمان تحت هیچ شرایطی وجود ندارد. نحوه اجرای این تسهیلات به شرح ذیل می باشد.

۱- ثبت نام همانند سال ۱۳۹۹، به صورت اینترنتی و با مراجعه به آدرس http://fm.sanjesh.org انجام می شود. لذا خواهشمند است دستور فرمایند مراتب به نحو مقتضی به اطلاع اعضای هیأت علمی ذینفع آن دانشگاه رسانده شود. لازم است متقاضی، مدارک لازم، را طبق بند ۵ دستور العمل اجرایی مذکور، تهیه نموده و اسکن آنها را از طریق سایت فوق ارسال و انتخاب رشته نمایند و از مراجعه حضوری به این سازمان اکیداً خودداری نمایند.

۲- طبق دستورالعمل اجرایی نقل و انتقال فرزندان اعضای هیأت علمی و متمم آن، فرزندان اعضای هیأت علمی در صورت احراز شرایط لازم می توانند از تسهیلات انتقال یا انتقال مشروط استفاده کنند اما امکان تغییر رشته وجود ندارد.

۳- تقاضای داوطلبان توسط این سازمان بررسی و نتایج به همراه تصاویر مدارک ارسالی به سازمان، بر روی پرتال       دانشگاه های مبدا و مقصد (http://university.sanjesh.org/Sarasari) قرار می گیرد. نتیجه وضعیت هر داوطلب از طریق پروفایل شخصی (صندوق شخصی داوطلب که در زمان ثبت نام برای او ایجاد می شود) و یا پیامک به اطلاع ایشان خواهد رسید.

۴- معرفی شدگان با اصل مدارک ارسالی در زمان تعیین شده به دانشگاه مقصد مراجعه و اقدام به ثبت نام می نمایند.

۵- دانشگاه مقصد باید اصل مدارک را با تصاویر ارسال شده بر روی پرتال تطبیق داده و سپس نسبت به ثبت نام ایشان اقدام نماید. بدیهی است در صورت وجود هرگونه مغایرت در مدارک ثبت نام امکان پذیر نبوده و بایستی مراتب برای بررسی به این سازمان اعلام شود. شایان ذکر است هر زمانی مشخص شود که بین اطلاعات موجود در پرتال و مدارک ارائه شده توسط داوطلبان مغایرتی وجود دارد و دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی نسبت به رعایت ضوابط و کنترل دقیق اصل مدارک با پرتال اقدام ننموده باشند قبولی داوطلب لغو و کلیه مسئولیت آن عیناً بر عهده مؤسسه آموزش عالی ذی ربط خواهد بود.

۶ – موارد مندرج در دستورالعمل ثبت نامی نیز باید در زمان ثبت نام مورد بررسی قرار گیرد.

۷ – دانشگاه مبدأ بایستی مدارک قبولی و کارت ورود به جلسه داوطلبان را به دانشگاه مقصد ارسال نماید. داوطلبانی که با استفاده از این تسهیلات نقل و انتقال می یابند نیازی به ثبت نام در دانشگاه مبدا ندارند. بدیهی است با توجه به عدم ثبت نام در دانشگاه مبدا، اخذ شهریه از این داوطلبان در دوره های شهریه پرداز توسط دانشگاه مبدا ممنوع است.

۸- به پیوست فرم معرفی عضو هیأت علمی رسمی و همچنین فرم معرفی عضو هیأت علمی پیمانی (فقط برای اعضای هیأت علمی پیمانی وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه آزاد اسلامی طبق قسمت (الف) و (ج) بند ۱-۶ دستورالعمل اجرایی تسهیلات فوق ارسال می شود. این معرفی نامه باید بصورت رسمی، تایپ شده و همراه با مهر و امضا معاونت آموزشی دانشگاه محل خدمت عضو هیأت علمی و دارای شماره و تاریخ باشد. خواهشمند است کاملاً مطابق متن فرم های ارسالی، معرفی نامه اعضای هیأت علمی رسمی و پیمانی تهیه شود. با توجه به تفاوت شرایط اعضای هیأت علمی پیمانی، از ارائه معرفی نامه اعضای هیأت علمی پیمانی در قالب فرم هیأت علمی رسمی جداً خودداری شود.

۹- فرزندان اعضای هیأت علمی که در آزمون کاردانی به کارشناسی ناپیوسته و یا آزمون دوره های کاردانی نظام جدید دانشگاه فنی و حرفه ای و مؤسسات آموزش عالی غیر انتفاعی و با دانشگاه علمی کاربردی سال ۱۴۰۰ پذیرفته شده اند برای استفاده از این تسهیلات، با توجه به تعداد اندک متقاضیان بایستی تمامی مدارک لازم طبق بند ۵ دستورالعمل اجرایی این تسهیلات و در خواست خود را از طریق سیستم پیشخوان خدمات الکترونیکی سازمان سنجش آموزش کشور به آدرس http://darkhast.sanjesh.org ثبت نمایند. پس از ثبت درخواست، برای متقاضی شماره نامه و کد رهگیری از طریق پیام کوتاه ارسال می شود. متقاضیان پس از دریافت شماره و کد رهگیری از طریق پیام کوتاه، به پورتال رهگیری الکترونیکی مکاتبات به آدرس http://rahgiri.sanjesh.org وارد و از آخرین وضعیت درخواست خود مطلع شوند. پس از بررسی و تهیه معرفی نامه ثبت نام در دانشگاه، نامه مربوطه به همراه مدارک هیأت علمی از طریق سیستم ERP به دانشگاه ارسال و به متقاضی اطلاع داده می شود. برای ثبت نام با همراه داشتن اصل مدارک به دانشگاه مراجعه نمایند. دانشگاه بایستی اصل مدارک را با تصاویر ارسالی از سازمان تطبیق دهد و طبق بند ۵ این نامه اقدام نماید.

۱۰- مجدداً تاکید می شود با توجه به شیوع ویروس کرونا و لزوم فاصله گذاری اجتماعی و به منظور تسریع در انجام امور، امکان پاسخگویی حضوری وجود ندارد و اعضای محترم هیأت علمی هر گونه درخواست در خصوص این تسهیلات را می توانند از طریق سامانه درخواست اینترنی به نشانی http://darkhast.sanjesh.org با عنوان فرزندان اعضای هیأت علمی اسکن و ارسال نمایند.- معاون فنی و آماری”

   علی رغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمائم آن به طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده پاسخی واصل نگردید.

   هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۴۰۲/۱۲/۲۲ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

 رای هیأت عمومی

اولاً براساس بند ۹ اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه در تمام زمینه‌های مادی و معنوی از وظایف دولت جمهوری اسلامی ایران است و برمبنای اصل نوزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و به موجب اصل بیستم این قانون، همه افراد ملّت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند.

ثانیاً برمبنای صدر مصوبه «جایگاه، اهداف و وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی» مصوب جلسه ۴۰۹ مورخ ۱۳۷۶/۸/۲۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی، «‌شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان مرجع عالی سیاستگذاری، تعیین خط مشی، تصمیم‌گیری و هماهنگی و هدایت امور فرهنگی، آموزشی و ‌پژوهشی کشور در چارچوب سیاست های کلّی نظام محسوب می‌شود…» و حسب بند ۲-۶ سیاست های کلّی علم و فناوری (نظام آموزش عالی، تحقیقات و فناوری) که در تاریخ ۱۳۹۳/۶/۲۹ توسط مقام معظم رهبری و در اجرای بند ۱ اصل یکصد و دهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ابلاغ شده، «توزیع عادلانه فرصت ها و امکانات تحصیل و تحقیق در آموزش عالی در سراسر کشور» از سیاست های کلّی نظام جهت دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز و شکوفایی علمی است و مصوبات مقامات و نهادهای مأذون از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز با توجه به حکم مقرر در مصوبه جایگاه، اهداف و وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌بایست در چارچوب سیاست های کلّی مذکور به تصویب برسد.

ثالثاً هیأت عمومی دیوان عدالت اداری قبلاً و در اجرای تکالیف قانونی مصرح برای این هیأت به شرح مقرر در بند ۱ ماده ۱۲ قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ و وفق آراء شماره ۱۶ مورخ ۱۳۸۲/۱/۲۴، ۷۹۰ مورخ ۱۳۸۸/۱۱/۵، ۹۲۹ مورخ ۱۳۹۱/۱۲/۱۴، ۱۲۳۰-۱۲۲۹  مورخ ۱۴۰۰/۴/۲۲ و ۳۲۱۳ الی ۳۲۱۶ مورخ ۱۴۰۰/۱۱/۳۰ حکم به ابطال مقرراتی صادر نموده است که خارج از ضوابط مقرر در آیین‌نامه‌های مصوب وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در مغایرت با احکام مندرج در اصول سوم، نوزدهم و بیستم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نقل و انتقال (قطعی و مشروط) و تغییر رشته فرزندان اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی را تجویز نموده بود.

بنا به مراتب فوق، بخشنامه شماره ۴۷۱۰۱ مورخ ۱۴۰۰/۶/۲۹ معاون فنی و آماری سازمان سنجش آموزش کشور که متضمن نحوه اعمال دستورالعمل اجرایی نقل و انتقال فرزندان اعضای هیأت علمی دانشگا‌ه ها و مراکز آموزش عالی کشور و متمم آن مبنی بر بهره‌مندی از تسهیلات انتقال (قطعی و مشروط) است، به لحاظ ایجاد تبعیض ناروا میان فرزندان اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی با آحاد مردم و خارج نمودن آنها از شمول مقررات آیین‌نامه مهمانی و انتقال دانشجویان دوره‌های کاردانی و کارشناسی پیوسته و ناپیوسته مؤسسات آموزش عالی دولتی و غیردولتی مصوب ۱۳۹۲/۳/۲۰ و به دلیل مغایرت با حکم مقرر در بند ۹ اصل سوم و اصول نوزدهم و بیستم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران خلاف قانون و خارج از حدود اختیار بوده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد ۱۳ و ۸۸ قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از تاریخ تصویب ابطال می‌شود.

این رای براساس ماده ۹۳ قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب ۱۴۰۲/۲/۱۰) در رسیدگی و تصمیم‌ گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است.

حکمتعلی مظفری

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری