از تلخ و شیرین آزمون وکالت در گفت‌وگو با فاطمه حاجی‌علی
پایگاه خبری اختبار- یکی از اتفاق‌های رایج و جالب توجه در آزمون وکالت، حضور داوطلبانی است که با پیشنه‌های تحصیلی و شغلی متفاوت در مقطعی از زندگی به رشته حقوق علاقمند شده‌اند و پس از آن با هدف‌گذاری و تلاش مستمر موفق به قبولی در این آزمون چالش‌برانگیز شده‌اند.
فاطمه حاجی‌علی یکی از این افراد است که پس از سال‌ها فاصله گرفتن از تحصیل و درحالیکه رشته دیپلم او ریاضی‌فیزیک بود، برای آشنایی با حقوق خود تصمیم به تحصل در این رشته گرفت اما این رشته نهایتاً مسیر زندگی و شغلی او را تغییر داد و به وکالت منتهی کرد.
او در سال‌هایی به تحصیل و آمادگی برای آزمون وکالت پرداخت که در زندگی شخصی و شغلی خود نیز چالش‌های بزرگی را تجربه می‌کرد اما نهایتاً طعم موفقیت را چشید.
در روزهایی که اضطراب ناشی از بیماری کرونا به نگرانی‌های داوطلبان آزمون وکالت اضافه شده است، با خانم حاجی‌علی درباره شیوه مطالعه و مدیریت اضطراب در ایام نزدیک به آزمون صحبت کردیم. حاصل این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
کمی از پیشنیه شغلی و تحصیلی‌تان برای ما بگویید و اینکه چطور شد به سراغ رشته حقوق آمدید؟
فاطمه حاجی‌علی هستم. در سال ۱۳۹۴ و ۱۵ سال بعد از فاصله گرفتن از تحصیل، با هدف آشنا شدن با حقوق انسانی خودم تصمیم گرفتم در رشته حقوق تحصیل کنم. چهارماه تا کنکور باقی بود شروع به مطالعه کردم با دیپلم ریاضی فیزیک و عدم آشنایی کافی با دروس علوم انسانی با رتبه دوهزار در رشته حقوق پذیرفته شدم. آن روزها درگیر مسائل پرتنشی بودم، مسائلی که مدیریت آن به تنهایی خود کار بزرگی بود، ولی هر قدر هم که شرایط بر انسان سخت بگیرد راه نجات و موفقیت همیشه باز است و یافتن آن در گرو لطف خدا و همت عالی است. ظرف سه سال با معدل ۱۹ کارشناسی حقوق را به پایان رساندم.
همزمان با تحصیل شاغل نیز بودم. تا سقفی که دانشگاه به خاطر معدل بالایم اجازه می‌داد واحد بر می داشتم و برای هر درس علاوه بر جزوه اساتید و کتابی که معرفی می‌کردند کتابهای مرجع و اساتید به نام را نیز مطالعه و خلاصه‌نویسی می کردم لذا سال آخر بخاطر اینکه زمان بیشتری برای مطالعه داشته باشم کار خودرا ترک کردم. برا ی اهدافم بازه زمانی تعیین کرده بودم و هرچه به پایان زمان تعیین شده می رسیدم حواشی اطراف آن هرچند دلچسب و مفید بودند را کم و یا حذف می کردم پس فعالیت ورزشی و هنری خود را نیزموقت رها کردم.
از چه زمان تصمیم گرفتید که وکالت را به‌عنوان مسیر شغلی آینده‌تان انتخاب کنید؟
در واقع از ترم دوم دانشگاه وقتی متوجه توانایی خود شدم و هدفم کمک به همنوعانم شد، هدفمند درس می‌خواندم بعضی از دروس را بعد از اینکه با نمره بالا پاس کرده بودم در کلاس اساتید دیگر مهمان می‌شدم حتی اگر زمان استراحتم بود. تحلیل‌ها و استدلال‌های متفاوت ذهنم را تحلیلی کرده بود. در رشته حقوق نباید مطالب را حفظ کرد و شب امتحانی بود اگر هدف فراتر از لیسانس باشد.
هدف من قبولی در آزمون وکالت کانون مرکز شهر تهران بود. حتی به شهرهای دیگر فکر نمی‌کردم (همیشه به بهترین حالت ممکن فکر کنید) همزمان با سال اخر تحصیل برای آزمون آماده می شدم ولی زمان کافی برای تسلط بر قوانین نداشتم آن سال کانون مرکز ۱۲۰۰نفر پذیرش داشت با ۸۰ نفر اختلاف قبول نشدم و سال بعد از فارغ التحصیلی بود که موفق به قبولی شدم. در خصوص ارشد سه مرتبه در آزمون شرکت کردم؛ اولین بار هنوز لیسانس را نگرفته بودم و دومین مرتبه سال بعد همزمان با مطالعه برای کانون بود با رتبه هایی حدودد ۳۰۰ و۲۰۰ که انتخاب رشته نکردم و فقط برای سنجش خویش آزمون دادم عقیده داشتم باید قورباغه را قورت داد و سخت ترین هدف اولین هدف باشد.در واقع سال۹۹ تصمیم جدی به قبولی در ارشد داشتم که خداروشکر رتبه ۳۵ را در گرایش حقوق خصوصی کسب کردم و موفق به قبولی در رشته حقوق اقتصادی (روزانه شهید بهشتی) شدم.
مطالعه منظم برای آزمون وکالت را از کی شروع کردید؟
مطالعه برای آزمون وکالت را از بهمن ۹۷ شروع کردم همزمان فعالیت‌های دیگری هم داشتم و حدود ۴ الی ۵ ساعت در منزل مطالعه می‌کردم برای تعطیلات عید دو کتاب مرجع در نظر گرفتم و کامل مطالعه کردم. از اردیبهشت سال ۹۸ با برنامه ریزی که در هر روز سه درس و با میزان مشخص شروع به مطالعه جدی کردم زمان مطالعه ام هشت ساعت در روز بود. از مردادماه به کتابخانه می‌رفتم حدود ده الی دوازده ساعت مطالعه داشتم وهرچه به آزمون نزدیک می‌شدم زمان را افزایش میدادم. ماه قبل از آزمون در منزل مطالعه می‌کردم تا زمان بیشتری داشته باشم.
اصولاً شرکت در کلاس‌های مؤسسات تضمین کننده قبولی در آزمون نیست چرا که زمان و انرژی زیادی می‌گیرد ولی اگر در درسی فهم خوبی حاصل نشد می‌توان خیلی قبل‌تر، و نه نزدیک آزمون، از کلاس‌های اساتید به‌نام بهره گرفت.
بین دروس با درس تجارت خیلی ارتباط نمی‌گرفتم، با اینکه کتابهای آقای دکتر اسکینی را زمان دانشگاه خوانده بودم. لذا برای رفع این مشکل ویس‌های کلاس تجارت اقای دکتر فرحناکیان را در بدو شروع مطالعه برای وکالت، یکبارگوش دادم و در خلال مطالعه بسته به مبحث تجارت در مسیر کتابخانه برای دفعه دوم بعضی مباحث را مجدد می‌شنیدم و خیلی در فهم و یادگیری کمکم کرد.
منابع امتحانی‌تان چه بود و چطور این منابع را انتخاب کردید؟
منابع آزمون وکالت را قبل از ترم آخر با تحقیق مشخص کرده بودم و تعدد منبع نداشتم.
برای درس مدنی کتاب نظم دکتر کاتوزیان که با نکته‌های کتابهای دیگری که خوانده بودم حاشیه‌نویسی شده بود و تست آقای جرعه‌نوش؛
درس تجارت و آیین دادرسی مدنی کتاب مختصر دکتر توکلی و کتاب قانونم که در حاشیه آن نکات مهم را خلاصه‌وار نوشته بودم و مجموعه‌تست استاد کمالوند؛
درس حقوق جزای عمومی کتاب استاد ساولانی و درس حقوق جزا اختصاصی متن قانون و خلاصه‌نویسی‌های کتاب دکتر میرمحمدصادقی؛
درس آیین دادرسی کیفری فقط متن قانون که بین برگ‌های قانون ورق سفید اضافه کرده بودم و نکات کتابهای دکتر خالقی و نکات مطالبی که استاد ساولانی در کلاسشان گفته بودند را نوشته بودم و تست استاد ساولانی.
اصول فقه هم کتاب خانم سمیرا محمدی و تست آقای شب‌خیز.
لازم به ذکر است که دوجلد کتاب اصول قافی، کتابهای دکتر شمس و کتاب مدنی دکتر بیات را قبل از فروردین به‌عنوان کتابهای مرجع مطالعه کرده بودم ولی جزو منابع آزمونی‌ام نبود.
برای ارشد حقوق خصوصی دو کتاب متون فقه و متون حقوقی مدرسان شریف را مطالعه و بیشتر تست زده بودم با سه کتاب در بالا ذکر شده.
اضطراب‌ها و بی‌انگیزگی‌های احتمالی مسیر مطالعه را چطور کنترل می‌کردید؟
در شرایطی که مطالعه می‌کردم چالش‌هایی در زندگی‌ام بود که تمرکزم را از درس می‌گرفت. اگر در حین درس اصلا تمرکز نداشتم کتاب را می‌بستم و برای دقایقی به فعالیت دیگر مشغول می‌شدم؛ مدیتیشن و چند دقیقه حرکات یوگا یا کششی یا حتی صحبت کوتاه در حد پنج یا ده دقیقه با دوستان هم هدفم. اغلب در این زمان‌های کم‌بازده استراحت و تغذیه را می‌گذاشتم. اتفاقاً چالش‌ها و سختی‌های راه می‌توانند انسان را قوی‌تر کنند کافی است به خود ایمان داشته باشید و بخواهید خود واقعیتان را به خود ثابت کنید و آن وقت است که عزیزانتان نیز دلشاد می‌شوند، همین برای خسته نشدن و تلاش کافی نیست؟
در مسیر آزمون وکالت اصلا دلسرد نشدم ولی وقتی یک راه جز قوی بودن برایت باقی نمی‌ماند ممکن است قدری اضطراب پیدا کنی به‌نظرم غالب داوطلبان آزمون وکالت معده‌دردهای قبل آزمون را تجربه کرده‌اند که باید هم از نظر جسمی و هم روحی این شرایط را مدیریت کرد. یک مشاور خوب و همراهی خانواده و قدری توکل و دقت در تغذیه راه‌گشاست.
و سخن آخر؟
مسیر زندگیتان را خودتان مشخص کنید و نگذارید دستخوش امواج گردد، الزاماً زیباترین و راحت‌ترین مسیر، بهترین مسیر نیست. در شرایط سخت است که تلاش ارزش پیدا می‌کند امروز جامعه ما به انسان‌های خودساخته بیش از پیش نیاز دارد از مشکلات نهراسید که مایه صیقل روحتان است و با افکار مثبت به زندگی نگاه کنید.
در هفته‌های باقی‌مانده به آزمون داوطلبان باید تمام تلاش خود را بکنند، نزدیک خط پایان نباید نباید یک لحظه کند شد و به عقب برگشت. خیلی از بردهای مهم دقایق آخر اتفاق افتاده است. اگر آزمون آزمایشی شرکت می‌کنید نه نتایج خوب و نه نتایج بد هیچ کدام نباید موجب دلسردی یا غرور کاذب در شما شود، فقط نکات مهم آزمون‌ها را استخراج کنید. همین. برای موفقیت‌های بزرگ مانند پذیرش در کانون وکلا، از دیگران کمک بخواهید حداقل این هفته‌های باقی‌مانده را، از اطرافیانتان تقاضا کنید هر کاری می‌توانند برای آرامش و ذخیره زمانی شما دریغ نکنند. دنبال اخبار و حواشی نباشید از کسانی که با شما زندگی می‌کنند بخواهید از اخبار کرونا و شرایط بد اقتصادی مقابل شما سخن نگویند. فضای مجازی را به صفر برسانید، حتما پنج دقیقه قبل ازخواب با موسیقی بدون کلام ملایم ریلکس کنید (مدیتشین) و فردایی پر انرژی و پر تمرکز را تجسم کنید. هرچه به روزهای اخر نزدیک می شود سبک تر گام بردارید، سراغ کتاب‌هاهایی که قبلا خوانده‌اید یا کتابهایی که موسسات مختلف چاپ کرده و دوستان‌تان به‌به و چه‌چه می‌کنند نروید با سرعت قانون بخوانید و تست بزنید با تمرکز بالا سرعت خود را افزایش دهید و در هشت روز آخر روزی یک قانون را کامل ورق بزنید نکات هایلات شده و مهم را چشمی دنبال کنید در ذهنتان عکس بگیرید. البته بعضی مواد که سابقه طرح سؤال بالا دارند و کاملا حفظی هستند را لازم است شب قبل از آزمون نگاهی بیندازید به هیچ وجه نگذارید استرس بر شما غلبه کند داشتن دوستان و مشاورانی دلسوز و صحبتی کوتاه شب قبل از آزمون مناسب است و چه زیبا حضرت حافظ فرمودند: «هر کسی آن درود عاقبت کار که کشت.»
در اخر سپاس و تشکر از پدر و مادر مهربانم، فهیمه عزیزم که در آن لحظات سخت و پر استرس همراهم بودند. سپاس از تمام کسانی که به عشق شاد کردنشان انگیزه می‌گرفتم خصوصاً عسل و عرشیای عزیزم. قدردان تک تک اساتیدم در دانشگاه آزاد تهران‌شمال هستم و برای دکتر شهبازی نازنین آرزوی سلامتی دارم.
