آیا حذف برخی سؤال‌های آزمون وکالت به نفع داوطلبان است؟
نقدی بر حذف سؤالاتی که با عنوان «با تأثیر مثبت» مشخص شده‌اند
✍🏻 علی اکبر نکوفر*
فارغ از انتظاری که جامعه حقوقی کشور از متولیان برگزاری آزمون وکالت در رابطه با دقت در طراحی و تایپ سؤالات و نپرداختن به سؤالات اختلافی دارد، مسأله مهم دیگری که البته کمتر به آن پرداخته شده است نحوه محاسبه نمرات و مقایسه داوطلبان با یکدیگر است. در نوشتار پیش رو سعی بر آن است تا رویه سازمان سنجش در محاسبه نمرات سؤالاتی که دارای ایراد هستند را نقد کنیم.
سازمان سنجش با این توجیه که برخی از داوطلبان در پاسخ به سؤالاتی که اشتباه تایپی داشته، دچار مشکل شده‌اند این سؤالات را به شکل «با تأثیر مثبت» در پاسخنامه مشخص کرده و با حذف این سؤالات، نمره آن را برای افرادی که به این سؤالات پاسخ نداده و یا پاسخ نادرست داده اند بین سؤالات دیگر تقسیم می‌نماید، غافل از این که همیشه این رویه به نفع این افراد نیست و البته در اغلب موارد، به ضرر افرادی است که به این سؤال (سؤالات) پاسخ صحیح داده‌اند.
در کلید اعلامی سازمان سنجش برای آزمون وکالت۹۷ ، پاسخ سؤالات ۶ و ۸۷ با عنوان «با تأثیر مثبت» مشخص شده‌اند. با بررسی کارنامه های داوطلبان آزمو‌ن‌های سال‌های گذشته، به این نتیجه می‌رسیم که سازمان سنجش در برخورد با این گونه سؤالات به صورت زیرعمل می‌کند:
۱- اگر داوطلب به این سؤال پاسخ صحیح داده باشد، نمره داوطلب را از ۲۰ سؤال محاسبه می‌کند.
۲- اگر داوطلب به این سؤال پاسخی نداده باشد و یا پاسخ نادرست داده باشد، این سؤال را حذف و نمره داوطلب را از ۱۹ سؤال محاسبه می‌کند. (همچنین امسال در درس حقوق جزا اگر کسی به سؤال ۸۷ جواب نداده و یا نادرست پاسخ داده باشد به دلیل حذف سؤال ۹۰، نمره وی از ۱۸ سؤال محاسبه میشود)
این رویه کاملا اشتباه، غیر علمی، غیرمنطقی و ناعادلانه بنظر می‌رسد. در زیر با ارائه چند مثال، اشتباه بودن رویه فوق مورد بررسی قرار می‌گیرد.
نمره براساس درصد به صورت زیر محاسبه میشود:
مثال۱: فرض کنید شخص الف از ۲۰ سؤال حقوق مدنی فقط به سؤال شماره ۶ پاسخ صحیح داده و بقیه را جواب نداده و شخص ب از بیست سؤال حقوق مدنی فقط به یک سؤال بجز سؤال ۶ پاسخ صحیح داده و بقیه را سفید گذاشته است. اگر عادلانه و منطقی برخورد کنیم هر دو باید نمره ۵ درصد را در این درس کسب کنند. اما در صورت حذف سؤال ۶، شخص ب 5.26 درصد و شخص الف ۵ درصد را کسب می‌کند!
کوچک شدن مخرج کسر در حالت حدف سؤال موجب نابرابری در مقایسه بین افراد میشود. فراموش نکنیم که در اینجا نمرات افراد با هم مقایسه میشود بنابراین مخرج کسر که بیان‌کننده تعداد کل سؤالات است باید همواره ثابت باشد.
مثال۲:
فرض کنید شخص الف فقط به یک سؤال بجز سؤال ۶ جواب نادرست داده است و به بقیه سؤالات جواب نداده است. در صورت حذف یا عدم حذف سؤال ۶ وضعیت نمره وی به قرار زیر است:
در این حالت مشخص میشود که اگر سازمان سنجش سؤال ۶ را برای افرادی که به این سؤال جواب نداده اند حذف کند همیشه به نفع ایشان نیست و در مواردی به ضرر این افراد خواهد بود به عبارت دیگر حذف این سؤال همیشه با تاثیر مثبت! نمی باشد.
مثال۳: فرض کنید شخص الف در درس حقوق مدنی به تمام سؤالات جواب صحیح داده است، شخص ب به تمام سؤالات بجز سؤال ۶ جواب صحیح داده است و به سؤال ۶ جواب نداده است، شخص ج به تمام سؤالات بجز سؤال ۶ جواب صحیح و به سؤال ۶ جواب نادرست داده باشد.
در حالتی که سؤال ۶ برای کسانی که به این سؤال پاسخ نداده اند یا به آن پاسخ نادرست داده باشند حذف شود(رویه فعلی سازمان سنجش) تمام این افراد نمره ۱۰۰درصد را کسب میکنند که مسلما خارج از عدالت است. همچنین این سؤال هیچ تاثیر مثبتی برای شخص الف که به سؤال ۶ درست پاسخ داده است نداشته و حتی به ضرر او نیز بوده است زیرا رقبای وی نمره بیشتری کسب کرده اند.
اما در حالتی که سؤال ۶ حذف نشود و فقط نمره منفی آن منظور نگردد(پیشنهاد نگارنده) نمره شخص الف ۱۰۰درصد و نمره شخص ب و ج به درستی ۹۵درصد محاسبه میشود.
درصورتی که سؤال ۶ و۸۷ برای افرادی که به سؤال جواب نداده اند و یا پاسخ غلط داده اند حذف شود در اکثر موارد شدیدا به نفع ایشان و به ضرر افرادی است که به این سؤال جواب درست داده اند. آیا سازمان سنجش باید افرادی که سؤال اشتباه آزمون را درست پاسخ داده اند جریمه تعیین کند؟
مثال۴:
فرض کنید شخص الف به ۱۰سؤال (ازجمله سؤال۶) جواب صحیح داده است و شخص ب به ۱۰سؤال بجز سؤال ۶ جواب صحیح داده است در این حالت شخص الف نمره ۵۰٪ و شخص ب با همان تعداد پاسخ صحیح، نمره ۵۲.۶۳٪ کسب می‌کند. به عبارت دیگر سازمان سنجش در صورت حذف سؤال ۶ برای افرادی که به این سؤال جواب نداده اند در سؤالات دیگر، امتیاز بیشتری را در نظر می‌گیرد.
اما اگر به‌جای حذف سؤال ۶، به پیشنهاد نگارنده فقط نمره منفی سؤال را حذف کند، هر دو شخص الف و ب نمره ۵۰٪ کسب میکنند و قطعاً این روش بسی عادلانه‌تر، منطقی‌تر و علمی‌تر است. به راستی تعریف از «با تاثیر مثبت» چه باید باشد؟
توجیه سازمان سنجش برای حذف این گونه سؤالات این است که داوطلب به علت اشتباه در تایپ سؤالات، متوجه منظور طراح سؤال نشده و به این علت این سؤال را حذف و برای جبران، نمره آن را روی سؤالات دیگر تقسیم می‌کند. شاید اگر همه داوطلبان به علت ذکر شده از پاسخ به سؤال مذکور محروم شده باشند رویه فوق الذکر به عنوان یک گزینه، قابل بررسی باشد اما اگر واقعا داوطلب به علتی غیر از علت ذکر شده، جواب این سؤال را نداده و یا حتی به صورت شانسی این سؤال را غلط جواب داده باشد آیا مستحق دریافت پاداش ۰.۲۶درصد نمره اضافه و جبران درصدی که حق وی نبوده در سؤالات دیگر می‌باشد؟ بنابراین پیشنهاد میشود این سؤالات حذف نشده و فقط نمره منفی آن حذف شود.
*رئیس موسسه آموزش عالی آزاد فاضل
سلام به نظرتون با این درصدا کانون لرستان قبول میشم؟مدنی ۶۳،دادرسی ۵۵ تجارت ۴۸ اصول ۶۱ جزا ۴۵ کیفری ۵۵
از سایت اختبار یک سوال داشتم لطفا جوابمو بدید آیا تخمین رتبه موسسه فاضل تقریبا دقیق هستش یا خیر؟
هیچ تخمینی تقریبا دقیق نیست
بله.آقای نکوفر درست میگه.جواب غلط را حساب نکنن ولی در تعدادسؤال کم نشه.وگرنه ظلم است.
اگر اینجوریه کسی دیده سوال اشتباه تایپی داره نزده چی اون چی ضرر نکرده؟
اقای نکوفر مرغ شما یه پا داره اولش که میگفتین اینجوری حساب نمیشه حالا که اینجوری شده نقد نوشتین
بچه ها امروز آخرین فرصته البته اعتراض باید مستند و همراه با استدلال باشه…
من سوال ۴۸ درست پاسخ دادم و این معدود سوالیه که بنفع شدم شده ولی جزا و آیین دادرسی بنفعم نبود. من به سوال ۴۸ اعتراضی ندارم.
بنده هم با نظر داوطلب موافقم این پیشنهاد هیچ نفعی نداره که هیچ باعث پر رنگ تر شدن ریسک و شانس و بخت میشه و اصلا منطقی و علمی نیست بخصوص در حق کسانی که به سوال ایراد دار پاسخ نداده اند !
عمل به پیشنهاد نویسنده این مطلب باعث می شود کسانی که پاسخشان اشتباه است نمره منفی نگیرند و کسانی که به سوال ایراد دار پاسخ صحیح داده اند به اندازه یک سوال صحیح از ان امتیاز بگیرند در اینجا دقیقا جز ضرر چه چیز عاید کسانی می شود که با تشخیص به ایراد داشتن سوال از پاسخ به ان امتناع نمودند ؟ اتفاقا حذف با تاثیر مثبت باعث می شود امتیاز گرفتن با بخت و اقبال و ریسک به حداقل برسد . و کسانی که با هر منطقی به ان پاسخ مد نظر طراح را داده اند با اختلاف درصد کمتری ، بالاتر از کسانی قرار بگیرند که پاسخ نداده اند یا غلط پاسخ داده اند . سوال مذکور ایراد داشته لذا درست نیست با حذف نکردن ان و پخش نکردن امتیاز ان در دیگر سوالات برای کسانی که پاسخ نداده اند یا غلط پاسخ داده اند یک طرفه فقط به نفع کسانی کار کنیم که بر حسب ریسک یا شانس به سوال مذکور پاسخ صحیح داده اند ! به عبارت دیگر در نقد صورت گرفته اصل را بر این میگذارد که شما الزاما یا باید به سوال اشتباه جواب بدهید و یا غرامت ان را پرداخت کنید که همانا امری محال است که در هنگام پاسخگویی کسی جواب مد نظر طراح را بداند . با این استدلال یا شانس می اورید و پاسخی را میدهید که طراح مظورش بوده و از دیگران به اندازه یک تست صحیح به ناحق جلو می افتید یا تشخیص می دهید که سوال ایراد دارد و به ان جواب نمی دهید که البته جریمه جواب ندادن به سوال اشتباه را می پردازید و از ان سوال هیچ امتیازی نمی گیرید . اینطور پیشنهادات نسنجیده فقط باعث ضرر بیشتر داوطلبان می شود واقعا جای تعجب است !!!!!!! کاش به تمام جوانب پیشنهاداتتان فکر کنید
من با نظر نویسنده موافقم
لطفا به مثال ۲ دقت کنید ، رویه فعلی سازمان سنجش همیشه به نفع شما نیست
بنده با استدلال و دلیل میگم که بغیر از سوال ۴۸ که ایراد تایپی داره هیچ ایرادی به کلید سوالات وارد نیست. سوال ۹۰ هم به حق حذف شده و …
به احتمال خیلی زیاد به سوالات تحلیلی ترتیب اثر نمیدن ولی سوال ۴٨ از نظر شکلی دارای ایراد است و اشتباه تایپی دارد دوستان.
حتما به این سوال اعتراض کنید چون تعداد معترضین که زیاد باشد حتما رسیدگی میکنن مانند سال های قبل
از سایت اختبار هم انتقاد داریم ، افرادی مثل ایشون میان با بی دقتی فراوان سلیقه خود را اعلام میکنن ولی بقیه افراد از کوچکترین حمایتی از طرف اختبار نمیشوند ، دوست ارجمندی که این مطالب را نوشته ایدآیا به این فکر نمیکنید که افرادی چون بنده بخاطر ایراد سوال پاسخی ننوشتم و حداقل از سه سوال محروم شدم و سرنوشتم عوض شد ، لطفا کمی در بیان مطالب دقت کنید و از اختبار هم عاجزانه خواهش میکنیم یا اجازه انتشار هر مطلبی را ندهند یا به همه اجازه بیان نظرات را بدهند، با تشکر از عوامل زحمتکش
سوال ۱۰۳ دفترچه آ هم جوابش مستندا به تبصره۳ ماده ۴۰۶ و ماده ۴۶۱ غلط است که اعم از محکومیت و برائت میشود
امروز آخرین فرصت اعتراض به سوال صده
همه اعتراض کنند و کسی به هوای اینکه بقیه اعتراض میکنند از اعتراض کردن اجتناب نکنه
متشکرم
سوال صد هیچ ایرادی نداشت
سلام
فک کنم شما سوال صد رو طبق کلید اسکودا زدین چون خیلی واضح هستش ک قصدش سرقت بوده ن اون کلید اسکودا
سلام . من هم به سؤال ۴۸ هم ۱۰۰ هم ۸۸ و سؤالات اختلافی فکس زدم. انشالله مفید و مؤثر باشه و زحمت یکساله مون هدر نره.
سلام، امروز آخرین روز مهلت اعتراض به سوال۴۸ تجارت است همین یک سوال یک درصد میانگین را بالا خواهدبرد و یک درصدیعنی یعنی حداقل ده رتبه اختلاف، که ناشی از بی دقتی و اشتباه تایپی اعمال میشود، امروز فکس حتماً فکس کنید، احتمالاً به سوالات تحلیلی جزا هم ترتیب اثر نخواهندداد، ولی سوال۴۸ یک رسوایی و آبروریزی بزرگ است _ممنون از اختبار
روش پیشنهادی ایشون نه تنها هیچ نفعی نداره بلکه پر از ایراد است ! در تمام این نقد میخوانیم از اینکه چطور حذف با تاثیر مثبت می تواند به ضرر دیگران شود ! سکه دو رو دارد ! اگر کسانی که این سوالات را غلط جواب داده اند یا جواب نداده اند بنظر ایشان شانسی بوده ان کسانی هم که صحیح جواب داده اند ممکن است شانسی بوده باشد چرا که اساسا سوال ایراد داشته است و بسیاری از داوطلبان متوجه ایرادات شده و به ان پاسخ نداده اند! حال اگر این سوال حذف نشود و به قول ایشان فقط نمره منفی ان لحاظ نشود اول انکه باعث می شود ان کسانی که سوال ایراد دار را جواب نداده اند با کسانی که غلط جواب داده اند در یک تراز قرار بگیرند و به شدت ضرر کنند و دوم انکه باعث می شود ان کسانی که به قول ایشان شانسی درست جواب داده اند در یک قدم بالاتر بنشینند !
سنجش متولی برگزاری ده ها ازمون در سال است وقتی شیوه را اینگونه انتخاب کرده اطمینان داشته باشید کم ایراد ترین شیوه است !
واقعا درسته
مخصوصا با این مثال ها اگه سازمان سنجش ببینه و کاری نکنه خیلی ظلمه